یک قرن محبوبیت برادران هاردى

 ترجمه‌ی سارا منصوری

بعضی داستان‌ها در یک کتاب تمام می‌شوند و بعضی داستان‌ها در چند کتاب. بعضی داستان‌ها هم هستند که انگار هیچ‌وقت قرار نیست تمام ‌شوند و تا همیشه ادامه خواهند داشت؛ درست مثل مجموعه‌ی «پسران هاردی».
پسران هاردی، از مشهورترین و پرفروش‌ترین مجموعه‌کتاب‌های پلیسی و معمایی در ادبیات نوجوان جهان به‌شمار می‌روند. این مجموعه، داستان دو برادر نوجوان به‌نام‌های «فرانک» و «جو هاردی» را روایت می‌کند که پسران کارآگاه مشهور، «فِنتون هاردی» هستند و ماجراجویی در خونشان است و عاشق حل‌کردن معماهای پیچیده هستند.
نخستین‌بار «اِدوارد اِستِرِیت‌مایِر»، نویسنده‌ و ناشر آمریکایی بود که این دو شخصیت را روی کاغذ آورد و داستانشان را خلق کرد، اما تمام ماجراجویی‌های این دو پسر نوجوان اثر او نیست. در واقع نگارش این مجموعه‌کتاب 58جلدی را در فاصله‌ی سال‌های 1927 تا 1979 میلادی، نویسنده‌های متعددی برعهده داشتند، اما همگی با نام مستعار «فرانکلین دیکسون» ماجراجویی‌های این دو برادر نوجوان را به رشته‌ی تحریر درآوردند و استریت‌مایر تا پیش از مرگش در سال 1930، 9 جلد نخست این مجموعه را خلق کرد.
این مجموعه‌کتاب در ایران هم هواداران بسیاری داشته و دارد. نخستین‌بار در سال‌های 1376 و 1377، نشرآتش هفت جلد از این مجموعه را با عنوان «برادران هاردی در ماجراهای پرحادثه» با ترجمه‌ی «اسکندر جهانبانی» و «نازنین حیات» روانه‌ی بازار نشر کرد. پس از آن نیز در دهه‌ی 70 و 80، ناشرانی هم‌چون نشر روزگار و نشر کتاب هرمس، تعداد دیگری از این مجموعه را منتشر کردند. در ماه‌های اخیر هم انتشارات محراب قلم، چاپ این مجموعه را با ترجمه‌هایی از «رعنا کامیار»، «پروین جلوه‌نژاد»، «طاهره بهادران» و «پروین علی‌پور» آغاز کرده است.
در این 94 سال از این مجموعه‌کتاب، بارها و بارها در تلویزیون و سینما اقتباس شده، اما تازه‌ترین اقتباس تلویزیونی از این مجموعه، سریال پسران هاردی است که پخش آنلاین آن در ماه دسامبر سال 2020 میلادی آغاز شد و فصل اول آن با 13قسمت به پایان رسیده است.
سایت «فیلیمو» در ایران هم، نسخه‌ی دوبله‌ی این سریال را در اختیار کاربران خود گذاشته و تا حالا پنج قسمت از این سریال را برای نمایش بارگذاری کرده است.
به همین مناسبت برای شهرفرنگ این شماره، گفت‌وگویی را با «روهان کَمپبِل» و «اَلِکساندر اِلیوت»، بازیگران نوجوان این سریال آماده کرده‌ایم تا بیش‌تر با دنیای این پسران ماجراجو آشنا شویم.
