اختلاف برسر موقوفه بودن روستای زمان‌آباد مشکلاتی را برای اهالی ایجاد کرده است
کوچ اجباری از روستای بی‌سند
رابعه تیموری
تا چند سال پیش فهرست مشکلات و کمبودهای روستای زمان‌آباد طولانی و بلندبالا بود، اما در طول سال‌های اخیر این فهرست کوتاه و کوتاه‌تر شده و اکنون روستای زمان‌آباد را می‌توان از روستاهای در مسیر توسعه شهرستان ری به شمار آورد. با وجود کاهش و حل بسیاری از مشکلات روستا سنددار نبودن املاک آنکه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اهالی به شمار می‌آید هنوز حل نشده باقی مانده است. این مسئله پیامدهای مختلفی مانند پایین آمدن نرخ املاک و افزایش سکونت اتباع مهاجر را به دنبال داشته است.
تابلو ورودی روستای زمان‌آباد تا میدان اصلی آن فقط چند کیلومتر فاصله دارد. میدان اصلی روستا که میدان ولی‌عصر(عج) نام گرفته، زیباست و گل و بوته‌های بهاری شادابی و طراوت آن را دوچندان کرده است. زمان‌آباد چندان بزرگ نیست و اغلب کوچه‌ها و خیابان‌هایی که در فضای مسکونی ۲۵ هکتاری روستا قرار گرفته‌اند، آرام و خلوت هستند. شمار اتباع مهاجر افغانستانی که در کوچه‌ها و خیابان‌های زمان‌آباد در حال رفت‌وآمد یا در کارگاه‌ها و زمین‌های کشاورزی روستا مشغول کارند، فراوان و قابل توجه است. بناهای مسکونی و تجاری روستا سرپا و روبه‌راه است. استفاده از مصالح و معماری امروزی در نما و ظاهر ساختمان‌های قدیمی نشان می‌دهد ساخت‌وساز و نوسازی املاک رونق دارد و زمان‌آباد با وجود قرار گرفتن در کمربند سبز پیر و ساکن نشده است.
اولویت با مستأجران است
«علیرضا رضایی» از اهالی زمان‌آباد است. او می‌گوید: «طرح هادی روستایی در زمان‌آباد اجرا می‌شود و جز چند ملک که مسائل خاص خود را دارند، بقیه املاک روستا می‌توانند برای تعمیر و نوسازی اقدام کنند، ولی املاک این روستا سند ندارند و اهالی برای خرید و فروش املاک‌شان با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.» املاک زمان‌آباد قولنامه‌ای خرید و فروش می‌شود. رضایی می‌گوید: «این روستا در نزدیکی شهرری قرار گرفته و املاک مرغوبی دارد، ولی به دلیل اینکه سند ندارند با قیمتی پایین معامله می‌شوند.» بهای پایین املاک نرخ اجاره‌بهای خانه‌های زمان‌آباد را هم به میزان قابل توجهی پایین آورده است. این امر سبب شده بسیاری از مالکان خانه‌های خود را به اتباع مهاجر اجاره دهند تا اجاره‌بهای بالاتری دریافت کنند. «ثریا ملاخانی» می‌گوید: «بسیاری از اهالی خانه خود را به چند خانواده افغانستانی اجاره داده و خودشان در شهرری یا تهران زندگی می‌کنند. به دلیل اینکه نرخ فروش ملک قولنامه‌ای پایین است، اهالی حاضر به فروش خانه‌های خود نیستند و آنها را اجاره می‌دهند.»
علی‌اکبر زواره/ از ساکنان قدیمی و رئیس شورای حل اختلاف روستای زمان‌آباد
جوانان مسکن ندارند
ملاخانی به تغییر بافت جمعیتی روستا اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر اهالی بتوانند خانه‌های خود را با سند و قیمت مناسب بفروشند، جوانان زمان‌آباد که تشکیل خانواده می‌دهند می‌توانند در اینجا خانه تهیه کنند و ساکن شوند.» اختلاف میان مالکان روستا و متولیان موقوفه سبب شده سنددار شدن املاک روستا تأخیری چندین ساله داشته باشد. «علی‌اکبر زواره» از ساکنان قدیمی و رئیس شورای حل اختلاف روستای زمان‌آباد است. او می‌گوید: «بسیاری از اهالی قدیمی سال‌ها پیش روی زمین‌های روستا رعیتی می‌کردند و در زمان اصلاحات ارضی زمین‌های کشاورزی به آنها واگذار شد. آنها مدارکی دارند که بابت خرید این زمین‌ها مبالغی را پرداخت کرده و ادعای مالکیت بر زمین‌ها را دارند. از سوی دیگر متولیان موقوفه ادعا می‌کنند زمین‌های روستا موقوفه است و جزو زمین‌های موقوفه قرار می‌گیرد. این کشمکش و اختلاف سال‌ها طول کشیده است و دود آن به چشم اهالی می‌رود.»
