مسیر پرنوسان بازار طلا در بهمن‌ماه

فرخنده رفائی ـ خبرنگار

رفتار بازار طلا و سکه در هفته‌های اخیر، نسبت به سه‌ماه گذشته، متفاوت بوده است. نوسانات کم دامنه و محدود یک‌ماه پیش؛ حالا جای خود را به تغییرات بزرگ‌تر و پردامنه‌تر داده و قیمت سکه در طول دو هفته گذشته، یعنی از آغاز بهمن به این سو، بین سه کانال جابه جا شده است.
این تغییرات که بیشتر حاصل نوسان قیمت دلار در بازار داخل بوده گاهی از تغییرات انس جهانی نیز تأثیر پذیرفته و گاه کاملا بدون توجه به این فاکتور جهانی دچار تغییر شده است. این روند پرنوسان پیش‌بینی رفتار بازار فلز زرد را در ماه‌های پیش رو دشوار کرده است با این حال کارشناسان و فعالان بازار معتقدند بازار طلا و سکه اگر در کوتاه‌مدت و با توجه به در پیش بودن عید نوروز از فاکتور تقاضا تأثیر بپذیرد، در درازمدت تابع نرخ ارز خواهد بود و تحلیل این بازار بدون توجه به عوامل مؤثر بر نرخ ارز امکان‌پذیر نیست.
به گزارش همشهری، قیمت سکه بعد از اوج 16میلیون تومانی که در مهرماه تجربه کرد، رو به نزول گذاشت و برای آغاز این روند کاهشی حتی منتظر اما واگرهای انتخابات جنجالی آمریکا هم نماند. سرمایه‌هایی که با نجومی شدن قیمت در بازار مسکن و روند نزولی شاخص‌های بورس به بازار طلا سرازیر شده بودند، تاب سکه بالاتر از 16میلیون تومانی را نیاورد و کاهش شدید تقاضا، معاملات سکه را به نزدیکی صفر رساند. بازار مصنوعات طلا هم که از ابتدای سال تقریبا بی‌مشتری بود، حالا شرایط بدتری پیدا کرده بود. با مشخص شدن نتیجه انتخابات در ایالات متحده، خوش‌بینی به تغییرات اقتصادی و بهبود روابط سیاسی در عرصه بین‌المللی روند کاهشی نرخ ارز را نیز شتاب بخشید و دلار 26هزار تومانی را تا 21هزار و 300تومان پایین آورد. در سطح بین‌المللی نیز افزایش امید به بهبود شاخص‌های اقتصادی با تأیید واکسن‌های کرونا افزایش بهای انس را متوقف کرد و سکه و طلا در ایران تمام پشتیبان‌های خود در مسیر رشد قیمت را از دست داد. 
 دوشنبه 29دی‌ماه قیمت هر گرم طلا بعد از 5‌ماه از یک میلیون تومان پایین‌تر آمد و سکه بعد از 6‌ماه وارد کانال 9میلیون تومانی شد. آخرین روزی که طلا قیمت زیر یک میلیون تومانی داشت 2مردادماه و آخرین روزی که سکه در محدوده 9میلیون تومان مشاهده شد، 12تیرماه بود. در دوهفته اخیر اما قیمت‌ها باز صعودی شده است. بازار طلا که این روزها برخلاف جهت انس حرکت می‌کند، در کنار محرک اصلی خود یعنی دلار، افزایش تقاضای سنتی به مناسبت عید نوروز را هم در پیش دارد.

