صادرات
هزینه عقب‌ماندگی صادرات بر دوش اقشار ضعیف است
بزرگان بخش خصوصی می‌گویند: اسم رمز اقتصاد پویا، توسعه پایدار و رفع مشکلات معیشتی اقشار ضعیف گره‌گشایی از صادرات و آشتی با تجارت خارجی است
تیم ملی صادرات ایران دیروز در مراسم روز ملی صادرات مورد تقدیر قرار گرفت؛ مراسمی که گرچه حدود ربع قرن از برگزاری آن می‌گذرد اما همچنان پر بود از گلایه از مسائلی که سال‌هاست به دغدغه صادرکنندگان و فعالان بخش خصوصی تبدیل شده و به دفعات در 23مراسم قبلی نیز کم و بیش مطرح شده است.
به گزارش همشهری، بیست و چهارمین مراسم روز ملی صادرات در سخت‌ترین دوره اقتصاد ایران و با هدف معرفی و قدردانی از تیم ملی صادرکنندگان ایرانی برگزار شد. نکته اول اینکه برگزاری این مراسم برخلاف ادوار گذشته بر عهده دولت نبود و این بار بخش خصوصی مسئولیت آن را بر عهده داشت. نکته دیگر اینکه امسال فقط صادرکنندگانی اجازه حضور در رقابت برگزیدگان را داشتند که کل تعهد ارزی آنها ایفا شده بود؛ از این‌رو در مراسم امسال نام برخی از شرکت‌هایی که در سال‌های قبل به‌صورت متوالی به‌عنوان صادرکننده برتر معرفی می‌شدند با نام‌هایی جدید جایگزین شده بودند.
حال و هوای جشن صادرات
بیست‌‍‌وچهارمین مراسم روز ملی صادرات با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول ریاست‌جمهوری، علیرضا رزم‌حسینی وزیر صنعت، معدن و تجارت، محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، عزت‌الله اکبری، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران و صادرکنندگان نمونه و ممتاز کشور در محل ساختمان اتاق ایران برگزار شد. صادرکنندگانی که در این نشست مجال سخنرانی پیدا کردند، بزرگ‌ترین سؤالشان این بود که این همه محدودیت و مانع تراشی برای صادرات چرا و با چه رویکردی انجام می‌شود و چه‌کسی مسئول فرصت‌سوزی در تجارت خارجی و فشار به اقتصاد از مجرای محدودسازی صادرات است؟
هزینه عقب‌افتادگی صادرات
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران و میزبان مراسم روز ملی صادرات، این روز را تبلور افتخارآفرینی جهادگران عرصه تجارت عنوان کرد و صادرکنندگان را قهرمانان افتخارآفرینی لقب داد و گفت: مباحث و نقدهایی که صادرکنندگان در بیست و چهارمین مراسم روز ملی صادرات بیان کردند، احتمالا ۲۴سال پیش در نخستین سال برگزاری این مراسم هم مطرح شده بود و همین، عمق فاجعه سرگردانی و بلاتکلیفی در حوزه صادرات را نشان می‌دهد.
شافعی در این مراسم، با اشاره به اینکه جای بسیاری از صادرکنندگان خالی است، از رفتارها و تصمیمات غیرکارشناسی که البته غیرعامدانه برای صادرات اعمال شده است گلایه کرد و گفت: صادرات به‌عنوان نوک پیکان توسعه تولید و اقتصاد شناخته شده و نقش آن در توسعه فرهنگی و امنیتی کشورها بی‌بدیل و غیرقابل انکار است. این یک باور جا افتاده است که اگر کالایی از مرزهای یک کشور عبور نکند، سربازان آن کشور از آن عبور خواهند کرد؛ با این حال به‌رغم اهمیت این موضوع، ما هنوز اهمیت آن را درک نکرده‌ایم.