امکانات و کمبودها
باشگاه ورزشی، سالن کشتی و بدنسازی، مرکز معاینه‌فنی، پایگاه سلامت روستایی و خط اتوبوسرانی از امکانات روستای زمان‌آباد است که گرچه خالی از نقص و کاستی نیستند، اما بسیاری از نیازهای اهالی را رفع می‌کنند. مهم‌ترین نیاز روستای زمان‌آباد ایجاد مدرسه و امکانات آموزشی است. «علیرضا رضایی» از اهالی روستاست. او می‌گوید: «زمین برای ساخت مدرسه وجود دارد و حتی چند خیر برای ساخت مدرسه پا پیش گذاشتند، ولی آموزش و پرورش اصرار دارد که خیر هزینه ساخت مدرسه را به حساب آنها واریز کند و خیّران از تصمیم خود منصرف می‌شوند.» در زمان‌آباد صنعت مبلمان‌سازی و صنایع چوبی رونق دارد. به تازگی دهیاری روستا در زمینه کارآفرینی اقدام کرده و با همکاری یکی از اهالی روستا در حال راه‌اندازی مرکز تولید لامپ‌های ال‌ای‌دی است که ظرفیت اشتغال ۳۰ نفر را ایجاد می‌کند. تأمین آب آشامیدنی و خط تلفن از مشکلات چندین ساله اهالی زمان‌آباد بوده که به گفته دهیار روستا با قرار گرفتن زمان‌آباد در بستر فیبر نوری و اتصال به سامانه رینگ آبرسانی شهرری این مشکلات در حال حل شدن است.
دهیار روستای زمان‌آباد:
۹۵ درصد مراکز تفکیک زباله را تعطیل کردیم
تقریباً هیچ‌یک از روستاهای شهرستان ری از پیامدهای سودجویی تاجران طلای کثیف در امان نمانده و بسیاری از پلاک‌های مسکونی، صنعتی و اراضی کشاورزی این روستاها به مراکز تفکیک زباله تبدیل شده‌اند. در حالی که این مراکز غیرمجاز در اغلب روستاها رو به گسترش هستند و رشد قارچ‌گونه مراکز تفکیک ضایعات به بحران محیط‌زیستی روستاهای ری تبدیل شده، بیش از ۹۵ درصد مراکز جمع‌آوری زباله روستای زمان‌آباد تعطیل شده‌اند. در گفت‌وگوی زیر «حامد زمانی» دهیار روستای زمان‌آباد درباره طرح کنترل ورودی‌های روستا توضیح داده که با اجرای آن تجارت طلای کثیف در زمان‌آباد راکد شده است.
روستای زمان‌آباد بر خلاف سایر روستاهای شهرستان ری در جمع‌آوری مراکز تفکیک زباله موفق بوده است. این موفقیت چگونه به دست آمده است؟
متأسفانه روستای زمان‌آباد محل کسب درآمد سودجویانی شده بود که مالکان زمین‌های کشاورزی روستا را با پیشنهاد اجاره‌های بالا به تغییر کاربری اراضی خود تشویق و از این زمین‌ها برای راه‌اندازی مراکز تفکیک زباله استفاده می‌کردند. پیش از اجرای طرح جمع‌آوری این مراکز، در بسیاری از زمین‌های کشاورزی آلونک‌ها و چهاردیواری‌های کوچکی ساخته و با نرخ‌های قابل توجه به زباله‌گردانی که اغلب اتباع و افراد غیربومی بودند اجاره داده می‌شد. برای ساماندهی این شرایط و با توجه به اینکه ورود خودروهای ضایعات و زباله از خارج روستا صورت می‌گرفت، ما ورودی‌های زمان‌آباد را کنترل کردیم و از ورود همه خودروهای وانت و کامیون‌های سبک و سنگین حامل بار و حتی خالی به داخل روستا جلوگیری شد. جهاد کشاورزی و بخشداری قلعه‌نو هم مراکز غیرمجاز تفکیک زباله فعال در روستا را با حکم قضایی تخریب کردند.
کنترل مبادی ورودی روستا را با همکاری نیروی انتظامی انجام دادید؟
اوایل در ورودی روستا بنر نصب کردیم و ممنوعیت ورود این خودروها را هشدار دادیم. این هشدارها را کاسبان زباله و ضایعات جدی نمی‌گرفتند. در اقدام بعدی مسیرهای فرعی و اصلی دسترسی به انبارهای واقع در اراضی کشاورزی را با نصب نیوجرسی مسدود کردیم و بعد از استخدام نگهبان، در ورودی‌های روستا پست ایست بازرسی مستقر کردیم. دوربین‌های پایش تصویری را هم در این مکان‌ها فعال کردیم تا نظارت دقیق‌تر و بهتر انجام شود. این اقدامات با حمایت بخشدار قلعه‌نو انجام شد و توقف فعالیت ضایعاتی‌ها و ساخت‌وسازهای غیرمجاز را به دنبال داشت.
مراکز تفکیک زباله‌ای که هنوز در داخل روستا فعالیت می‌کنند، چه زمانی تعیین تکلیف می‌شوند؟
بیش از ۹۵ درصد مراکز تفکیک ضایعات تخریب و غیرفعال شده‌اند و جهاد کشاورزی و بخشداری قلعه‌نو در حال پیگیری مجوزهای قضایی تعطیلی چند مرکز باقیمانده هستند.
