نخستین تزریق واکسن 3مرحله‌ای کرونا

حمیدرضابوجاریان- خبرنگار

تست انسانی واکسن نوترکیب تزریقی - استنشاقی کووپارس روی 13داوطلب از مجموع 133داوطلب انتخاب شده برای فاز اول کارآزمایی این واکسن آغاز شد. واکسنی که در 2مرحله به شکل تزریقی و در یک مرحله به شکل استنشاقی استفاده می‌شود .
 واکسن نوترکیب تزریقی - استنشاقی واکسنی است که 2دوز آن باید تزریق شود. آنهایی که 2دوز واکسن را دریافت کنند به ایمنی خواهند رسید و استفاده‌نکردن از دوز استنشاقی ایمنی فرد را تضعیف نمی‌کند. دوز استنشاقی البته ویروس‌هایی را که در مخاط بینی قرار دارد از بین می‌برد تا مانع از انتقال ویروس‌های باقی‌مانده به دیگران شود. وزیرجهادکشاورزی که مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی‌ رازی از زیرمجموعه‌های وزارتخانه او است از روزهایی می‌گوید که کار طراحی ساخت واکسن آغاز شد. کاظم خاوازی می‌گوید: با شیوع ویروس کرونا بسیاری از ویروس‌شناسان را جمع کردیم تا بتوانیم کار ساخت واکسن را شروع کنیم. آن زمان بسیاری می‌گفتند امیدی به ساخت واکسن ندارند. گرچه ‌کسی ما را برای انجام چنین کاری تشویق نکرد اما موفق شدیم با تلاش شبانه‌روزی به مرحله کارآزمایی بالینی واکسن برسیم. تلاش کردیم تا با تولید واکسن به مردم و کادر درمان خدمت کنیم و امروز به چنین مرحله‌ای رسیده‌ایم.وزیر جهادکشاورزی معتقد است واکسنی که امروز به مرحله کارآزمایی بالینی رسیده است، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد: داده‌های پژوهشی و سابقه طولانی‌مدت مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی‌ رازی، پشتوانه محکمی در فرایند ساخت واکسن کرونا در این مؤسسه است. علاوه بر این، برای تست واکسن، همه حیواناتی را که امکان تست واکسن روی آنها بود آزمایش کرده‌ایم. دست‌کم 500حیوان در این مراحل آزمایش شده‌اند که رکوردی بی‌نظیر در فرایند تست حیوانی در ساخت یک واکسن است. 

پلتفرم ساخت واکسن از بهترین‌هاست 
خاوازی به استفاده از بهترین روش‌های تولید واکسن اشاره می‌کند و می‌گوید: پلتفرمی که برای ساخت واکسن انتخاب شده، پلتفرمی است که بهترین واکسن‌سازهای دنیا آن را دنبال می‌کنند. این پلتفرم جرم زنده‌ ویروس را وارد بدن نمی‌کند بنابراین، می‌توان آن را یکی از ایمن‌ترین واکسن‌های حال حاضر به شمار آورد. رئیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی‌ رازی هم درباره روند تزریق واکسن به افراد داوطلب در فاز یک کارآزمایی بالینی می‌گوید: تزریق واکسن به 2داوطلب پیشرو آغاز شد. تا 8روز آینده کار تزریق واکسن به 11داوطلب دیگر در فواصل زمانی معین انجام می‌شود. علی اسحاقی با اشاره به اینکه تا 23روز آینده همه داوطلبان فاز یک کارآزمایی بالینی واکسن، باید واکسن خود را دریافت کنند، می‌گوید: تمام 120نفر باقی مانده از هفته آینده دوزهای مختلف واکسن را دریافت خواهند کرد. پس از تزریق واکسن به 2نفر پیشرو، این افراد به‌ترتیب در فاصله 23روز آینده دوز دوم واکسن خود را دریافت می‌کنند. او حرفش را اینطور ادامه می‌دهد: در روز پنجاه‌و‌یکم بعد از تزریق واکسن، نخستین نفر دوز سوم واکسن را که به شکل استنشاقی است دریافت خواهد کرد و با این روند، کارآزمایی بالینی تا دریافت دوز سوم برای آخرین دریافت‌کننده واکسن به پایان خواهد رسید.