94 سال از انتشار اولین کتاب پسران هاردی می‌گذرد. به نظرتان راز ماندگاری این داستان چیست؟
الکساندر الیوت: فکر می‌کنم به‌خاطر شیوه‌ی داستان‌پردازی آن باشد. پسران هاردی، داستانی جذاب درباره‌ی دو نوجوانِ کارگاه است. هرنوجوانی که این کتاب‌ها را بخواند، از هرنسل و دوره‌ای که باشد، می‌تواند خودش را در قالب کارگاه‌های نوجوان کتاب تصور کند. انگار کتاب به خوانندگانش می‌گوید: «هی! می‌خواهی بزرگ‌سال باشی؟ دوست داری این‌همه تجربه‌ی‌ هیجان‌انگیز و دیوانه‌کننده راپشت سر بگذاری؟ این شما و این داستان پسران هاردی!» فکر می‌کنم ما هم توانستیم این حس و حال و هم‌بستگی خانواده را در نسخه‌ی تصویری کتاب بازآفرینی کنیم. فکر می‌کنم اگر خوب فکر کنید، کل این داستان درباره‌ی خانواده است و به همین دلیل هم‌چنان محبوب است.
روهان کمپبل: این مجموعه‌کتاب حدود 100سال محبوبیتش را حفظ کرده، چون هربار که شروع به خواندن یکی از داستان‌های آن کنید، بلافاصله از دنیای بیرون جدا می‌شوید. پسران هاردی شما را به درون ماجراجویی‌هایشان می‌کشند. انگار این ماجراجویی‌ها تمامی ندارد و 100 سال است که خوانندگانش را در خودش غرق می‌کند. این میراثی ادبی است که روز‌به‌روز بر ارزش آن افزوده می‌شود.

مجموعه‌ی تلویزیونی پسران هاردی نسبت به کتابش کمی مدرن شده؛ از جمله مرگ مادر برادران هاردی که به‌نظر می‌رسد داستان را مغموم‌تر کرده است. فکر می‌کنید چه ضرورتی برای به‌روز کردن داستان اصلی وجود دارد؟
الکساندر: بله داستان سریال، دقیقاً مطابق کتاب نیست. ما نسخه‌ی تازه‌ای از پسران هاردی را به مخاطب معرفی کرده‌ایم. قصدمان این بود تا طرفداران قدیمی را راضی نگه داریم، اما هوادران جدید را هم با خود همراه کنیم. فکر می‌کنم حالا هردو گروه بعد از دیدن سریال، مشتاق شوند تا کتاب‌ها را بخوانند و حتی مجموعه‌ی تلویزیونی دهه‌ی 1970 را هم تماشا کنند. همه‌ی این‌ها باعث می‌شود تا محبوبیت پسران هاردی بیش‌تر و بیش‌تر شود.من مدرن‌شدن داستان و افزودن کمی تیرگی و سیاهی به آن را می‌پسندم. انگار به‌داستان عمق و رازآلودگی بیش‌تری اضافه شده. به‌نظرم مخاطب امروز، این جور داستان‌ها را بیش‌تر دوست دارد.
روهان: ما شیوه‌ی تازه‌ای برای داستان‌گویی انتخاب کرده‌ایم. اتفاقاً اولین‌بار که فیلم‌نامه را خواندم، همین شیوه‌ی داستان‌گوییِ متفاوتش بود که مرا علاقه‌مند کرد. با صحبت‌هایی که با گروه کارگردانی داشتم، متوجه شدم هدف از انتخاب این شیوه، ایجاد کشش بیش‌تر برای مخاطب است. لازم بود دلایلی در داستان اصلی گنجانده شود. مخاطب باید می‌دانست چرا پسرهایی که در کتاب شناخته و دوستشان دارد، به آدم‌هایی که حالاهستند تبدیل شده‌اند. داستان ما اگرچه اتفاقات جدیدی دارد، اما به‌نظرم باعث می‌شود تا تماشاگر دوباره به‌سراغ شخصیت‌های قدیمی داستان برود و از ابتدا با آن‌ها همراه شود. درست است که مرگ مادر، داستان را غمناک و تیره کرده، اما برای پیشبرد داستان، این کار ضرورت داشت.
به نظر شما داستان پسران هاردی، داستانی پسرانه است؟
روهان: نه، اصلاً! شخصیت‌های زن هم در این مجموعه نقش قدرتمندی دارند و نمی‌شود داستان را بدون حضور «بیف هوپر» و «کَلی شاوْ» تصور کرد. برای ما خیلی مهم بود که در نسخه‌ی مدرن این داستان، جهانی سه‌بعدی را با حضور زنان و مردان در کنار هم به‌تصویر بکشیم.
