ویرایش بودجه 1400با حفظ دلار4200 تومانی

صبح امروز در صحن علنی مجلس دوباره کلیات ویرایش جدید لایحه بودجه دولت به رأی گذاشته می‌شود تا نمایندگان برای بار سوم بگویند با آن موافق هستند یا نه؟ 
به گزارش همشهری، لایحه بودجه1400 که 2هفته پیش به تصویب مجلس نرسید، به دولت بازگشت و دیروز دولت لایحه اصلاح‌شده را با حفظ ساختار و شاکله کلی آن نسبت به لایحه قبلی دوباره به مجلس فرستاد. مهم‌ترین تغییرات ویرایش جدید بودجه سال آینده نسبت به لایحه اولیه دولت، در 3محور کلی قابل مشاهده است، محور نخست پایداری دولت بر حفظ شاکله اصلی دخل و خرج سال آینده ازجمله تأکید و پافشاری بر حفظ دلار 4200تومانی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و یا افزایش حقوق کارکنان و بازنشستگان است. محور دوم کاهش میزان وابستگی به درآمدهای نفتی و البته اضافه برداشت از محل فروش اوراق قرضه و همچنین افزایش درآمدهای مالیاتی که نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از کسری تراز عملیاتی بودجه دولت از محل فروش اوراق قرضه یعنی یک نوع استقراض مالی پوشش داده خواهد شد.
محور سوم هم بیشتر تغییری حداقلی برای اقناع اکثریت نمایندگان است. چالش اصلی اما وقتی شروع خواهد شد که مجلس به کلیات لایحه بودجه به‌احتمال زیاد رأی بدهد و لایحه به کمیسیون تلفیق بودجه ارسال شود. اگر اعضای کمیسیون تلفیق بخواهند که تغییرات مورد نظر خود را ازجمله وعده افزایش یارانه‌های نقدی و حذف نرخ ارز 4200تومانی را به بودجه دولت بچسبانند، دوباره اختلاف‌ها بالا می‌گیرد. سؤال اصلی همچنان این است که آیا بودجه1400 تا قبل از سال تحویل، به‌دست دولت خواهد رسید؟

بودجه چگونه ویرایش شد؟
مژگان خانلو، سخنگوی بودجه سازمان برنامه و بودجه می‌گوید: در 2هفته گذشته تلاش شد تا اصلاحات به‌صورت حداکثری و در حد مقدورات نظرات نمایندگان اصلاح شود و به این ترتیب سقف منابع و مصارف بودجه عمومی در ویرایش جدید ۸۵۴هزار میلیارد تومان خواهد بود که شامل ۳۶۶هزار میلیارد تومان درآمد عمومی، ۲۲۵هزار میلیارد تومان واگذاری دارایی سرمایه‌ای و ۲۶۲هزار میلیارد تومان واگذاری دارایی‌های مالی است. به گزارش همشهری، پیش از این هم دولت در اجرای دستور رهبری به اصلاح برخی ارقام کلیدی بودجه ازجمله سهم نفت در بودجه1400 اقدام کرده بود؛ چنان‌که به‌گفته خانلو، سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی تا سقف یک‌میلیون بشکه در روز و خالص صادرات گاز، ۲۰درصد و مازاد بر یک میلیون بشکه در روز نفت خام و میعانات گازی، ۳۸درصد تعیین شده است. او افزود: سهم استفاده از منابع صندوق توسعه ملی از ۷۵هزار میلیارد تومان در بخش واگذاری دارایی‌های مالی به ۳۶هزار میلیارد تومان کاهش یافته و میزان وابستگی بودجه به تسهیلات صندوق توسعه ملی ۴۰هزار میلیارد تومان کمتر شده علاوه بر اینکه بازپرداخت اقساط وام‌های صندوق توسعه ملی به دولت که در سال۱۴۰۰ سررسید می‌شوند، نیز در مصارف بودجه عمومی پیش‌بینی شده است.
نگاهی به حذف و اضافه بودجه1400 نشان می‌دهد بخشی از کاهش وابستگی نفت به بودجه از مسیر انتشار اوراق مالی اسلامی جبران خواهد شد و دولت قرار است در سال آینده 128هزار میلیارد تومان از هزینه‌های خود را با فروش این اوراق تأمین کند. افزون بر اینکه با حذف برخی ردیف‌ها و احکام هزینه‌ای در لایحه اصلاح شده بودجه، حداکثر 40هزار میلیارد تومان از هزینه‌های دولت زده شده و به جای آن سهم اعتبارات عمرانی از 104هزار میلیارد تومان به 109هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. بخش دیگری از هزینه‌های دولت هم براساس ویرایش جدید بودجه قرار است از محل درآمدهای مالیاتی جبران شود به‌نحوی که 25هزار میلیارد تومان به درآمدهای مالیاتی در لایحه اولیه دولت اضافه شده است.
به گزارش همشهری، اصلاحات صورت گرفته در ویرایش جدید بودجه همچنان با چالش شکاف بالای کسری تراز عملیاتی مواجه است افزون بر اینکه افزایش درآمدهای مالیاتی در شرایط کنونی اقتصاد و چشم‌انداز آینده آن تا اندازه‌ای با ابهام مواجه است و از سوی دیگر استقراض بیشتر دولت با فروش اوراق قرضه هم همچنان جای نقد دارد.

