راه‌حلی به‌نام فیلم - تئاتر
فیلم- تئاتر در این روزهای کرونایی و تعطیلی تماشاخانه‌ها چه اندازه بیننده دارد؟
فهیمه پناه‌آذر- روزنامه‌نگار
لذت تماشای تئاتر در صحنه و نشستن روی صندلی‌های تماشاخانه برای کسانی که علاقه‌مند تئاتر هستند، چیزی است که نمی‌توان جای خالی‌اش را پر کرد. مقایسه تئاترهای روی صحنه با فیلم- تئاترها اصولا اشتباه است چرا‌که هر‌کدام هنر مستقلی بوده و ویژگی‌های خود را دارد. در یک سال اخیر و با تعطیلی مقطعی سالن‌ها شاید فیلم-تئاترها توانسته باشند تا حدی خلأ تئاترهای صحنه‌ای را پر کنند اما به‌زعم خیلی از علاقه‌مندان تئاتر تماشای فیلم- تئاتر صرفا به این دلیل است که بتوان آثار خوب نمایشی را بارها و بارها دید و در آرشیو نگاه داشت.
مسیر طی شده
در سال‌های اخیر کیفیت فیلم-تئاترهای ضبط‌شده بسیار متفاوت از قبل شده و آثار نمایشی به‌صورت حرفه‌ای و با حضور چند دوربین و از زوایای مختلفی ضبط می‌شوند که همین مسئله نشان‌دهنده اهمیت تولید فیلم- تئاتر برای گروه‌های تئاتری است؛ اهمیتی که در یک سال اخیر بیشتر و بیشتر شده و پلتفرم‌ها توانسته‌اند خود را نشان دهند. این روزها بیشتر سازندگان نمایش‌های اجرا شده اقدام به تولید نسخه ویدئویی اثرشان می‌کنند؛ هر‌چند در این راه ممکن است مشکلاتی را به واسطه نبود امکانات بیشتر داشته باشند اما معتقدند که یکی از راه‌های نجات تئاتر، تولید و ضبط فیلم- تئاترها‌ست. محمد امروآبادی، مدیر سایت تیوال درباره وضعیت فروش فیلم- تئاترها به همشهری می‌گوید: «فیلم – تئاترها قبل از شیوع کرونا نیز به فروش می‌رفتند اما با آمدن ویروس کرونا بازار این هنر در ایران نسبتا گرم شد؛ هنری که در دنیا جایگاه خود را دارد. هر‌چند در ایران تله‌تئاترها همیشه و همیشه خواهان داشته و دارند. این فیلم- تئاترها نیز در یک سال اخیر توانسته‌اند فروش قابل‌توجهی البته نسبت به وضعیت تولید و گستردگی پخش خود داشته باشند.»
بارگذاری 200فیلم- تئاتر در هر پلتفرم
وی در ادامه با عنوان این مطلب که فیلم-تئاتر نمی‌تواند جای تئاترهای روی صحنه و مخاطبان علاقه‌مند به تئاتر صحنه‌ای را بگیرد، ادامه می‌دهد: «فیلم – تئاتر، ساختار تئاتر و تکنیک‌های سینمایی را در خود دارد و به‌عنوان یک هنر ترکیبی و مستقل محسوب می‌شود که همانطور که گفتم در ایران تا به امروز کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به‌طور حتم تعطیلی سالن‌های نمایشی باعث شد که فیلم- تئاترها نیز دیده شوند و از سوی هنرمندان مورد توجه قرار بگیرند.» امروآبادی می‌گوید طی سال گذشته نزدیک به 200فیلم-تئاتر در پلتفرم بارگذاری شده اما اینکه چه میزان مخاطب دارد، بستگی به اثر دارد. وی توضیح می‌دهد: «نمی‌توان گفت که هر فیلم-تئاتر چه اندازه بیننده دارد چرا‌که انتخاب و خرید کار بستگی به اثرها داشته.»
تا ایده‌آل فاصله داریم
انتخاب فیلم-تئاترها از سوی مخاطبان آن‌هم با توجه به نام اثر بسیار امیدوارکننده است؛ چرا‌که دیگر پارامتر اول سلبریتی‌ها و چهره‌ها نیست. امروآبادی به این نکته اشاره می‌کند و در ادامه می‌افزاید: «خبر خوش در انتخاب فیلم- تئاترها این است که دیگر انتخاب‌ها وابسته به چهره‌ها نیستند. با توجه به کامنت‌ها و نظراتی که در پلتفرم به اشتراک گذاشته می‌شود، خریداران برای انتخاب و خرید بیشتر به سراغ متن و کارگردان می‌روند. در پلتفرم نیز طیف وسیعی از کارها بارگذاری شده است و این نوع انتخاب‌ها نشان از بلوغ و رشد مخاطبان تئاتر دارد؛ هر چند هنوز به ایده‌آل نرسیده و راه بلندی را در پیش داریم.»
قیمت‌های ارزان و مشتریان هفتگی
فیلم-تئاترهایی که در پلتفرم‌های مختلف بارگذاری می‌شوند، فروش‌شان از کف 7هزار تومان شروع می‌شود و به 20هزار تومان می‌رسد و مشتریان با خرید فیلم- تئاتر یک هفته مهلت تماشای آن را دارند. از کیفیت کارها سؤال می‌کنیم و اینکه آیا خریداران از کیفیت ضبط و تولید فیلم- تئاترها رضایت دارند؟ امروآبادی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «برخی از فیلم-تئاترها که در گذشته ضبط شده‌اند شاید کیفیت تصویری و صوتی پایینی داشته باشند اما تلاشمان این است که تماشاگر راضی باشد. برای آنکه تماشاگر حق انتخاب داشته باشد، از هر فیلم-تئاتر نزدیک به 5دقیقه به مخاطب نمایش داده می‌شود که درصورت رضایت از کیفیت با توجه به انتخابی که داشته، بتواند فیلم- تئاتر را خریداری کند.»
استقبال از فیلم- تئاترهای کودک و نوجوان
به‌نظر می‌رسد با توجه به نبود سالن‌های کافی برای اجرای گروه‌های نمایشی در حوزه کودک و نوجوان و سپس تعطیلی مداوم سالن‌ها به‌خاطر کرونا، گروه‌های نمایشی بیشترین لطمه و ضربه را خورده‌اند؛ گروه‌هایی که با وجود محدودیت‌ها و عدم‌حمایت و نبود امکانات در سال‌هایی که کرونا هم نبود، همیشه مقروض بودند. فیلم-تئاتر در یک سال اخیر تا حدی توانست دست گروه‌های تئاتری فعال در این حوزه را بگیرد. شاید به لحاظ اقتصادی کمک زیادی نکرد اما باعث شد که نمایش‌ها و تولیداتشان تا حدودی دیده شود. خانه‌نشینی کودکان باعث شده که خیلی از خانواده‌ها به سمت فیلم-تئاترها بیایند تا اوقات فراغت فرزندانشان را پر کنند.
در همینه زمینه :
