نمایش نفتسوزها در کارمانیا*
فاطمه عباسی
چراغها شعله میکشند در قلب هر خانه. چراغهایی که زمانی نه چندان دور با نفت پر میشدند و گرما و روشنایی میبخشیدند. حکایتی که هنوز میشود در خانههای خشت و گلی روستاها دید اما کمتر کسی این روزها به سراغ چراغهای نفتی میآید. با این همه هنوز خاطرات چراغهای گردسوز و علاءالدین در ذهن مردم زنده است... «مادرم هنوز یادش میآید. نفتسفید را کاسهکاسه میفروختند. مردم از این نفت برای روشنکردن چراغهایشان استفاده میکردند. کاسهای سیشاهی.» مردی که اینها را میگوید حالا سنوسالی دارد و از چراغهای قدیمی تصاویری روشن به یاد دارد؛ تصاویری که ما را میبرد به 50سال پیش، دورانی که مردم از تکنولوژی بهرهای نبرده بودند.
وسایل روشنایی اما یکباره مدرن شدند، با این حال نفت جای خود را حفظ کرده بود و چراغهای نفتی تنها وسایل گرمایشی در خانهها بودند. فانوسها برقی شده بودند و تغییرات در زندگی مثل برق از راه میرسید. حالا در روزگار تکنولوژی، انرژیهای خورشیدی و اتمی، چراغهای نفتی به یادگار مانده در دل پستوها، طاقچهها و صندوقچههای گردوخاکگرفته، قرار است راهی موزه نفتسوزها شوند؛ موزهای در دل عمارتی تاریخی در باغی معروف به باغآقا که در محله زریسف کرمان واقع شده و زمانی کنسولگری انگلیس در شرق ایران بود. موزه نفتسوزها بعد از 4سال، امروز افتتاح میشود و با راهاندازی آن، داستان فانوسها، گردسوزها، پریموسها و چراغهای علاءالدین و کاربرد آنها در زندگی مردم دوباره زنده و از نو روایت خواهد شد.
* کارمانیا نام قدیمی شهر کرمان است