گرو کشی در سوئز
سیاوش فلاحپور- روزنامهنگار
با پایان بحران کانال سوئزو ازسرگیری حرکت کشتیها، نام این گذرگاه استراتژیک دریایی بهتدریج از صدر اخبار رسانههای بینالمللی حذف شد؛ اما ماجرای مصر و کشتی باربری «اورگیون» همچنان ادامه دارد. مرحله دوم بحران از آنجا آغاز شد که دولت مصر در تصمیمی ناگهانی اعلام کرد تا اجرای کامل تحقیقات و دریافت غرامت از شرکت مالک اورگیون، اجازه خروج این کشتی غول پیکر از حریم دریایی خود را نمیدهد. اگرچه این تصمیم با انتقادات تندی از سوی مالکان ژاپنی کشتی اورگیون روبهرو شده اما بهنظر میرسد عزم مصریها برای دریافت غرامت و جبران خسارتهای یکهفته انسداد کانال سوئز جدی است. در همین زمینه اسامه ربیع، رئیس شورای اداره کانال سوئز روز گذشته در نشستی خبری گفت: کشتی اورگیون با همراهی چند واحد از نیروی دریایی ارتش مصر به منطقهای در شمال شرق کانال منتقل شده و تا زمان تکمیل تحقیقات قضایی و تعیین خسارتهای مالی در این محدوده باقی خواهد ماند. بهگفته ربیع، نتایج تحقیقات ظرف چند روز آینده اعلام میشود. براساس گزارشهای غیررسمی، مصر تلاش میکند نزدیک به یک میلیارد دلار از شرکتهای ژاپنی و تایوانی مالک کشتی و همچنین شرکت بیمه غرامت دریافت کند. این غرامت علاوه بر خسارتهای ناشی از انسداد کانال و توقف حرکت تجاری، شامل پشتیبانی و حمایت از سایر کشتیهایی است که به دلیل انتظار یکهفتهای در صف کانال از دولت مصر درخواست کمک کرده بودند. از سوی دیگر سخنگوی دولت مصر نیز در مصاحبه با شبکه خبری فرانس24 گفت: کشتی اورگیون با حکم قضایی به دریاچه اسماعیلیه در شمال کانال سوئز منتقل شده و درصورت عدمپرداخت غرامت، مجوز خروج از این منطقه را نخواهد داشت. کانال سوئز سالانه بین 5.5 الی 6میلیارد دلار درآمد ارزی برای دولت مصر به ارمغان میآورد و بر این اساس یکی از مهمترین منابع درآمدهای ارزی این کشور بهحساب میآید. اگرچه بحران کرونا از سال2020 بر درآمدهای این کانال تأثیر منفی گذاشته اما در مقابل، جنگ سرد اقتصادی میان آمریکا و چین بر رونق آن افزوده است؛ چراکه بخش مهمی از صادرات دریایی چین به اروپا از طریق این گذرگاه استراتژیک صورت میپذیرد.
جزئیات شکایت و مذاکره با شرکت بیمه
شرکت «یو کیه کلوب»، مسئولیت بیمه و پرداخت خسارتهای مرتبط با کشتی اورگیون را بر عهده دارد. بر اساس بیانیهای که این شرکت در روز پنجشنبه منتشر کرده، مطالبات طرف مصری برای دریافت غرامت شامل 3بخش میشود: 300میلیون دلار برای خسارتهای تجاری، 300میلیون دلار برای عملیات نجات و گشایش و درنهایت نیز 300میلیون دلار برای جبران خسارتهای معنوی که برند کانال سوئز را تحتتأثیر قرار داده است.
این شرکت بیمه در بیانیه خود مدعی شده بخشی از مطالبات مصریها بدون سند و دلیل ارائه میشود اما در عین حال طرفین با تأکید بر حسن نیت به مذاکرات خود ادامه میدهند. به نوشته خبرگزاری رویترز، مسئولیت اصلی مذاکرات با شرکت بیمه است، چراکه بخش اعظم غرامت مورد توافق باید توسط این شرکت پرداخت شود. به ادعای این خبرگزاری، یکی از موضوعات جنجالی در مذاکرات فعلی به سرنوشت سرنشینان و کادر کشتی اورگیون مربوط میشود، چراکه دولت مصر برخلاف توافق پیشین حتی اجازه خروج آنها از کانال سوئز را هم نداده است. شرکت ژاپنی «شوی کیسن» که در پاناما فعالیت دارد، مالک اصلی کشتی باربری غولپیکری است که بحران کانال سوئز را به بار آورد. اما این کشتی طی یک سال گذشته برای انتقال کالا از بنادر چین به اروپا (روتردام هلند) به اجاره شرکت تایوانی «اورگرین» درآمده است. این کشتی با طول 220متر، ظرفیت حمل بیش از 220هزار تن کالا را دارد و بر همین اساس، نیروهای امدادی در به حرکت آوردن آن پس از انسداد کانال سوئز با مشکلات متعددی روبهرو شدند.
خسارتهای کانال سوئز
موارد زیر، مهمترین خسارتهای ناشی از تعطیلی یکهفتهای کانال سوئز بوده است:
400 میلیون دلار خسارت مالی در مبادلات بینالمللی بهدلیل تأخیر در وصول کالاها
افزایش دو برابری هزینه باربری دریایی کالاهای ویژه نظیر نفت
خسارت 3میلیارد دلاری برای شرکتهای بیمه
افزایش 6درصدی قیمت نفت
تغییر مسیر ناوگانهای دریایی به منطقه راس الرجا برای دور زدن کانال سوئز با افزایش 10هزار کیلومتری مسیر
خسارت روزانه 14میلیون دلار برای اداره کانال سوئز بهدلیل عدمدسترسی به منابع گمرکی و مالیاتی
توقف حرکت بیش از 10میلیون بشکه نفت خام