دلار 4200تا پایان دولت می‌ماند
شاه‌بیت و شاید نقطه اختلاف دولت و مجلس به تصمیم‌گیری درباره نرخ ارز برمی‌گردد. سخنگوی بودجه می‌گوید: مقرر شده به دولت اجازه داده شود در 6‌ماه اول سال۱۴۰۰ و براساس ارزیابی شرایط اقتصادی، اجتماعی و بین‌المللی نسبت به تغییر تمام یا بخشی از نرخ ترجیحی کالاها  اقدام و مابه‌التفاوت منابع وصولی را در حوزه تامین معیشت کالاهای  اساسی به نرخ سامانه معاملات الکترونیک یا همان نرخ نیما صرف کند. خانلو تأکید کرد: درخصوص تامین ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی حسب اهمیت تامین کالاهای اساسی، ارز مورد نیاز به‌صورت ترجیحی تامین شده، اما مقرر شد به‌صورت تدریجی حذف و منابع حاصله صرف معیشت مردم شود.
او با اشاره به اینکه اجازه تعدیل حقوق ورودی واردات هم به دولت داده شده است، گفت: با توجه به دغدغه مهم نمایندگان مجلس در مورد تأمین ارز ترجیحی برای دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیازآحاد مردم، منابع ارزی ترجیحی برای این منظور تأمین شده است. به‌گفته سخنگوی ستاد بودجه، تعرفه گمرکی برای واردات دارو، تجهیزات پزشکی، کالاهای اساسی و مواداولیه کارخانجات کماکان به نرخ ترجیحی انجام می‌شود و سایر کالاها با نرخ روز خواهد بود.

توافق بر سر افزایش حقوق‌ها 
به گزارش همشهری براساس اصلاحات صورت گرفته در لایحه بودجه، ظاهرا دولت و مجلس به این نتیجه رسیده‌اند که وقت کم کردن هزینه‌های دولت یا تعدیل میزان افزایش حقوق‌ حقوق‌بگیران و بازنشستگان نیست و به همین دلیل برای راضی‌ نگه‌داشتن حقوق‌بگیران و بازنشستگان حتی در ویرایش جدید، سقف اعتبارات بالاتر هم رفته است. مژگان خانلو می‌گوید: با توجه به ضرورت استمرار پرداخت‌های ناشی از متناسب‌سازی‌ حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران صندوق‌های بازنشستگی و رد بخشی از بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی، تأمین بخشی از پاداش پایان خدمت کارکنان دستگاه‌های اجرایی، رتبه‌بندی معلمان، تامین بخشی از مطالبات ایثارگران و بیمه‌های تکمیلی، تأمین پاداش پایان خدمت و ذخیره مرخصی شهدا و ایثارگران بازنشسته مشمول قانون حالت اشتغال و متناسب‌سازی‌ حقوق شهدای بازنشسته و همسان‌سازی‌ حقوق اعضای هیأت علمی، مطالبات قانون حمایت از حقوق معلولان و نظام تامین اجتماعی فراگیر، پیش‌بینی شد که مبلغ ۱۲۵هزار میلیارد تومان (با ۳۵هزار میلیارد تومان افزایش نسبت به لایحه دولت و مطابق ارقام توافقی با مجلس) از محل ارائه حق‌الامتیاز، واگذاری سهام و حقوق مالکانه، واگذاری طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و طرح‌های سرمایه‌گذاری متعلق به دولت و شرکت‌های دولتی و همچنین واگذاری اموال و دارایی‌های غیرمنقول مازاد تأمین شود.
او گفت: در اصلاحات انجام شده برای افزایش ضریب حقوق گروه‌های مختلف حقوق بگیر، اعمال ضریب در سال۱۴۰۰ باید به‌نحوی پیش‌بینی شود که جمع مبلغ حکم کارگزینی هریک از افراد شاغل و جمع حکم حقوقی هریک از بازنشستگان و متوسط ماهانه قرارداد هریک از نیروهای قراردادی و کارمعین و مشخص از 2برابر سقف تبصره ذیل ماده۷۵ قانون مدیریت خدمات کشوری بیشتر نشود.