بازار عید قابل پیش‌بینی نیست
کرونا پارسال بیشتر بازارها را کساد کرد و بازار طلا هم مستثنا نبود. به‌گفته فعالان بازار، از روزهای آغاز بحران کرونا در کشور تقاضا در این بازار بسیار کاهش یافته و از ابتدای امسال بازار مصنوعات طلا شاهد معاملات بسیار کمی بوده است.
تعطیلی مجالس عروسی و توقف برگزاری دیگر مناسبت‌هایی که طلا به‌طور معمول از خریدهای آن شمرده می‌شود، باعث کسادی بازار طلافروشان در طول امسال بود و حالا هم که مردم به این نتیجه رسیده‌اند مراسم خود را با رعایت پروتکل‌ها برگزار کنند و تقاضا تا حدودی بهبود یافته، افزایش شدید قیمت طلا و سکه در بازار باعث شده امید چندانی به بازار عید وجود نداشته باشد.
نادر بذرافشان، دبیر اتحادیه طلا و جواهر تهران در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه می‌گوید: بازار طلا معمولاً در پایان سال تا حدودی با افزایش تقاضا مواجه می‌شود اما پارسال با توجه به شیوع کرونا شرایط بسیار متفاوت بود که البته این شرایط منحصر به بازار داخلی ایران نیست و کل اقتصاد جهان تحت‌تأثیر این بحران قرار گرفته است. امسال هم با توجه به افزایش گرانی و کاهش بیشتر قدرت خرید مردم نسبت به سال قبل، طبیعتا شرایط برای بازار طلا مثل سال‌های قبل نیست و به‌نظر نمی‌رسد تقاضا به میزان سال‌های قبل باشد. با این حال تجربه نشان داده که نزدیک عید خرید مصنوعات طلا و انواع سکه برای عیدی دادن افزایش پیدا می‌کند. اینکه برایند عوامل مؤثر بر بازار طلا، قیمت‌ها را در کدام نقطه متوقف کند و رفتار مردم را به کدام جهت سوق دهد، چیزی است که باید منتظر ماند و دید.

محدوده تثبیت قیمت کجاست؟
کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار طلا معتقدند اگرچه با توجه به تغییرات نرخ ارز قیمت طلا و سکه نیز دچار نوسان می‌شود اما از آنجا که شرایط اقتصادی اجازه کاهشی بیش از محدوده 20هزار تومان را به دلار نمی‌دهد سکه نیز بعید است در مدت چند ماهه از محدوده 10میلیون تومان پایین‌تر تثبیت شود. البته تأکید کارشناسان بر «محدوده تثبیت» است و نه تغییرات موردی و نوساناتی که حاصل رویدادهای داخلی و بین‌المللی است. تغییر شرایط ایران در عرصه بین‌المللی به لحاظ سیاسی عاملی است که می‌تواند تغییرات مهمی را در عرصه اقتصادی برای ایران رقم بزند.
به‌طور مشخص، سیاست‌های آمریکا در قبال برجام و واکنش‌های احتمالی ایران به این سیاست‌ها می‌تواند در بازار ارز، طلا، سکه و حتی بازار دیگر دارایی‌ها تعیین‌کننده باشد. به اعتقاد کارشناسان حتی در بهترین شرایط بازار ایران کشش دلار زیر 20هزار تومان را ندارد و این ارز در محدوده 22تا 23هزار تومان تثبیت خواهد شد. محدوده تثبیت قیمت سکه نیز با توجه به برایند عوامل تأثیرگذار بین 10تا 11میلیون پیش‌بینی می‌شود.این نشان می‌دهد بازار طلا و سکه هم‌اکنون در مرحله تثبیت قرار دارد.

بازار در مرحله تثبیت است
فعالان باز طلا معتقدند تثبیت قیمت‌ها می‌تواند دوباره پای مردم را به معاملات طلا و سکه باز کند. آنها ماه‌هاست انتظار چنین روزهایی را می‌کشند تا رونق دوباره به طلافروشی‌ها بازگردد. دبیر اتحادیه طلا و جواهر تهران، شرایط کنونی را باثبات می‌داند و از مردم می‌خواهد مبادلات خود را از سر بگیرند. بذرافشان به کسانی که به قصد سرمایه‌گذاری بازار طلا را انتخاب می‌کنند نیز توصیه می‌کند برای سرمایه‌گذاری اول مصنوعات طلا بخرند و بعد از آن سکه. او می‌افزاید: توصیه اکید من به مردم این است که به حوزه‌های دیگر ازجمله طلای آب شده ورود نکنند تا دچار مشکلات و ضرر و زیان نشوند.
مردم می‌توانند برای خرید خوب، مطمئن و در عین حال به صرفه‌تر سراغ مصنوعات با اجرت ساخت کمتر بروند، نه طلای دست دوم و نه طلای آب شده. مصنوعاتی مثل انواع النگو و زنجیر که ساختار ساده‌تری دارند، کار کمتری برده‌اند و به همین نسبت اجرت ساخت پایین‌تری هم دارند. چنین خریدی هم می‌تواند سرمایه خریدار را حفظ کند و هم پیامدهای احتمالی مثل تقلب در عیار طلای خریداری شده را نخواهد داشت.