آغاز فاز سوم آزمایش انسانی واکسن کوبایی تا چند روز دیگر

مریم سرخوش -خبرنگار

با آغاز سال جدید، واکسیناسیون پاکبانان، جانبازان شیمیایی، سالمندان و کارکنان غسالخانه‌ها هم در کنار کادر درمان انجام شد تا در روزهایی که موج چهارم کرونا سوغات تعطیلات نوروز برای شهرهای کشور است، خبرهای بهتری هم به گوش برسد؛ اخباری که حاکی از آغاز فاز سوم واکسن ایرانی-کوبایی خواهد بود و دستاورد آن تولید انبوه و اجرای واکسیناسیون نهایی برای تمام اقشار جامعه از اواخر بهار و اوایل تابستان خواهد بود. به‌گفته یکی از مسئولان انستیتوپاستور ایران این واکسن همان تولید مشترک ایران - کوباست که فاز سوم آن هفته آخر فروردین در 5استان پایلوت اجرایی خواهد شد. هر چند که اطلاعات گسترده و دقیق این خبر به‌گفته انستیتو پاستوری‌ها در روزهای آینده اعلام خواهد شد و اتفاقی خوب در حوزه تزریق واکسن کرونا و توزیع و تولید گسترده آن برای بهره‌مندی عموم جامعه را رقم خواهد زد.  

اولویت واکسیناسیون برای گروه‌های خاص 
تزریق واکسن ایرانی- کوبایی  تولید مشترک محققان انستیتو پاستور ایران و کوبا براساس اعلام دانشگاه علوم پزشکی همدان قرار است هفته آینده در این استان انجام شود هر چند که علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران زمان تزریق این واکسن را هفته آخر فروردین عنوان کرده است. 5استان برای تزریق مرحله نخست واکسن تولید داخل انتخاب شده‌اند که یکی از آنها همدان است.
 به‌گفته محمد طاهری، سخنگوی دانشگاه علوم‌پزشکی همدان هم‌اکنون واکسیناسیون کادر درمان، پرستاران، افراد سالمند و پاکبانان افرادی هستند که در اولویت است و پیش‌بینی می‌شود هر روز به 400نفر از مردم این استان واکسن تزریق شود. در کردستان هم علاوه بر کادر بهداشت و درمان، سالمندان، بیماران مبتلا به تالاسمی، هموفیلی، دیالیزی، پاکبانان و افراد تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران هم مشمول تزریق واکسن شده‌اند. ابراهیم قادری، معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی در این‌باره می‌گوید:«واکسیناسیون کرونا برای سایر افراد جامعه و گروه‌های پرخطر براساس پروتکل‌های ارائه شده وزارت بهداشت مرحله به مرحله انجام می‌شود.»
 قادری همچنین از تزریق واکسن به ۱۶۰نفر از افراد در اولویت تحت پوشش بنیاد شهید و ۱۵ نفر از پاکبانان استان هم خبر می‌دهد.محمدحسن ارداقیان، سخنگوی دانشگاه علوم‌پزشکی قزوین هم با اشاره به اینکه واکسیناسیون بیماری کرونا از 21بهمن در استان آغاز شده است، اظهار می‌کند: کادر درمان شاغل در آی‌سی‌یو، جانبازان بالای 50درصد و جانبازان شیمیایی، سالمندان حاضر در خانه‌های سالمندان، کارکنان غسالخانه‌ها و پاکبانان افرادی هستند که در اولویت واکسیناسیون قرار دارند. به‌گفته این مسئول هم‌اکنون تعدادی از کادر درمان دوز دوم واکسن خود را نیز دریافت کرده‌اند و واکسیناسیون برای برخی بیماران خاص استان نیز در حال انجام است. 
محمدحسین صومی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز هم با اشاره به آغاز تزریق واکسن کرونا در افراد دارای بیماری خاص بیان می‌کند:«بیماران پیوند کبد، کلیه، قلب و ریه برای دریافت واکسن به بیمارستان امام رضا(ع) تبریز و بیماران مبتلا به‌ام اس به بیمارستان الزهرا(س) مراجعه کنند و بیماران مبتلا به هموفیلی و تالاسمی هم می‌توانند در چند روز آینده برای تزریق واکسن کرونا به بیمارستان سینای تبریز مراجعه کنند.»
 او از تزریق واکسن به گروه‌های تعیین شده در تمامی بیمارستان‌های سایر شهرستان‌های استان خبر می‌دهد: «این دسته از شهروندان می‌توانند با همراه داشتن کارت بیماری و شناسایی از ساعت ۹ تا 5به بیمارستان‌های تعیین شده مراجعه کنند.»  مهدی عبدالمالکی، رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه هم از تزریق واکسن کرونا به 90پاکبان شاغل در شهرداری خبر می‌دهد و می‌گوید:«واکسیناسیون این افراد در سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری و با همکاری مؤثر دانشگاه علوم پزشکی انجام می‌شود. اختصاص ۹۰ دوز واکسن کرونا از سوی دانشگاه علوم پزشکی به پاکبانانی که ارتباط مستقیم با پسماند دارند، جای تقدیر دارد و امیدواریم این واکسن به‌زودی برای همه اقشار مختلف جامعه نیز تهیه و تزریق شود.»

