ریزش 35درصدی بارندگی‌‌ها

باران‌های زمستانی بند آمده و عقب‌ماندگی بارندگی‌های امسال را بیشتر کرده است. روند صعودی بارش‌های جوی در 2سال اخیر که به‌زعم برخی، نشانه ورود اقلیم کم‌باران ایران به دوره ترسالی بود، حداقل در یک‌ماه اخیر تغییر کرده و دوباره آمارهای بارندگی با افت قابل‌توجهی مواجه شده است.
به گزارش همشهری، آمار و ارقام دفتر مطالعات پایه منابع آب وزارت نیرو نشان می‌دهد: میانگین ارتفاع کل ریزش‌های جوی در 117روز سپری شده از سال آبی 1400-1399 (از ابتدای مهر تا 27دی‌ماه امسال) به 82میلی‌متر رسیده که این مقدار بارندگی نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (127میلی‌متر) بالغ‌بر 35درصد و نسبت به میانگین دوره‌های مشابه در 52سال اخیر (94میلی‌متر) 13درصد کاهش یافته است. براساس این آمارها، حجم کل بارش‌های جوی از اول مهر تا شامگاه 27دی‌ماه معادل 135میلیارد و 138میلیون مترمکعب بوده است.

نقشه بارندگی‌های ایران
براساس آمارها و داده‌های منتشرشده از بدنه تحقیقاتی و کارشناسی وزارت نیرو، از ابتدای سال آبی 1400-1399 تاکنون (از اول مهر تا شامگاه 27دی) حوضه آبریز دریای خزر، طبق روال معمول پرباران‌ترین منطقه ایران بوده و ارتفاع ریزش‌های جوی این منطقه به 153میلی‌متر رسیده؛ اما این میزان بارندگی 2درصد نسبت به‌مدت مشابه سال آبی قبل و 4درصد نسبت به میانگین دوره‌های مشابه در 52سال اخیر کمتر بوده است. دیگر حوضه پرباران، یعنی حوضه «خلیج‌فارس و دریای عمان» نیز در این دوره زمانی با افت قابل‌توجه بارندگی نسبت به سال قبل مواجه شده و ارتفاع بارش‌های آن از 223میلی‌متر در سال گذشته، به 137میلی‌متر در سال‌جاری رسیده که نسبت به سال قبل 39درصد و نسبت به دوره‌های مشابه در 52سال اخیر 14درصد کاهش نشان می‌دهد. به‌گزارش همشهری، کاهش بارش‌های جوی در 3حوضه کم‌باران «مرزی شرق»، «فلات مرکزی» و «قره‌قوم» نیز تکرار شده و بارندگی‌های این سه حوضه از ابتدای مهر تا 27دی‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل به‌ترتیب 40، 44 و 79درصد کاهش پیدا کرده است. براساس این آمارها، رکورد بدترین وضعیت بارندگی به حوزه کم‌باران «مرزی شرق» تعلق دارد که میانگین بارندگی آن با 79درصد کاهش از 70میلی‌متر به 15میلی‌متر رسیده است. در مقابل، رکورد بهترین و مساعدترین وضعیت بارندگی در این دوره زمانی به حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» تعلق دارد که با وجود افت 35درصدی میانگین بارندگی‌های کشور، با رشد 34درصدی بارندگی نسبت به سال قبل و افزایش 5درصدی بارندگی نسبت به میانگین 52سال اخیر مواجه شده است. براساس آمارها، در 117روز سپری‌شده از سال آبی جاری، میانگین ارتفاع ریزش‌های جوی در این حوضه به 98میلی‌متر رسیده است.


روی ترسالی حساب نکنید
از سال97 تاکنون، روند بارش‌‌های جوی در ایران با تغییر محسوسی با سال‌های قبل از آن مواجه شده؛ اما به‌واسطه ماهیت خشک و کم‌باران اقلیم ایران، در طول همین 2سال نیز متولیان امر به‌ویژه کارشناسان وزارت نیرو نسبت به خوش‌بینی مفرط نسبت به این وضعیت هشدار دادند و آغاز دوره میان‌مدت ترسالی در ایران را بعید دانستند. این رویکرد از یک‌سو به‌واسطه تراز نامساعد ذخایر و مصارف آبی کشور و از سوی دیگر به‌واسطه احتمال موقتی‌بودن بهبود بارش‌ها تحت‌تأثیر تغییرات اقلیمی زودگذر و ناپایدار، تلاش داشت از ترویج نگاه خوش‌بینانه به بارش‌های جوی و درنتیجه کاهش ملاحظات مربوط به بهره‌وری و درست مصرف‌کردن آب جلوگیری کند. اکنون، در شرایطی که اقلیم ایران یک‌ماه از پرباران‌ترین فصل خود را پشت‌سر گذاشته، آمارهای رسمی از افت قابل‌ملاحظه بارندگی‌های کشور خبر می‌دهد و طرفداران نظریه ورود کشور به دوره ترسالی را با چالشی جدی مواجه می‌کند. پیش‌ازاین نیز کارشناسان گفته بودند که آسیب‌ها و کم‌بارانی‌های دوره خشکسالی اخیر به‌اندازه‌ای بوده که حتی درصورت وقوع دوره ترسالی میان‌مدت در اقلیم ایران نیز احتمال جبران آنها چندان قوی نیست.

ورود سامانه جدید بارشی از فردا
اگرچه مقایسه نقطه‌به‌نقطه آمارها از افت محسوس بارندگی در کشور حکایت دارند، اما احتمال جبران این عقب‌ماندگی‌ها در اثر بارش‌های آتی دور از انتظار نیست؛ هرچند درصورت افزایش بارندگی در ماه‌های پیش‌رو، همچنان این موضوع نمی‌تواند به‌منزله وقوع ترسالی قلمداد شود. به گزارش همشهری، تازه‌ترین اطلاعیه سازمان هواشناسی، از ورود سامانه بارشی جدید از سمت شمال غرب کشور از فردا (سه‌شنبه) حکایت دارد که به موج جدید بارش‌ها در کشور دامن خواهد زد.