اعلامیه‌ها را می‌توان مهم‌ترین رسانه‌های انقلاب دانست
برگه‌های تاریخ‌ساز در دست انقلابیون
اعلامیه‌ها در تاریخ انقلاب اسلامی ایران نقش مؤثری داشته‌اند. از چگونگی شکل‌گیری‌شان گرفته تا انتشارشان، از مهم‌ترین‌شان گرفته تا اولین‌شان و از تأثیرگذارترین‌شان گرفته تا تقلبی‌های‌شان همه جریان‌های تاریخی منحصربه‌فرد و شنیدنی خودشان را دارند که به‌گفته پژوهشگران تاریخ معاصر ایران برای شرح هر کدام‌شان می‌توان صفحات بی‌شماری اختصاص داد.
توزیع‌کننده‌های اعلامیه
اعلامیه‌ها توسط افراد معروف نوشته می‌شدند. اعلامیه‌هایی که از طرف امام‌خمینی(ره) و دیگر مراجع منتشر می‌شدند از طریق مهر مخصوصشان روی برگه‌ها مشخص می‌شدند. جامعه مدرسین هم از دیگر گروه‌هایی بودند که اعلامیه منتشر می‌کردند که افرادی مثل آیت‌الله‌مشکینی در آن عضویت داشتند. اعضای جامعه مدرسین از چهره‌های برجسته دینی و سیاسی در کشور بودند، لذا حرف‌هایشان برای مردم حجت تلقی می‌شد. این گروه از جامعیت بیشتری نسبت به دیگر گروه‌ها برخوردار بود و در شهر قم مرکزیت داشت. شهیدمطهری، شهیدبهشتی، آیت‌الله‌خامنه‌ای، آیت‌الله‌موسوی‌اردبیلی و... نیز ازجمله افرادی بودند که در تهران و شهرستان‌ها به‌عنوان رهبران انقلاب شناخته می‌شدند و سخنرانی‌ها و گفته‌هایشان به‌صورت اعلامیه منتشر می‌شد. تمام اعلامیه‌هایی که در کشور منتشر می‌شد همراستا با روش امام(ره) بود. اگر گاهی بعضی از افراد اعلامیه‌هایی منتشر می‌کردند که با روش امام‌خمینی(ره) تعارض داشت، آن اعلامیه به‌سرعت جمع می‌شد و به‌دست مردم نمی‌رسید. شناسایی این دست از اعلامیه‌ها هم کار سختی نبود، چراکه روش امام‌خمینی(ره) از همان ابتدا مشخص و واضح بود.
مهم‌ترین اعلامیه انقلاب
هریک از اعلامیه‌هایی که در طول تاریخ شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران منتشر شد در جایگاه خودش مهم و تأثیر‌گذار بود، اما بعضی از این اعلامیه‌ها نقش خاصی داشتند. اعلامیه‌ای که ضربه شدیدی به دستگاه حاکمیت شاهنشاهی وارد کرد اعلامیه تعطیلی ۱۵ خرداد در سال ۱۳۵۷ بود. برای حکومت غیرقابل تصور بود که همزمان در سراسر ایران بازار‌ها و مغازه‌ها تعطیل شوند. اعلامیه‌ای که در نیمه‌شعبان سال۵۷ منتشر شد و امام‌خمینی(ره) طی این اعلامیه جشن در این روز را تحریم اعلام کردند، یکی از مهم‌ترین اعلامیه‌های تاریخ انقلاب اسلامی به‌شمار می‌رود. ساواک برنامه‌هایی را ضمن اجرای این جشن طراحی کرده بود که با این کار تمام نقشه و برنامه‌های‌شان خنثی شد. اعلامیه منصوب به ۱۷شهریور یکی دیگر از اعلامیه‌های تاریخ‌ساز است. با اتفاقی که در ۱۷شهریور افتاد و کشتار و خونریزی که حکومت به‌بارآورد همه وحشت کرده بودند و فکر می‌کردند که مبارزه به بن‌بست می‌رسد. اما با انتشار اعلامیه امام‌خمینی(ره) که در آن بیان داشته بودند که ای کاش بین شما بودم و به شهادت می‌رسیدم و مقایسه‌ای که بین شهدای ۱۷شهریور با شهدای کربلا داشتند باعث شد نهضت انقلاب جان دوباره‌ای بگیرد و منفی‌بافی‌ها از بین برود.
