هفته بحرانی آمریکا

سمانه معظمی- روزنامه‌نگار

 یک هفته بعد از حمله طرفداران دونالد ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا و یک‌هفته مانده به برگزاری مراسم سوگند جو بایدن، نگرانی از آشوب دوباره، شهرهای مختلف آمریکا را در حالت آماده‌باش قرار داده است. هشدار پلیس فدرال آمریکا درباره احتمال تظاهرات مسلحانه در شهرهای مرکزی همه 50ایالت و پایتخت این کشور در روزهای آینده، دیروز تبدیل به خبر نخست بیشتر رسانه‌های آمریکا شد.
برخی مقام‌های رسمی در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس اعلام کردند که اف بی‌آی در اطلاعیه داخلی خود هشدار داده که تظاهرات سراسری ممکن است از شنبه هفته آینده آغاز شود و تا مراسم معارفه بایدن در 20ژانویه (اول بهمن) ادامه داشته باشد. در این اطلاعیه آمده است: «تظاهرات مسلحانه در مرکز 50ایالت دست‌کم از 16 تا 20ژانویه و در پایتخت آمریکا از 17 تا 20ژانویه برنامه‌ریزی شده است.» با این حال، بایدن روز دوشنبه گفت که از ادای سوگند در ساختمان کنگره هراسی ندارد. گفته می‌شود اف بی‌ آی 2هفته پیش نیز اطلاعیه داخلی دیگری منتشر کرده بود که در آن نسبت به‌احتمال حمله مسلحانه به مجلس نمایندگان هشدار داده بود.
مقام‌های فدرال به پلیس‌های محلی اعلام کرده‌اند که تمهیدات امنیتی ساختمان‌های کنگره را در سرتاسر آمریکا تشدید کنند. ترامپ نیز روز دوشنبه اعلام «وضعیت اضطراری» کرد؛ براین اساس وزارت امنیت ملی آمریکا تا 24ژانویه در آماده‌باش خواهد بود. قرار است 15هزار نیروی اداره گارد ملی آمریکا هم برای مقابله با هر نوع آشوب آماده باشند. دنیل هوکانسون، رئیس این اداره گفت: «ما همه نقاط کشور را رصد می‌کنیم تا مطمئن شویم همه‌‌چیز تحت کنترل است. نیروهای ما در همه ایالت‌ها با نیروهای محلی همکاری نزدیک دارند.»
از سوی دیگر، شهردار واشنگتن از آمریکایی‌ها خواسته برای مراسم تحلیف به این شهر سفر نکنند. سازمان ملی پارک‌های آمریکا هم اعلام کرده که بنای یادبود واشنگتن به‌دلیل خشونت‌های احتمالی تعطیل شده است.
این در حالی است که همزمان با روزهای آخر ریاست‌جمهوری ترامپ، فراخوان برگزاری تظاهرات توسط گروه‌های تندرو هفته‌هاست که در فضای مجازی آغاز شده است. به‌گزارش بی‌بی‌سی، پست‌های هواداران ترامپ و گروه‌های افراطی در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که برنامه‌های گوناگونی برای تجمع در روزهای مختلف تدارک دیده‌اند؛ ازجمله 17ژانویه در شهرهای سراسر کشور و 20ژانویه در شهر واشنگتن.براساس اطلاعیه داخلی اف بی‌آی، یک گروه نیز برای «یورش» به دولت‌های فدرال و محلی در سرتاسر کشور درصورت برکناری ترامپ فراخوان داده است. درخواست‌ها برای استعفا، برکناری و استیضاح ترامپ در روزهای گذشته و بعد از حادثه کنگره در میان دمکرات‌ها و برخی جمهوریخواهان شدت گرفته است.