فیلم‌برداری سریال در اونتاریوی شگفت‌انگیز و شهر ساحلیِ کوچک و زیبایی انجام شده. بودن در این طبیعت دل‌نشین در کیفیت بازی شما تأثیر داشت؟
الکساندر: بله! فیلم‌برداری سریال در طبیعت بی‌نظیری انجام شد. جالب است که پیش از ما، گروه دیگری برای سریال «آن» (It)‌ در آن مکان‌ها حضور داشتند و من طرفدار سرسخت سریال آن‌ها هستم. برای همین بودن در لوکیشن همان سریال، خیلی مرا سر شوق می‌آورد. [می‌خندد.] به‌نظرم زیباترین صحنه‌ها در پاییز است. رنگارنگی برگ‌ها بی‌نظیر بود. بازی من در این صحنه‌ها بی‌شک با هنرنمایی تصویربردار سریال خیلی بهتر دیده می‌شود. روش نورپردازی «فریزر براون» در برخی از صحنه‌ها، خارق‌العاده است و باعث می‌شود تا صحنه‌ها سینمایی، دراماتیک و شگفت‌انگیز باشند.
روهان: برای من هم خیلی غافل‌گیرکننده بود. ما فیلم‌نامه را پشت میز دورخوانی می‌کردیم. بعد سر صحنه می‌رفتیم و تست دوربین می‌دادیم و بعد مثلاً بازی من و الکس در خانه‌ی‌ قدیمی هاردی‌ها شروع می‌شد. بعد از پایان تصویربرداری، چیزی را که در مانیتور می‌دیدم، باور نمی‌کردم. واقعاً کار تصویربردار عالی بود. آن جادوی رنگ‌ها وفضای دهه‌ی‌ 80 میلادی، همه کار او بود. برای من کار کردن با این تیم کانادایی و بودن در آن جغرافیا، خیلی رضایت‌بخش بود.
به‌نظر می‌رسد در دوران سریال‌های معمایی هستیم. پسران هاردی چه‌چیزی بیش‌تر از سریال‌های مشابه در این ژانر دارد؟
الکساندر: ما سر صحنه کاملاً آزاد بودیم و کارگردان اجازه‌ی انجام هرخلاقیت و اظهار نظری را به ما می‌داد. اوهمیشه با روی باز منتظر شنیدن نظرات و پیشنهادات بود. ما هم هرکاری را که به‌نظرمان خوب بود، انجام می‌دادیم و اگر درست از کار درمی‌آمد نگه می‌داشتیم. این آزادی در ابراز عقیده، باعث می‌شد تا داستان، طبیعی‌تر پیش برود و از سوی دیگر بازیگر احساس می‌کرد که نظرش در پیش‌برد فیلم مهم و اثرگذار است و در نتیجه، سطح کار بالا می‌رفت. در این سریال، فقط نویسندگان کار نویسندگی را انجام نداده‌اند و بازیگران هم فقط بازیگری نکرده‌اند؛ همه‌ی ما در هر‌جنبه‌ای از این اثر مشارکت داشتیم و همین موضوع ما را به هم نزدیک‌تر کرده است.
روهان: من و الکس خیلی خوش شانس بودیم که با این گروه همکاری کردیم. آرزوی هر بازیگری است که با گروهی همراه شود که واقع‌بینانه و صادقانه کار کنند. با الکس موافقم. این فرصت برای هر دوی ما، امتیازی بود و گروه پسران هاردی تا همیشه در شنیدن نظرات با روی باز عمل می‌کردند.
فکر می‌کنید بازی در این سریال چه تأثیری بر مسیر زندگی حرفه‌ای شما بگذارد؟
روهان: واقعاً درباره‌اش فکر نکرده‌ام! فقط امیدوارم مخاطبان از تماشای این سریال همان‌قدر لذت ببرند که ما سر صحنه از بازی در آن لذت بردیم.