تکثیر و انتشار اعلامیه‌ها
اعلامیه‌ها بعد از نوشته‌شدن باید تکثیر می‌شدند. تکثیر اعلامیه‌ها هم از طریق چاپ آنها اتفاق می‌افتاد که چاپ هم در آن زمان به وسیله دستگاه‌های استنسیل یا از طریق کپی‌کردن آنها انجام می‌شد. در بعضی موارد برای تکثیر اعلامیه‌ها از دستگاه‌های کپی ادارات و مدارس استفاده می‌شد؛ البته به‌صورت مخفیانه. در موارد دیگر هم از دستگاه‌های مغازه‌های تکثیر استفاده می‌شد که با دادن پول قابل توجهی به مغازه‌دار به‌صورت شبانه از دستگاه‌های آنها استفاده می‌شد. البته گاهی هم خود مغازه‌دار‌ها که از نیروهای انقلابی محسوب می‌شدند امکانات خود را رایگان برای چاپ اعلامیه اختصاص می‌دادند و نیروهای انقلابی به‌طور مخفیانه و پشت درهای بسته از شب تا صبح به تکثیر اعلامیه‌ها مشغول می‌شدند. اعلامیه‌ها بعد از تکثیر باید برای انتشار به بخش‌های مختلف شهر منتقل می‌شدند. افرادی که کارتن اعلامیه‌ها را دریافت می‌کردند افراد مشخصی بودند. غیر از این افراد، کارتن‌های حاوی اعلامیه‌ها به مساجد، زیارتگاه‌ها، حرم امامزاده‌ها و مکان‌هایی که مردم به‌صورت جمعیتی در آنجا حضور داشتند مثل هیئت‌ها و مجالس، منتقل می‌شدند.
تنها اعلامیه جعلی
طی چندین سالی که اعلامیه‌ها نقش رسانه‌های گروه‌های انقلابی را بین مردم ایفا می‌کردند تنها یک مورد پیش آمد که اعلامیه‌ای دروغین منتشر شود. این اعلامیه که به‌دست ساواک و با قصد و منظور از پیش تعیین‌شده منتشر شد، به نام امام‌خمینی(ره) بود. اما از آنجا که اهداف انقلاب و مسیر حرکت‌های آن به روشنی از سوی امام(ره) مشخص شده بود اهداف شوم این اعلامیه به‌زودی بین مردم آشکار شد و قضیه جعلی‌بودن آن لو رفت. وقتی مردم به مطالب درج‌شده در این اعلامیه مشکوک شدند برای اطمینان بیشتر آن را پیش امام‌خمینی(ره) بردند. امام هم فرمودند که این کار، باید کار ساواک باشد و مردم باید هوشیار باشند که گاهی ممکن است دشمن چنین کارهای موازی‌ای انجام دهد. بعد از استفتا از امام(ره) این اعلامیه به سرعت جمع‌آوری شد. چون ساواک بین جریانات مذهبی نفوذی نداشت این اعلامیه در اماکن مذهبی منتشر نشد، غیر از تعدادی از مساجد که آنها هم به سرعت جمع‌آوری شدند. تمام اعلامیه‌هایی که از سوی امام(ره) و افراد و گروه‌های انقلابی منتشر می‌شدند مستقیم خود شاه را مورد انتقاد قرار می‌دادند. اگر اعلامیه‌ای منتشر می‌شد که به جای شخص شاه به دیگر گروه‌ها می‌پرداخت معلوم بود که این اعلامیه متعلق به امام(ره) و گروه‌های انقلابی نیست.
تأیید اعتبار اعلامیه‌ها
وقتی اعلامیه‌ای به‌صورت یک تکه کاغذ قرار است بین مردم منتشر شود باید برای مخاطب نشانی از اعتبار داشته باشد. از 3طریق اعلامیه‌هایی که به‌دست مردم می‌رسید از لحاظ اعتبار قابل تأیید بود. یکی از این روش‌ها مهری بود که زیر نوشته‌ها می‌خورد. امام‌خمینی(ره) و مراجع، نوشته‌های خود را با مهر‌های مخصوص به‌خود، تأیید و معتبر می‌کردند. مهر مراجع بین مردم به‌عنوان یک حجت تلقی می‌شد. دومین روش این بود که اعلامیه‌ها باید توسط گروه‌های مورد تأیید انقلاب و مردم چاپ و منتشر می‌شد. گروه‌هایی مثل فریاد اسلام، ندای امام، ندای امت و... گروه‌هایی بودند که به‌دلیل اینکه شناسایی نشوند با اسم‌های مستعاری که بین مردم شناخته شده بود به چاپ و نشر اعلامیه‌ها می‌پرداختند. سومین روش برای مطمئن‌شدن از اعتبار یک اعلامیه رجوع به پخش‌کننده‌ها بود. یعنی مردم با توجه به اعتبار و نام و نشانی که از پخش‌کننده‌ها سراغ داشتند به اعلامیه‌هایی که از جانب آنها می‌رسید اعتماد می‌کردند. اما اهداف و خط‌مشی انقلاب به قدری توسط امام‌خمینی(ره) و انقلابیون واضح و شفاف شده بود که مردم می‌توانستند یک اعلامیه جعلی را از یک اعلامیه واقعی تشخیص دهند.
