فرجام تکراری تیم‌های بدون هوادار

مهدی کشوریان
 راه آهن و صبا با نتایج فاجعه باری از لیگ یک هم به دسته پایین‌تر سقوط کردند؛ در حالی که کسی نگران نبودن شان نیست.
رقابت‌های لیگ دسته اول به اوج حساسیت خود رسیده و تیم‌های بالای جدول در 3هفته پایانی به‌دنبال کنار زدن دیگر رقیبان برای کسب عنوان قهرمانی و صعود به لیگ‌برتر هستند. اما جدول رده بندی روی دیگری نیز دارد که تیم‌های سقوط کرده به لیگ دسته دوم در آن حضور دارند. راه آهن با 10‌امتیاز و صبای قم با 12‌امتیاز تیم‌های هفدهم و هجدهم جدول رده‌بندی هستند که سقوط آنها به دسته پایین‌تر قطعی شده و 3بازی آینده آنها نیز تاثیری در تغییر جایگاه‌شان ندارد. صبای قم که یک بازی کمتر از دیگر تیم‌ها دارد، در 30بازی گذشته خود تنها یک پیروزی داشته و 9تساوی و 20شکست در کارنامه این فصل خود به‌جا گذاشت. هومن افاضلی که هدایت این تیم را بر عهده داشت به‌دلیل نبود امکانات و عدم جذب بازیکن جدید این تیم را رها کرد تا روند نزولی صبا در ادامه فصل نیز ادامه داشته باشد.
راه‌آهن نیز در این فصل شرایطی بهتر از صبا نداشته و در 31بازی دوپیروزی 4‌تساوی و 25‌شکست کسب کرده. اینکه تیم‌هایی مثل صبای‌قم که سابقه حضور در مسابقات آسیایی را دارد و یا راه‌آهن که با دارا بودن ورزشگاهی اختصاصی و ریشه‌دار، چرا در این فصل به چنین روز و حالی دچار شدند، ابعاد مختلفی دارد اما سرنوشتی که برای این دو تیم رقم خورده بی‌شباهت به پاس که سابقه قهرمانی در آسیا را در کارنامه خود دارد، نیست. صباباتری تهران با سابقه قهرمانی و نایب قهرمانی در جام‌حذفی، قهرمانی در نخستین سوپرجام فوتبال ایران و سابقه حضور در لیگ قهرمانان آسیا با تصمیمی غلط در سال۸۷ به قم منتقل شد و به تیم صبای قم تغییر نام داد؛ به شهری که به غیر از یک ورزشگاه ۱۵هزار نفری جدیدالتاسیس دور افتاده از شهر (مشابه استادیوم‌هایی که بدون کارشناسی در آن دوره در برخی از شهرهای کشور ساخته شده بود)، هیچ بستر دیگری برای حضور یک تیم لیگ‌برتری را نداشت.
هرچند صبا در تهران نیز هوادران زیادی نداشت در شهر قم با کاهش چشم گیر هوادار روبه‌رو شد و همین موضوع یکی از دلایل اصلی نزول صبا در قم شد. در پی آن نیز رسانه‌های کمتری به این تیم پرداخته و مطالبه از مدیران این باشگاه نیز کم و کمتر شد تا جایی که امروز حتی سقوط این تیم به دسته پایین‌تر اهمیتی برای کسی ندارد.
راه‌آهن دیگر تیم ریشه‌دار تهرانی که سقوط خود را به دسته دوم قطعی کرده، اما سرنوشتی متفاوت داشته اما مشخصه اصلی این تیم نیز نداشتن هوادار است. تیمی که بعد از صبا، رکورد دریافت گل در مسابقات را با 60گل به خود اختصاص داده است.
هرچند تصمیمات غلط و مشکلات مدیریتی در روند این باشگاه ها دخیل بوده‌اند اما بی‌تردید نقش هواداران را نمی توان نادیده گرفت و به‌عنوان یکی از ارکان یک تیم موفق می‌توان رده بندی کرد. همان‌طور که نمونه آن را در تیم‌های بزرگی همچون استقلال و پرسپولیس می‌توانیم مشاهده کنیم. هرچند هواداران در تصمیم‌های مدیران باشگاه‌ها به‌طور مستقیم دخالت ندارند اما به هر حال تصمیم‌سازان همیشه نگران واکنش‌های احتمالی هواداران درباره اتفاقات مدیریتی باشگاه های محبوب هستند. تیم‌های شهرستانی که هواداری دارند با چنگ و دندان و با وجود کم‌ترین امکانات برای موفقیت می‌جنگند و تلاش می‌کنند. موفق‌ترین نمونه برای این مثال سپیدرود رشت است که با حمایت هوادارانش مشکلات مالی را هم کنار زد و با قدرت برای بقا جنگید.
به نظر می‌رسد سرنوشت تیم‌هایی همچون صبا، راه آهن، پاس و... که تنها در برهه‌ای از حمایت دولتی برخوردارند و موفقیت‌هایی را حاصل می‌کنند، چیزی به غیر از آنچه امروز برای آنها رخ داده نباشد.