پیوند اخلاق و سیاست در نگاه آیتالله
فرزانه آیینی|خبرنگار:
عالم و بیتعارف بودن صفاتی است که حامیانش در وصف آیتالله عبدالله جوادیآملی بهکار میبرند؛ صفاتی که مواضع خبرسازش همواره مویدی بر این ادعاست.
بهانه: تحلیل آیت الله جوادی آملی از پدیده دختران انقلاب
اوایل هفته بود که اظهارنظرش در مورد اعتراض جمعی از زنان به حجاب اجباری که به نام دختران انقلاب شهره شدهاند، او را مجدد به صدر اخبار آورد. او 23فروردینماه در دیدار با علی لاریجانی، رئیس مجلس گفت: «آنکه روسری خود را بر سر چوب میکند، با قرآن مخالف نیست، بلکه با این شرایط کشور مخالف است». (ایسنا 23فروردین 97) (اعتراض به حجاب اجباری در سطح شهرهای کشور به صورت نمادین گره زدن روسری به یک چوب که از دیماه سال گذشته آغاز شده و تاکنون جمعی از زنان در همین راستا بازداشت شدهاند.) به همین بهانه کارنامه خبری آیتالله جوادیآملی را مرور کردهایم.
25خرداد سال 58 بود که نخستین حکم رسمیاش به امضای بنیانگذار جمهوری اسلامی صادر شد و او مسئولیت دادگاههای انقلاب اسلامی در شهرستان آمل را برعهده گرفت. کمتر از 10ماه بعد هم بهعنوان یکی از 3عضو انتخابی شورایعالی قضایی از سوی قضات کشور انتخاب و در نگارش پیشنویس لوایح قضایی نقشآفرین شد.
در کنار مسئولیتهای قضایی، مهمترین اقدامی که آیتالله جوادیآملی را یک روحانی سیاستمدار جلوه داد، نقشش در ارسال نامه امام به میخائیل گورباچف- رهبر شوروی- در سال 67 بود که او را در عالم رسانه و سیاست مشهور کرد. در میان همه نقشآفرینیهای سیاسیاش اما شاخصترین تحرک سیاسیاش که خود مختار به انتخاب آن بود، نه مأمور به انجامش، اعلام حمایت از کاندیداتوری علیاکبر ناطقنوری دربرابر سیدمحمد خاتمی در هفتمین دوره انتخابات ریاستجمهوری بود؛ او 8سال بعد هم ردای حمایت از آیتالله هاشمی در برابر محمود احمدینژاد را در نهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری به تن کرد؛ ردایی که دستاویزی شد برای تاختن حامیان دوآتشه احمدینژاد بر مواضع او.
نقد وعدههای انتخاباتی احمدینژاد در کلاسهای درس و منبرهای جوادیآملی سبب واکنش تند طلاب حامی معجزه هزاره سوم به او شد؛ به همین واسطه نظم کلاسهای او چندینبار برهم خورد. در اخبار منتشر شده آن روزها به نقل از شاگردان جوادیآملی آمده است که او آن زمان درباره احمدینژاد گفته بود: «وی را چنان بالا خواهند برد که طغیان خواهد کرد». در دوران رقابتهای انتخاباتی دهمین دوره ریاستجمهوری هم ماجرای هاله نور احمدینژاد، نام آیتالله جوادیآملی را دوباره بر سر زبانها انداخت و وارد کارزار سیاست کرد. در جریان رقابتها فیلمی از ملاقات محمود احمدینژاد با آیتالله جوادیآملی و اظهارات آقای احمدینژاد در مورد احاطهشدن با هالهنور در زمان سخنرانیاش در سازمان ملل منتشر شد که ماجرا را در دیداری برای جوادیآملی شرح میداد؛ این درحالی بود که احمدینژاد این اظهارات را تکذیب کرد اما در زمان مبارزات انتخاباتی دفتر آیتالله جوادیآملی ماجرای این دیدار را تأیید کرد. در لابهلای همه این مناقشات، آیتالله جوادیآملی بعد از اقامه نماز جمعه ششم آذرماه سال 88 رسما کنارهگیری خود را از امامت جمعه شهر قم اعلام کرد. او در شرح چرایی استعفایش گفت: «بنده از ادامه حضور در نمازجمعه و اقامه نماز معذورم. ائمهجمعه اگر نتوانند به مسئولیت عمل کنند، نزد خداوند مسئول خواهند بود. خداوند فرموده است که اگر مردم مشکلی داشتند، به نماز پناه برده و مشکل خود را برطرف کنند. مردم صدها مشکل دارند که باید این را امامجمعه بیان کند و اگر بیان کرد و مشکل مردم رفع شد، نشانه این است که خوب بیان کرده اما اگر مشکل مردم رفع نشد، امام جمعه نتوانسته است مطلب را خوب بیان کند.» از آن زمان اما موضعگیریهای سیاسی- اجتماعی او صریحتر و پررنگتر شده است؛ از اعلام انتقادات مکررش درباره وضعیت نظام بانکی کشور گرفته تا ماجرای انتقادات زنان به حجاب اجباری.