واکسیناسیون؛ راهکار اساسی شهرهای قرمز 
اما به‌گفته آرش نجیمی، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان وضعیت واکسیناسیون در استان براساس پیش‌بینی‌ها نبوده و حتی برای کادر درمان هم محدودیت‌هایی وجود دارد. نجیمی می‌گوید:« نتوانسته‌ایم به قولی که برای واکسینه کردن افراد پیش از تعطیلات دادیم عمل کنیم و تا زمانی که واکسن به مقدار زیاد وارد کشور نشود نمی‌توانیم از واکسیناسیون گروه‌های حساس اطمینان خاطر پیدا کنیم.»
 او می‌گوید:« این درحالی است که حتی زمانی که واکسیناسیون انجام شود، اما به ایمنی جمعی نرسیده باشیم، همچنان باید کاهش سرایت بیماری بین افراد جامعه را در اولویت قرار دهیم که لازمه آن رعایت جدی پروتکل‌های بهداشتی است.»
وضعیت شیوع ویروس کرونا در بوشهر از وضعیت نارنجی به قرمز کرونایی تغییر رنگ داده و سعید کشمیری، رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی بوشهر راهکار اساسی بهبود این وضعیت را واکسیناسیون می‌داند و می‌گوید: «تا امروز فقط 5هزار نفر از اهالی یک میلیون و 200هزار نفری استان واکسینه شده‌اند و حتی هنوز کارکنان بخش خصوصی درمان واکسن دریافت نکرده‌اند.
 البته قرار است در فصل بهار 250هزار نفر از گروه‌های حساس یعنی بقیه کادر درمان، سالمندان، بیماران خاص و زنان باردار واکسن را دریافت کنند.» رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان‌غربی هم با اشاره انجام واکسیناسیون برای کادر درمان، می‌گوید:« جز کادر درمان تنها جانبازان بالای 60سال استان واکسن کرونا دریافت کرده‌اند.» جواد آقازاده ‌اضافه می‌کند:«برای تزریق واکسن به دیگر اقشار جامعه تابع تصمیمات وزارت بهداشت و دستورالعمل‌های کشوری هستیم.»
یک متخصص میکروبیولوژی در گفت‌وگو با همشهری درباره اجرای فاز سوم واکسن ایرانی - کوبایی می‌گوید: « فاز سه اجرای عمومی این واکسن در یک گروه هدف اتفاق خوبی به شمار می‌رود و نتیجه مطلوب‌تری خواهد داشت.» او که نخواست نامش منتشر شود، به عملکرد ویروس کرونا با عمر بیش از یک سال و نیم اشاره می‌کند و می‌گوید: «براساس آنچه تحقیقات نشان می‌دهد اگر ما همین تعطیلات نوروز و جابه‌جایی کرونای انگلیسی ناشی از سفرهای گسترده را نداشتیم اکنون وضعیت شهرها مطلوب‌تر بود و حتی می‌توانستیم امیدوار به ضعیف شدن کرونا و حذف آن در برخی نقاط کشور هم باشیم.»
 به‌گفته این محقق ویروس‌شناس یکی از مهم‌ترین شرایطی که درباره ابتلا به کرونا مطرح است ژنتیک و میزان ویروسی است که فرد در معرض آن قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که استفاده از ماسک در محیط آلوده می‌تواند مانع از ابتلای فرد شود. اما مشکل اینجاست که رفتار مسئولان نسبت به کنترل این بیماری به نوعی رفتار کجدار و مریز است و عواملی ازجمله قرنطینه نکردن سراسری باعث موتاسیون و جهش این ویروس می‌شود. آن هم درحالی‌که انتقال ویروس از بدنی به بدن دیگر متفاوت است و اگر ترددها کنترل می‌شد اکنون شاهد بحران کنونی و سه رقمی شدن دوباره مرگ‌و میرهای ناشی از ابتلا به کرونا نبودیم. به‌گفته این استاد دانشگاه در شرایط فعلی اگر واکسن به‌صورت عمومی تزریق شود، حداقل می‌تواند از جهش ویروس و تغییر اسید آمینه آن جلوگیری کند.

واکسیناسیون انبوه کرونا از اول تابستان
مطالعات بالینی واکسن «سوبرنا» براساس اعلام مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو تا خرداد طول خواهد کشید و بلافاصله پس از تأیید فاز سوم مطالعات بالینی، این واکسن به‌صورت عمومی توزیع می‌شود. سیدحیدر محمدی درباره تولید واکسن انستیتو پاستور که با همکاری کوبا ساخته می‌شود می‌گوید: توزیع واکسن مشترک این مؤسسه و کوبا سوبرنا نام دارد که درصورت تأیید فاز 3مطالعات بالینی، 2.5میلیون دوز تولید و به‌صورت عمومی در خرداد توزیع خواهد شد. محمدی با بیان اینکه نخستین شرکتی که تولید واکسن آن طی ماه‌های آتی به حجم اولیه ماهی 1.5میلیون می‌رسد مجموعه برکت است اظهار می‌کند: مطالعات بالینی این واکسن تا خردادماه طول خواهد کشید. بلافاصله پس از تأیید فاز سوم مطالعات بالینی، واکسن کوو برکت هم به‌صورت عمومی توزیع می‌شود. این مسئول درباره تولید واکسن اسپوتنیک در داخل کشور هم بیان می‌کند: این واکسن هم در خرداد و تیر به‌صورت قراردادی تولید خواهد شد. همچنین واکسن مشترک مجموعه میلاد نور و مؤسسه رازی هم اواخر تابستان وارد چرخه توزیع می‌شود. عملا از آخر خرداد و اوایل تیر اگر مشکلی پیش نیاید تولید و توزیع و واکسیناسیون انبوه به‌صورت گسترده‌تر انجام و موجب رفع نگرانی‌ها خواهد شد.