فوت و فن خانه‌تکانی
چه خطراتی در روزهای خانه‌تکانی در کمین هستند؟
نورا عباسی ـ روزنامه‌نگار
هر کاری فوت و فن خاص خودش را دارد؛ حتی خانه‌تکانی. اگر برای به پایان رساندن دردسرهای خانه‌تکانی از اصول آن تخطی کنید، بدون شک باید منتظر صدمات جبران‌ناپذیر آن باشید. تجربه روزهای منتهی به فروردین در سال‌های گذشته، این نکته را یادآوری می‌کند که اتفاقاتی همچون شکستگی گردن و استخوان ران بر اثر لیز خوردن نردبان و چهارپایه در کنار مسمومیت به‌دلیل استفاده از مواد شوینده، پاک‌کننده و سفیدکننده در داخل حمام با در بسته و فاقد تهویه مناسب و همچنین ترکیب مواد شوینده بیشترین آسیب را در روزهای خانه‌تکانی به یادگار می‌گذارند.
مواد شوینده را ترکیب نکنید
نگرانی در رابطه با خانه‌تکانی از چنان اهمیتی برخوردار است که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چند سال پیش تلاش کرد با ارائه گزارشی مردم را از خطرات خانه‌تکانی غیراصولی آگاه کند. در بخشی از این گزارش آمده بود: «ترکیب مواد شوینده یا پاک‌کننده‌ها با مواد سفیدکننده در فضای کوچکی مانند حمام یا دستشویی خطرناک است، زیرا از فعل و انفعالات شیمیایی ترکیب این مواد، گازکلر آزاد می‌شود و با رطوبت مخاط دهان اسید کلریدریک ایجاد می‌کند که بسیارقوی و سوزاننده است و استنشاق آن در فضاهای کوچک علایم شدید تنفسی ایجاد می‌کند». براساس این گزارش، بدترین شکل استفاده از مواد پاک‌کننده و شوینده آن است که آنها را با آب گرم مخلوط کنند یا از آنها در محیط‌های بسته‌ای که بخار آب وجود دارد، استفاده شود. از مواد شوینده و پاک‌کننده‌هایی استفاده شود که آسیب کمتری می‌رساند؛ مثلا استفاده از پودرهای شوینده که آنزیم هم دارند، بسیار ایمن‌تر از استفاده از مواد سفیدکننده‌ای است که بخار دارد. ضرورت دارد هنگام خانه‌تکانی از پاک‌کننده استاندارد استفاده شود. از مصرف مواد شوینده و پاک‌کننده‌ها در فضاهای بسته خودداری کنید. بخار متصاعد شده از ترکیب جوهرنمک و وایتکس برای چشم، پوست و ریه خطرناک است و خانم‌ها باید از ترکیب این دو ماده بپرهیزند. هنگام شستوشوی حمام و دستشویی از ماسک‌های محافظ استفاده کنید، پنجره‌ها را باز و تهویه را روشن کنید تا جریان هوا برقرار شود.
راه چاره مسمومیت ریوی
اولین و بهترین اقدام برای مسمومان ریوی، خروج سریع فرد از محل سربسته و استفاده از هوای آزاد و قرار گرفتن در معرض جریان هواست، چرا که استنشاق هوای تازه، تنفس را تسهیل می‌کند و باعث ایجاد آرامش می‌شود. استفاده از بخور، به‌خصوص بخور سرد بسیار کارآمد است و خودداری از صحبت کردن، مفید است. ارجاع هر چه سریع‌تربه پزشک یا تماس با اورژانس ضروری است.
درد مچ را جدی بگیرید
شستوشوی زیاد و استفاده از دست‌های برای جابه‌جا کردن اجسام مختلف در خانه‌تکانی موجب شده است تا بسیاری سال خود را با درد مچ دست و گزگزهای مداوم آن، نو کنند. برای پیشگیری از بروز این مشکل، توصیه می‌شود تا افراد روزهای بیشتری را برای خانه‌تکانی برنامه‌ریزی کنید و با کاهش فعالیت‌های شدید بدنی، زمانی هم به استراحت و نرمش دست‌ها اختصاص بدهند.
