تجارت ناتمام با آینده

محمدناصر احدی- روزنامه‌نگار

دیوید کراننبرگ، کارگردان و فیلمنامه‌نویس شهیر کانادایی که به‌خاطر ساخت فیلم‌هایی در ژانر ترسناک جسمانی یا وحشت زیست‌شناختی همچون «رعشه‌ها»(1975)، «هار»(1977)، «فرزندان»(1979)، «اسکنرها»(1981)، «ویدئودرُم»(1983) و «مگس»(1986) شهرت دارد، قرار است پس از 7سال دوری از سینما به پشت دوربین برگردد. کراننبرگ که پس از فیلم «نقشه‌هایی به‌سوی ستاره‌ها» در سال2014 فیلم دیگری نساخته، قصد دارد در تابستان امسال فیلم جدیدی را به نام «جنایات آینده» جلوی دوربین ببرد. این کارگردان جسور در سال‌های آغازین کارش نیز فیلمی به همین نام ساخته بود.
کراننبرگ در سال 1970دومین فیلمش را با عنوان «جنایات آینده» ساخت که همچون فیلم نخستش، «استریو» (1969)، صامت بود و بعدا صدای راوی به آن افزوده شد که داستان فیلم را نقل می‌کرد. وقایع این فیلم در سال1997 می‌گذرد و داستان آن درباره مدیر یک کلینیک پوست به نام آدریان تِرای‌پاد است که در جست‌وجوی یک متخصص پوست دیوانه به نام آنتوان روژ است که استاد اوست. روژ، در پی طاعون دهشتناک ناشی از محصولات آرایشی که کل جمعیت زنان بارور را از بین برده، ناپدید شده است. به قول منتقدین، خواندن خلاصه‌داستان فیلم به‌مراتب از دیدن خود فیلم جالب‌تر است. به اعتقاد این منتقد، این فیلم همزمان می‌تواند کسل‌کننده و جذاب باشد، اما فیلم جدید کراننبرگ یک تریلر علمی‌-تخیلی کاملا کراننبرگی است و داستانی متفاوت با دومین ساخته او دارد. فیلم جدید او در آینده‌ای دور اتفاق می‌افتد که حالت طبیعی انسان‌ها، بر اثر یک دگردیسی که به تغییر ماهیت زیست‌شناختی‌شان منجر شده، دستخوش دگرگونی شده است. در چنین فضایی، بازیگر محبوبی به نام سال تِنسِر به «سندروم فرگشت پرشتاب» مبتلا می‌شود که به تولید اعضای جدید و غیرمنتظره در بدنش می‌انجامد. تنسر درآوردن این اعضای جدید از بدنش را به نوعی نمایش زنده برای طرفدارانش تبدیل می‌کند که باعث جلب توجه دولت می‌شود.
تاکنون حضور ویگو مورتِنسِن ـ که پیش‌تر در 3فیلم «تاریخچه خشونت»(2005)، «قول‌های شرقی»(2007) و «روشی خطرناک»(2011) به کارگردانی کراننبرگ با او همکاری کرده ـ در این فیلم قطعی شده است. همچنین کریستین استوارت، لئا سیدو و اسکات اسپیدمن دیگر بازیگران این فیلم هستند. تعدادی دیگر از همکاران قدیمی کراننبرگ نیز در این فیلم بار دیگر به او خواهند پیوست. کرول اسپایر که در فیلم‌های «شباهت کامل»(1988) و «تصادف»(1996) حضور داشته، در فیلم جدید کراننبرگ طراح تولید است و هاوارد شور، آهنگساز شهیر که موسیقی «تاریخچه خشونت» را ساخته، موسیقی فیلم جدید کراننبرگ را تصنیف می‌کند. رابرت لانتوس که تهیه‌کنندگی فیلم را برعهده دارد ـ و پیش از این نیز 3بار دیگر تهیه‌کننده فیلم‌های کراننبرگ بوده ـ درباره همکاری جدیدشان گفته: «کار کردن با کراننبرگ مثل رفتن به یک سفر اکتشافی در دل زمین است که قبلا کسی به آنجا نرفته است. هر یک از همکاری‌های ما یک ماجراجویی شورانگیز بوده و دیدگاه تزلزل‌ناپذیر دیوید همان چیزی است که سینمای واقعی به آن نیاز دارد.» کراننبرگ نیز درباره فیلم جدیدش گفته: «من تجارت ناتمامی با آینده دارم.»
کراننبرگ 78ساله در دهه2010 تنها 3فیلم بلند «روش خطرناک»، «کازموپلیس»(2011) و «نقشه‌هایی به‌سوی ستاره‌ها» را ساخت که از این میان فیلم «روش خطرناک» با بازی کایرا نایتلی، ویگو مورتنسن و مایکل فاسبِندِر بیش از 2فیلم دیگر مورد توجه مخاطب عام قرار گرفت و تقریبا توانست دوبرابر بودجه 14میلیون دلاری‌اش فروش کند. این فیلم ماجرای رابطه عاطفی کارل گوستاو یونگ با یکی از بیمارانش به نام سابینا اسپیلرین و نیز تأثیر آن بر رابطه کاری یونگ و زیگموند فروید را به تصویر می‌کشد. «کازموپلیس» در کنار دیگر فیلم مهم کراننبرگ، تریلر علمی‌تخیلی «منطقه مرده»(1983) قرار می‌گیرد که به انتقاد از وضعیت اجتماعی و اقتصادی دنیای مدرن می‌پردازد. اگر در «منطقه مرده» بازیگر خوش‌چهره آن دوران یعنی کریستوفر واکن را داریم که در فیلم به قدرتی فراطبیعی دست پیدا می‌کند و از این قدرت برای کنشی سیاسی استفاده می‌کند، در «کازموپلیس» نیز بازیگر خوش‌چهره این روزها یعنی رابرت پتینسون را در قامت یک میلیونر 28ساله می‌بینیم که با از دست دادن ثروتش معنایی دیگر از زندگی را درمی‌یابد. در «نقشه‌هایی به‌سوی ستاره‌ها» کراننبرگ زندگی نمایشی ستاره‌های هالیوود را نقد می‌کند و سراغ یکی از مضامین مورد علاقه‌اش که نقد تأثیرات رسانه بر زندگی انسان‌هاست، می‌رود.
«جرایم آینده» که تابستان امسال فیلمبرداری‌اش در یونان آغاز خواهد شد، رجعت کراننبرگ به ژانر وحشت زیست‌شناختی است که تبحر خاصی در آن دارد. با توجه به شیوع کرونا در جهان، اصلا عجیب نیست که کراننبرگ تصمیم گرفته سراغ چنین داستانی برود. طبق خبری که منتشر شده، فیلمبرداری فیلم جدید کراننبرگ از اوایل‌ماه آگوست آغاز می‌شود و تا اواسط سپتامبر ادامه دارد.