جنبش نرم‌افزاری مدیریت شهری
به‌جای ساخت اتوبان و برج‌سازی افزایش زیست پذیری تهران در دستور کار قرار گرفت
سیدآرش حسینی‌میلانی رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران
شورای پنجم تهران، سال۱۳۹۶ در شرایطی کار خود را آغاز کرد که شورای شهر و شهرداری تهران در طول ۱۵سال فعالیت خود به‌ویژه از سال۱۳۸۴ تحت کنترل و مدیریت یک گفتمان خاص قرار داشت که نمود آن بیشتر در حوزه سخت‌افزاری نمایان است؛ به‌گونه‌ای که در آن دوره اقداماتی چون اتوبان‌سازی، برج‌‌سازی‌ها، ساخت و تکمیل چند تونل و... را شاهد بودیم. وضعیت نسبتاً خوب اقتصادی کشور، سختگیری نکردن در حوزه نظارت و حمایت تمام و کمال برخی از نهادها از مدیریت وقت تهران موجب شد تا در آن زمان مدیریت شهری با مانع عمده‌ای برای پیشبرد طرح‌های خود روبه‌رو نباشد. اما نگاه توسعه‌محور مبتنی بر بتن موجب بروز معضلاتی در شهر شده بود که تغییر در گفتمان مدیریت شهری را ضروری می‌ساخت. به‌عبارت دیگر، مدیریت شهر دیگر با نگاه سابق ممکن نبود. چراکه آلودگی هوا، ترافیک سنگین و سرسام‌آور و کمبود سرانه‌های فضای سبز با رویکرد سابق قابل حل نبودند. به همین‌خاطر، شورای پنجم از ابتدای فعالیت خود رویکردهای نرم‌افزاری را برای اداره شهر در پیش گرفت. به‌عبارتی، دیگر ساخت اتوبان، برج‌سازی و... مسئله شهر نبود بلکه افزایش زیست‌پذیری و تاب‌آوری تهران در دستورکار نمایندگان مردم در پارلمان شهری قرار گرفت. در این رهگذر، حفاظت از محیط‌زیست و بهبود کیفیت خدمات شهری اهمیت دوچندان یافته است.
به همین دلیل، شورای شهر تهران سیاستگذاری‌های مؤثری را در این حوزه انجام داده که جنس اغلب آنها نرم‌افزاری و بنیادین است. موضوع آب مصرفی در فضاهای سبز، ازجمله مسائلی است که شورای پنجم به‌ویژه کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری برای مدیریت بهینه آن اقدام کرد. چراکه به واسطه گرمایش زمین، کاهش نزولات جوی و سطح آب‌های زیرزمینی دیگر امکان ادامه روند سابق ممکن نبود. شورای پنجم برای مصرف منطقی آب در فضاهای سبز اقدامات مؤثری را انجام داد که ازجمله آنها، می‌توان به توقف چمن‌کاری، استفاده از پساب تصفیه‌شده و افزایش آب‌های سطحی در چارچوب امضای تفاهمنامه با وزارت نیرو اشاره کرد که موجب می‌شود تا ۱۰سال آینده مصرف فضای سبز از پساب ۲۰برابر وضعیت فعلی شود.
راه‌اندازی ایستگاه تحقیقاتی فضای سبز برای تغییر در الگوی کشت موجود در تهران که عمدتاً غیربومی، پرمصرف در حوزه آب و غیرمقاوم در برابر خشکسالی است، اقدام مهم دیگری است که از سوی کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری در این رابطه انجام شد.
تلاش برای افزایش کیفیت آب شرب تهران از طریق حمایت از برنامه حفاظت از حوضه‌های آبریز بالادست شهر تهران نیز اقدام مهم دیگری است که شورای پنجم برای افزایش کیفیت زیست‌پذیری تهران انجام داد و در این راه موفق شد مجوز لازم را از وزارت نیرو برای تأمین منابع مالی لازم در این کار از محل تبصره سه اخذ کند. پیگیری احداث باغ اکولوژیک (اکو پارک) در بوستان ولایت که هم می‌تواند به افزایش سرانه فضای سبز و ایجاد اماکن تفرج برای شهروندان تهرانی در مناطق جنوبی تهران کمک کند و هم گام مؤثری برای مقابله با تغییرات اقلیمی محسوب شود، در این دوره از سوی کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری دنبال شد. البته اقدامات نرم‌افزاری مهم دیگری چون طرح جامع مدیریت پسماند، ثبت ملی رشته‌کوه توچال و کوه بی‌بی شهربانو به‌عنوان میراث طبیعی، تشکیل کارگروه حفاظت از کوهستان، پیگیری برنامه اقدام مشترک در مقابله با بوی نامطبوع تهران و الزام شهرداری به تهیه لوایح ساختمان سبز و صندوق محیط‌زیست و توسعه حمل‌ونقل عمومی و... در این دوره انجام شده است.
