دغدغه/ ماهِ بارون‌های درخت‌نشین

مریم ساحلی

«کوزیمو» به درختان پناه برد. این حکایتی‌‌ است که بسیاری از اهالی سرزمین داستان از آن آگاهند. «بارون درخت‌نشین» داستانی خواندنی‌‌است که ایتالوکالوینو، نویسنده برجسته ایتالیایی در آن به روایت زندگی کوزیموی نوجوان نشسته که به‌دنبال سختگیری‌های بی‌خود و باخودِ پدر اشراف‌زاده‌اش، دل از زندگی روی زمین برید و رفت بالای درخت و البته درختان سخاوتمندانه پناهش دادند. بی‌تردید درختان هر کجای جهان که باشند، مهربان و بخشنده هستند، اما زندگی خودخواهانه آدم‌ها، سالیان بسیار گستره سبزشان را مورد هجوم قرار داده است؛ گستره سبزی که در این‌ ماه اسفند باید بیش از همیشه به آن اندیشید. گفتن ندارد همه می‌دانند که 15اسفند روز درختکاری‌ است، اگر هم یادمان رفته باشد، نهال‌هایی که اینجا و آنجا برای فروش عرضه می‌شوند یا جوانه‌ زدن برخی درختان عجول که حوصله ندارند تا بهار صبر کنند، یادمان می‌اندازد که ماه، ‌ماه درختکاری ا‌ست. سال‌های بسیار حال و هوای نیمه اسفند شعر زنده‌یاد «عباس یمینی‌شریف» را در خاطرم زنده می‌کرد و چندین روز ورد زبانم این بود: «به دست خود درختی می‌نشانم/ به پایش جوی آبی می‌کشانم». این روزها اما میان دالان‌های ذهنم، قصه زندگی مستقلی که کوزیمو روی شاخ و بال درخت‌ها برای خودش ساخته بود هم کنار ابیات شعر درختکاری پیچ و تاب می‌خورد. واقعیت این است که حالا درخت کاشتن به هوای اینکه سایه‌اش روزی دل رهگذری را برباید یا اینکه آدم خسته‌ای وسط روزی گرم در سایه‌اش بخوابد و پس از بیدار شدن بگوید: «ای که اینجا درختی کاشتی، روح تو شاداب»، واقعا گذشته است. متأسفانه ما چنان نسبت به درختان بی‌رحم بوده‌ایم و چندان درخت پشت درخت بریده‌ایم که حالا فقط باید برای جبران ذره‌ای از آسیب سهمگینی که به جنگل‌ها رسانده‌ایم و می‌رسانیم، درخت بکاریم؛ چراکه فردا، همین فردا شاید دیگر درختی نباشد تا کوزیمویی به آن پناه ببرد.