به ستون فقرات‌تان رحم کنید
یکی از آسیب‌های رایج در دوران خانه‌تکانی مربوط به عضلات، تاندون‌ها و ستون فقرات است؛ چرا که بسیاری از افراد بدون کمک گرفتن از دیگران، کارهایی همچون بلند کردن و کشیدن اجسام سنگین را انجام می‌دهند و گاهی نیز بدون رعایت اصول ایمنی بر بلندترین نقطه چهارپایه و نردبان خانه قرار می‌گیرند تا شاید زودتر کارهای خانه‌تکانی را به سرانجام برسانند. در این حوزه باید بدانیم که کار یکنواخت و طولانی‌مدت موجب آسیب به سیستم عضلانی و اسکلتی بدن می‌شوند بنابراین بهتر است که برای پیشبرد نظافت خانه، از کارکردن به‌صورت مداوم و طولانی‌مدت پرهیز و در میانه کار استراحت کنید تا بدن مجالی برای بازیابی توان خود پیدا کند و مجبور به تحمل فشار کمتری شود. برای پیشگیری از ابتلا به کمردرد هم بهتر است هنگام برداشتن اجسام از روی زمین یا جابه‌جا کردن آنها، پشت خود را صاف، زانوها را خم و برای تحمل وزن جسم به عضلات پای خود تکیه کنیم. این کار باعث می‌شود فشار ناشی از بار سنگین به جای کمر به مفصل ران منتقل شود و از گرفتگی عضلات و دردهای ناگهانی به‌ویژه در عضلات کمر جلوگیری شود.
مراقب کودکان باشید
براساس یکی از گزارش‌های وزارت بهداشت برای رعایت اصول بهداشتی در دوران خانه‌تکانی باید بدانیم که اگر یک کودک به‌دلیل استفاده از مواد شوینده در معرض خطر قرار گرفت، چه عکس‌العملی از خود نشان دهیم؛ «کودکان به‌علت کنجکاوی ممکن است در تماس با این مواد قرارگیرند، بی‌دقتی و سهل‌انگاری در استفاده، نگهداری یا جابه‌جا کردن مواد پاک‌کننده و سفیدکننده کودکان را در معرض خطر قرار می‌دهد. مصرف اتفاقی این مواد به التهاب و سوختگی دستگاه گوارش منجر می‌شود و عمل بلع را با مشکل مواجه می‌کند. محصولات شیمیایی و شوینده را همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید. هیچ‌گاه این مواد را در ظروف مواد خوراکی (مانند بطری نوشابه) نگهداری نکنید. این عمل سبب خورده شدن اشتباهی این مواد توسط کودکان می‌شود.» والدین درصورت مسمومیت خوراکی فرزندان نباید آنها را به استفراغ وادار کنند چرا که این کار موجب آسیب‌دیدگی و سوختگی بیشتر دستگاه گوارش می‌شود. بلافاصله دهان کودک را شست‌و‌شو دهند، کودک آب نخورد چون وقتی ماده شوینده با آب ترکیب می‌شود، جذب آن سریع‌ترمی شود و وضعیت بدتر می‌شود. بهتر است تا رساندن مصدوم به بیمارستان یا مراکز درمانی با خوراندن شیر عمل رقیق‌سازی انجام شود.
از دستکش استفاده کنید
هنگام استفاده از شوینده‌های شیمیایی از دستکش استفاده شود چرا که بیشتر مواد شوینده از PH استاندارد برخوردار نیستند و به‌راحتی می‌توانند سبب تحریک و از بین رفتن چربی و حتی ایجاد اگزما در پوست دست بشوند.
در همینه زمینه :
