طرح جامع پسماند برنامه‌ای مدون و سیستماتیک
صدرالدین علیپور- مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران
اگر به‌طور کلی نگاه کنیم، طرح جامع پسماند جزو تکالیفی است که شورای شهر تهران به سازمان مدیریت پسماند محول کرده است. یعنی عملا خودِ شورای شهر در مقام سیاستگذار و ناظر به‌دنبال این است که ما یک برنامه مدون و سیستماتیک برای فعالیت‌های پسماند داشته باشیم، از فعالیت‌های جزیره‌ای و کوتاه‌مدت پرهیز کنیم و به این ترتیب، از مبدأ تا مقصد یک فعالیت سیستماتیک داشتیم باشیم؛ برای همین، برنامه‌هایی را برای سازمان پسماند پیش‌بینی کرده است. حالا در بحث تبدیل انرژی، کمپوست، بازیافت و... مسیرها را مشخص کرده است.
20سالی بود که شهر تهران هیچ طرح جامعی برای پسماند نداشت و حالا کارهای آن انجام شده است. البته پیش از آنکه ما در سازمان مدیریت پسماند حضور پیدا کنیم، کارهایی انجام شده و قراردادهایی منعقد شده است. ما هم با هماهنگی مناسبی که با مرکز مطالعات شهرداری داشتیم، این طرح را ظرف 2سال با کارگروه‌های مختلف تخصصی و در چند بخش پیگیری کردیم. درنهایت طرح جامع با نمونه‌‌برداری‌ها، آمارگیری‌ها و برای برگزاری تقریبا 235جلسه کارشناسی و تخصصی به اتمام رسید و در 21جلد حوزه‌های مختلف کاری پسماند تدوین شد. این طرح 6محور دارد و طبیعتا برای اینکه فاز اجرای طرح جامع پسماند شروع شود، ما یک برش دوساله از این طرح را از سال گذشته در قالب طرح کاپ اجرایی کردیم. هم‌اکنون ما به مرحله‌ای رسیدیم که یک‌فوریت این طرح در شورای شهر با رأی خوبی مصوب شد. البته شورای شهر حمایت خوبی از ما انجام داد و 12جلسه نیز در کمیسیون خدمات شهری داشتیم و گام‌به‌گام طرح را کنترل می‌کردند. حالا امیدواریم این طرح در کمیسیون‌های تخصصی هم بررسی و تأیید شود تا بتوانیم به‌عنوان یک نقشه راه برای کارهای خودمان در موضوع پسماند طبق همان الگو عمل کنیم. همچنین با اجرای طرح کاپ به جاهای خوبی رسیده‌ایم و به‌خصوص از 5محوری که جزو ماموریت سازمان پسماند است، مانند خاک و نخاله، پسماند حجیم، هوشمندسازی، صورت وضعیت الکترونیک و.... برای طرح کاپ که یک برش از طرح جامع پسماند است، در همه محورها طبق برنامه پیش می‌رویم و عمل می‌کنیم. در افق 20ساله طرح جامع نیز به فراخور توسعه‌ای که داریم، این برنامه پیش خواهد رفت. اما اصل کلی طرح تلاش برای کاهش مدیریت پسماند، بالابردن سطح تفکیک زباله از مبدأ، بالابردن سطح بازیافت، تولید کمپوست و همینطور استحصال انرژی از زباله‌سوز و هاضم است. ما سال گذشته در این هنگام، پسماندی که در آرادکوه دریافت می‌کردیم، به زیر 5هزار تن رسید و تقریبا 4هزار و 900تن بود. از ابتدای دوره‌ای که رقم پسماند روزانه 7هزار تن بود، حالا این رقم را به زیر 5هزار تن رسانده‌ایم. با شیوع کرونا با اینکه پسماند بیمارستانی از سایر پسماند جدا شده، اما با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از لوازم مصرفی تولید پسماند درصدی افزایش داشته است. درواقع ما همچنان در محدوده تولید روزانه پسماند بین 5هزار و 500تن تا 5هزار و 700هزار تن هستیم. این تولید در قیاس با ابتدای دوره مدیریت شهری حدود 2هزار تن کاهش را نشان می‌دهد.