تنظیم لایحه استیضاح
دمکرات‌های کنگره آمریکا، لایحه استیضاح ترامپ به جرم «تحریک شورش» و تشویق هوادارانش به تجمع در ساختمان کنگره را آماده کرده‌اند و این لایحه امروز بعدازظهر به وقت ایران رأی‌گیری می‌شود. نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا قبلا گفته بود درصورتی که مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور این کشور زیر بار اجرای متمم 25 قانون اساسی نرود، فرایند استیضاح ترامپ را آغاز می‌کند. براساس این متمم، معاون رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند درصورت ناتوانی رئیس‌جمهور در انجام وظایفش، اداره امور کشور را در دست بگیرد. اما این طرح فعلا با مخالفت جمهوریخواهان و پنس روبه‌رو شده است.
لایحه استیضاح بعد از تصویب در کنگره باید به تأیید نمایندگان سنا برسد. به نوشته ان‌بی‌سی نیوز، برخی دمکرات‌های کنگره معتقدند که لایحه استیضاح باید دیرتر و بعد از گذشت 3‌ماه نخست دولت بایدن به سنا ارسال شود تا رئیس‌جمهور جدید فرصت پیش بردن طرح‌هایش و گرفتن تأیید مقام‌های کاخ سفید را از قانونگذاران داشته باشد. میچ مک کانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا نیز گفته که این مجلس زودتر از بعدازظهر روز برگزاری معارفه بایدن نمی‌تواند لایحه را دریافت کند، مگر اینکه همه سناتورها برای تحویل زودتر آن اجماع کنند.
در این لایحه همچنین به اتهام‌های دیگری مانند ادعاهای مکرر ترامپ درباره تقلب و دزدی در انتخابات و تماس تلفنی 2هفته پیش او با یک مقام ارشد ایالت جورجیا برای پیدا کردن رأی بیشتر برای او، اشاره و گفته شده که این تلاش‌ها موجب «به‌خطر افتادن امنیت آمریکا» شده است.
به این ترتیب ترامپ نخستین رئیس‌جمهور در تاریخ آمریکا خواهد بود که 2بار استیضاح می‌شود. دمکرات‌های کنگره سال گذشته نیز به استیضاح او رأی دادند که در نهایت با وتوی سنا روبه‌رو شدند و طرحشان ناکام ماند.

بایدن در دام جنگ تجاری ترامپ
ترامپ در آخرین روزهای حضور خود در کاخ سفید در حال ایجاد زمینه‌های جنگ تجاری است تا تلاش‌های بایدن برای از سرگیری اتحاد جهانی را با مانع روبه‌رو کند. دولت آمریکا در هفته‌های اخیر به‌ویژه تعرفه‌های جدید برای کالاهای اروپایی وضع کرده است. کشورهای خارجی و شرکت‌های آمریکایی که از این تعرفه‌ها آسیب دیده‌اند در حال ترغیب بایدن به برداشتن مالیات‌های سنگین به‌ویژه در مورد کالاهایی مانند آلو مینیوم و فولاد و کالاهای چینی مورد نیاز کارخانه‌های این کشور هستند. به‌اعتقاد آنها، این کار می‌تواند اعتماد متحدان آمریکا را دوباره جلب و اقتصاد این کشور را که از کرونا آسیب جدی دیده، احیا کند.
پولیتیکو در گزارشی نوشت؛ اما بایدن با لغو یا کاهش تعرفه‌های تجاری چین از یک سو ممکن است به اتهام نرمش با چین مورد انتقاد جمهوریخواهان قرار بگیرد و از سوی دیگر با واکنش منفی تولیدکنندگان داخلی که از این تعرفه‌ها سود برده‌اند، روبه‌رو شود. تیم بایدن اعلام کرده که آنها قبل از لغو هر نوع تعرفه‌ای در مورد پکن، رابطه تجاری 2کشور را مورد موشکافی قرار خواهند داد.
چالش اصلی بایدن در حوزه تجارت خارجی، رویارویی با چین خواهد بود. این کشور نه فقط یک رقیب، بلکه دومین شریک بزرگ تجاری آمریکاست. هدف بایدن، تشکیل یک بلوک جهانی است تا چین را تحت فشار قرار دهد و مشکلات طولانی‌مدت با این کشور در حوزه تجارت مانند تولید مازاد فولاد را برطرف کند. تیم بایدن امیدوار است با مشارکت دوباره با نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهانی که ترامپ به آنها پشت کرد، بتواند کشورهای بیشتری را از زمین چین به میدان آمریکا بیاورد.
اما چنین برنامه‌هایی با ریسک‌های سیاسی مختلفی روبه‌رو خواهد شد. وقتی ترامپ ‌رئیس جمهور شد آمریکا را از پیمان مشارکت 2سوی اقیانوس آرام «ترنس پسیفیک» خارج کرد. اگر بایدن قصد برگشت به این پیمان را داشته باشد با واکنش مخالفان که آن را برخلاف منافع آمریکایی‌ها می‌دانند، روبه‌رو خواهد شد و اگر این کار را نکند به چین فرصت گسترش نفوذ تجاری بیشتر در این منطقه را می‌دهد.