امید دولت و تصمیم مجلس
همزمان با این تحولات حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری هم گفت: امیدواریم هرچه زودتر بودجه سال۱۴۰۰ نهایی شود تا دولت هم بتواند بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های بودجه را تهیه، تنظیم و ابلاغ کند. او اضافه کرد: این اصلاحات با رویکردهایی مانند اینکه مردم دچار مشکل نشوند، بودجه تورم‌زا نباشد و گرانی به‌دنبال نداشته باشد، بودجه آینده فعالان اقتصادی را با ابهام مواجه نکند، کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی با ارز ترجیحی در اختیار مردم قرار بگیرند، دارو با ارز ۴۲۰۰تومانی در اختیار مردم قرار بگیرد، اعمال و تقدیم مجلس شورای اسلامی شد.
بابک نگاهداری رئیس حوزه ریاست مجلس هم گفت: لایحه اصلاحی بودجه سال آینده به مجلس تقدیم شده و در دستور کار صحن علنی امروز سه‌شنبه قرار دارد. نگاهداری با اشاره به اینکه مقرر شد براساس تبصره3 ماده182 آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، لایحه بودجه ارسالی دولت به‌عنوان اصلاحیه مورد بررسی قرار گیرد، اعلام کرد: مجلس تأکید دارد که به صلاح نیست کشور در مقطعی از زمان بدون بودجه باقی بماند و رویکرد مجلس بر این است که اصلاحات لازم اعمال و در زمان کوتاهی بررسی شود.

  مهم‌ترین تغییرات در لایحه بودجه

 سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی تا سقف یک میلیون بشکه در روز و خالص صادرات گاز 20درصد و مازاد بر یک میلیون بشکه در روز نفت خام و میعانات گازی 38درصدتعیین می‌شود.
 دولت اجازه دارد در 6‌ماه اول سال1400 نسبت به تغییر تمام یا بخشی از نرخ ترجیحی کالاهای اساسی به نرخ نیما اقدام و مابه‌التفاوت منابع آن را صرف تامین معیشت و سلامت مردم کند و همچنین اجازه دارد حقوق ورودی واردات را تعدیل کند.
 سقف اعتبار هزینه‌های دولت در سرفصل پرداخت به صندوق بازنشستگی و متناسب‌سازی حقوق‌ها از 90هزار میلیارد تومان به 125هزار میلیارد تومان افزایش یافت.
 درخواست مجوز از مقام معظم‌رهبری برای هزینه‌کردن 2میلیارد و 845میلیون یورو از پول صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح‌های آبیاری، مقابله با ریزگردها، تقویت نیروهای مسلح و کمک به صداوسیما باطل شد.
 طرح پیش‌فروش نفت در داخل منتفی شده اما به جای آن میزان استقراض دولت از کانال اوراق مالی اسلامی از 23هزار میلیارد تومان به 65.5میلیارد تومان افزایش یافته که قرار است بخشی از اصل و سود این اوراق به پشتوانه فروش نفت پرداخت شود.
 دولت به جای 20هزار میلیارد تومان در لایحه اولیه بودجه، 50هزار میلیارد تومان در لایحه اصلاح شده اسناد خزانه اسلامی منتشر می‌کند تا بدهی‌اش به طلبکاران را بپردازد.
 دولت از تسویه تهاتری مطالبات اشخاص حقیقی و حقوقی ازجمله مطالبات نهادهای عمومی غیردولتی، صندوق‌های بازنشستگی، بانک‌ها، قرارگاه خاتم‌الانبیا، پیمانکاران محرومیت‌زدایی قرارگاه خاتم‌الانبیا، شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های تابعه و وابسته و نیز شرکت‌های دولتی تابعه وزارتخانه‌ها با بدهی این اشخاص به شبکه بانکی تا سقف 30هزار میلیارد تومان صرف‌نظر کرد.
 در لایحه اصلاح شده بودجه، پیش‌بینی شناسایی واحدهای مسکونی خالی از سکنه واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصدهزار نفر جمعیت در سال‌های 1397، 1398، 1399و1400 از سوی سازمان امور مالیاتی برای گرفتن مالیات حذف شده است.

نمایندگان برای سومین‌بار به کلیات لایحه بودجه سال آینده رأی می‌دهند؛ باید دید این بار پاسخ بله است یا خیر؟