برای شادی کودکان در دوران کرونا سیاستگذاری نکردیم

فرشید یزدانی- فعال حقوق کودک

بیش از یک‌سال می‌شود که کرونا میهمان مردم سرزمین‌مان شده است و همه اقشار جامعه را درگیر خود کرده. در این میان، کودکان بیشترین اثر منفی ناشی از این بیماری را تحمل کرده‌اند. وارد شدن فشارهای روحی و روانی سنگین، فقدان عزیزان و سوگ ناشی از آن برای بخشی از والدین سبب شده است، کودکان امروز با غمی سنگین روبه‌رو باشند و دچار درخودفرورفتگی شوند. نبود فرصت‌هایی برای بازی کردن به‌دلیل اجرای سیاست‌های ابلاغی از سوی وزارت بهداشت و تنها ماندن کودکان در خانه، فرصت کودکی را از آنان گرفته است. باید توجه کنیم که شادی موضوعی عمومی و اجتماعی است. برای شاد کردن جامعه و خاصه کودکان، نیازمند مجموعه عواملی هستیم که بتواند شادی را در افراد نهادینه کند. شادی بیش از یک لبخند بر اثر دیدن یک برنامه طنز یا مانند آن ایجاد می‌شود و به این دلیل، وقتی از شادی صحبت می‌کنیم، باید به مفهوم آن عمیق‌تر توجه کنیم. کودکان ما در یک‌سال گذشته مشمول کمترین توجه در حوزه سیاستگذاری شده‌اند و از این رو، حتی آموزش و پرورش که به‌عنوان مهم‌ترین نهاد متولی حوزه کودک و نوجوان فعالیت دارد، دانش‌آموزان تحت پوشش خود را آنچنان که باید مورد توجه و حمایت قرار نداده و با تعطیل شدن مدارس فرصت شاد بودن و دوستی‌ها از بچه‌ها گرفته شده است. حضور پیدا نکردن میلیون‌ها دانش‌آموز در مدرسه و کاهش ارتباطات دانش‌آموزان با یکدیگر و مجازی شدن ارتباطات، فرورفتن بچه‌ها در خود و بسنده شدن ارتباطات و شادی‌های آنان به مسائل زودگذر به ایجاد مشکلات جسمی، رفتاری و روحی در آنها منتهی خواهد شد.
برای برون‌رفت از چنین چالشی، لازم است بسته و تولیدات فرهنگی برای ایجاد شادی در بین کودکان از سوی سیاستگذاران اجتماعی در حوزه‌های متنوع فرهنگی و اجتماعی تدوین شود و در اختیار خانواده‌ها قرار گیرد تا با به‌کارگیری این بسته‌ها شرایط روحی و روانی کودکان را تغییر دهند. در این حوزه، باید با درنظر گرفتن پروتکل‌های بهداشتی، امکان بازگشت دوباره کودکان به مدارس در قالب جمع‌های چندنفره و محدود فراهم شود تا بچه‌ها با حضور در مدرسه و انجام کارهای ویژه خاص، حس خوشایند دیدار با دوستان‌شان را بعد از مدت‌ها تجربه کنند. برای تحقق چنین موضوعی، وزارت بهداشت به‌عنوان متولی و سیاستگذار حوزه سلامت، باید پروتکل‌های خاص اجرای چنین برنامه‌هایی را تدوین کند تا امکان حرکت جمعی بچه‌ها با هم پس از یک‌سال دوری از یکدیگر فراهم شود. همچنین باید در فضاهای عمومی مانند پارک‌ها شرایط برای حضور و بازی کودکان بدون نگرانی فراهم شود. برنامه‌ریزی برای حضور بچه‌ها در طبیعت و فضای باز و ملاقات آنها با یکدیگر در قالب جمع‌های محدود و کنترل شده نیز از رویکردهای دیگری است که مسئولان امر و خانواده‌ها باید برای آن برنامه‌ریزی کنند چراکه، حضور جمعی بچه‌ها در فضای سبز و بازی کردن آنها با هم به عمیق‌تر شدن شادی در آنها منجر شده و می‌تواند اثرات مثبت بسیاری در پی داشته باشد. علاوه‌بر این، معتقدم فضای گفت‌وگو میان کودک با اعضای خانواده به ایجاد حس خوشایند شادی در بچه‌ها کمک می‌کند. انجام بازی‌های چندنفره و سرگرم‌کننده در شرایطی که تحرک بچه‌ها در خانه کم است موضوع دیگری است که خانواده‌ها نباید از آن غافل شوند. موضوعی که می‌تواند با قصه‌گویی برای کودک و ایجاد شرایطی برای همذات‌پنداری کودکی که قصه می‌شنود با قهرمانان داستان سبب بروز احساس خوشایند شادی در کودک شده و بار روانی ناشی از درخودفرورفتگی کودکان را به حداقل برساند.