چه زمانی دریافت‌کنندگان واکسن در مقابل ویروس ایمن می‌شوند؟ 
مسعود سلیمانی، اپیدمیولوژیست درپاسخ به این سؤال همشهری درباه اینکه چه زمانی ایمنی در بدن افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند ایجاد می‌شود؟ می‌گوید: کسانی که یک دوز واکسن کرونا دریافت می‌کنند نباید فکر کنند از دیگر افرادی که واکسن نگرفته‌اند، ایمن‌ترند. حتی افرادی که 2 دوز کامل واکسن را دریافت کرده‌اند نیز از خطر بیماری در امان نیستند و باید مقررات و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. 
به‌گفته وی، هنگامی می‌توانیم به ایمنی اطمینان داشته باشیم که مراحلی از فرایندهای تزریق واکسن، سپری شده باشد: زمانی می‌توان اطمینان داشت که افراد بعد 2 دوز واکسن ایمنی بالاتری در مقابل ویروس پیدا کرده‌اند که 2هفته از زمان تزریق دوز دوم واکسن گذشته باشد. در این زمان مقدار آنتی‌بادی مورد‌نیاز برای مقابله با بیماری در بدن قابل‌سنجش است و هر چه این مقدار بالاتر باشد، ایمنی فرد در مقابل ویروس نیز افزایش پیدا می‌کند.
سلیمانی که مسئولیت طراحی کارآزمایی بالینی واکسن رازی کوو‌پارس را برعهده دارد، در پاسخ به این سؤال همشهری که بعد از تزریق واکسن به داوطلبان، دریافت‌کنندگان واکسن در چه شرایطی قرار خواهند گرفت؟ می‌گوید: در فاز اول 13نفر به‌عنوان داوطلب پیشرو واکسن را دریافت می‌کنند. این افراد تا 3ساعت بعد از تزریق واکسن، در محل تزریق تحت‌نظر قرار می‌گیرند و علایم حیاتی آنها بررسی می‌شود تا واکنش بدن به واکسن ارزیابی شود. او ادامه می‌دهد: بعد از این مرحله، افراد به هتلی که در داخل بیمارستان ایجاد شده است برای 24ساعت پذیرایی شده و علایم آنها به شکل لحظه‌به‌لحظه بررسی می‌شود. بعد ازاین، افراد می‌توانند به زندگی عادی خود با رعایت برخی محدودیت‌ها ادامه دهند. این اپیدمیولوژیست تأکید می‌کند به دریافت‌کنندگان واکسن دستورالعمل‌هایی برای رعایت سختگیرانه‌تر پروتکل‌های بهداشتی ابلاغ شده است: افراد بعد از ترخیص از محل هتل، تا یک‌ماه باید بیشتر از خود مراقبت کنند. در تجمع‌ها شرکت نکنند و سطح تماس خود را با دیگران به حداقل برسانند.

به واکسن ایرانی اطمینان دارم 
سعید قنبری، 36سال دارد و نخستین دریافت‌کننده واکسن رازی کووپارس شناخته می‌شود. به‌نظر بی‌حوصله می‌آید و از شلوغی اطرافش و اینکه مجبور است برای چند ساعت در اتاقی که رفت‌وآمد در آن زیاد نیست تنها بماند، چندان خوشحال به‌نظر نمی‌رسد. می‌گوید، دوستانش به او پیشنهاد داده‌اند برای تزریق واکسن داوطلب شود: دوستانم گفتند که قرار است واکسن رازی را روی افرادی امتحان کنند. من هم وارد سایت مؤسسه رازی شدم و درخواست داوطلبی‌ام را ثبت کردم. بعد از اینکه در سایت ثبت‌نام کردم، کلی آزمایش و این چیزها از من گرفتند و درنهایت چند روز قبل بود که زنگ زدند و گفتند خودم را برای تزریق واکسن آماده کنم. او می‌گوید در خانواده یا دوستانش کسی را سراغ ندارد که به کرونا مبتلا شده باشد: اینکه نفر اول باشم و واکسن ایرانی را تست کنم خوشحالم. به مؤسسه رازی که از بچگی همه واکسن‌هایی را که زده‌ام تولید کرده است، اطمینان دارم و فکر نمی‌کنم که واکسن کرونای آنها مشکلی داشته باشد.

مادرم کارمند مؤسسه رازی است 
امیرحسین امانپور 23ساله است و با مؤسسه رازی و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهد، ناآشنا نیست. مادرش یکی از دست اندرکاران مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی‌ رازی است. خبرهای واکسن و تولید آن را خیلی بیشتر از آنچه دیگران پیگیری می‌کنند پیگیری کرده است. می‌گوید: مدت‌هاست پیگیر بودم که به‌عنوان داوطلب روی من آزمایش‌های واکسن را انجام دهند. دی‌ماه بود که گفتند مجوز واکسن رازی تأیید شده است و من هم داوطلب شدم. تقریباً 10روز قبل بود گفتند که برای تزریق واکسن به من همه‌‌چیز مهیاست. از آن روز لحظه‌شماری می‌کردم تا روز تزریق واکسن زودتر از راه برسد. امیرحسین با بیان اینکه مادرش قوت‌قلب او برای ادامه مسیر برای تزریق واکسن بوده است، ادامه می‌دهد: مادرم مشوقم بود که موضوع تزریق واکسن را دنبال کنم و داوطلب شوم. من هم با اطمینانی که از کار داشتم قبول کردم و داوطلب شدم.