رئیس پارلمان بخش خصوصی با گلایه از بی‌توجهی مفرط به توسعه صادرات گفت: حرف‌های زیادی در رابطه با ایجاد عدالت اجتماعی، رفاه اجتماعی، بهبود معیشت، اشتغال و... گفته می‌شود. اما راه رسیدن به اهداف مدنظر کجاست؟ پاسخ روشن است. بهبود معیشت مردم در سایه توسعه اقتصادی پایدار شکل می‌گیرد و توسعه اقتصادی هم در گروی توسعه صادرات است. از طرف دیگر هم توسعه صادرات در گروی پشتیبانی واقعی از صادرکنندگان قرار دارد. به‌گفته او، باید پذیرفت که هزینه عقب‌افتادگی از صادرات را اقشار ضعیف جامعه می‌پردازند.
رئیس اتاق ایران در بخشی از سخنان خود به جای تکرار گلایه‌هایی که بارها از سوی صادرکنندگان مطرح شده، به طرح سؤالاتی خطاب به نمایندگان دولت و مجلس پرداخت و گفت: از بخش خصوصی در پشت تریبون حرف زده می‌شود اما آیا کردارها هم مطابق این گفتارها هست؟ ما ادعای عدالت اجتماعی داریم اما آیا در مدیریت یک طرفه دولتی این عدالت اجرا می‌شود؟ اگر تصمیم نابخردانه و سیاست ناصواب اعمالی، جمعی از ما را به فنا دهد و بهبود معیشت مردم را به خطر اندازند، چه‌کسی پاسخگوست؟ اصلا مجازاتی برای تصمیم‌گیران در کار هست؟ کجا باید دادخواهی کنیم؟ چه‌کسی پاسخگوی از دست دادن فرصت‌های طلایی است که ناشی از سیاستگذاری‌های اشتباه است؟ از سال 84تا 2سال پیش، آمارها حاکی از کاهش تسهیلات بانکی است. چرا باید سهم ما از بازارهای صادراتی 15کشور همسایه، تنها 2درصد باشد؟ چرا طرف‌های خارجی ما به تعهدات ما اعتماد ندارند؟ چرا سیاست‌های تجاری و ارزی ما هماهنگ با یکدیگر نیستند؟ چرا باید فعالان ریشه‌دار ما از چرخه فعالیت خارج شوند و در مقابل سواستفاده‌کنندگان رشد کنند؟
صدور بخشنامه‌های یک شبه ممنوع
علیرضا رزم‌حسینی، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز مراسم روز ملی صادرات را بهانه‌ای برای بیان دغدغه‌های صادرکنندگان دانست و اظهار امیدواری کرد با گشایش‌های وزارت صنعت برای تسهیل صادرات و رفع موانع، تراز تجاری کشور تا پایان سال مثبت شود. او با اشاره به دوره کوتاه خدمت خود در وزارت صنعت گفت: تا امروز از صدور بخشنامه‌های یک‌شبه جلوگیری کردیم و شفافیت و اطلاع‌رسانی به موقع را در اولویت کاری خود قرار داده‌ایم. از سوی دیگر حذف امضاهای طلایی و امتیازات ویژه را دنبال می‌کنیم؛ اما برای مشکلاتی که یک‌شبه ایجاد نشده‌اند، زمان بیشتری نیاز است. وزیر صنعت به ماجرای شیوه‌نامه فولاد نیز اشاره کرد و گفت: قیمت‌گذاری دولتی اقدامی نادرست است، وزارتخانه به هیچ وجه موافق قیمت‌گذاری نیست و حتی همین رویکرد را درباره ارز هم مدنظر دارد؛ اما درباره فولاد شیوه‌نامه‌ای تهیه شده که کف قیمتی فولاد برای عرضه در بورس را تعیین می‌کند و سقفی هم ندارد؛ در کل دنیا، بورس به همین شیوه کار می‌کند.
اقتصاد را بخش خصوصی اداره کرده است
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور برگزاری مراسم بیست و چهارمین سالروز ملی صادرات به همت اتاق ایران را مورد تقدیر قرار داد و واگذاری این دست اقدامات به بخش خصوصی را گامی مؤثر دانست. او همچنین بخش خصوصی را میدان‌دار اصلی اقتصاد معرفی کرد و گفت: اتاق ایران جایگاهی هم‌تراز با وزارتخانه‌های دولت دارد. جهانگیری عوارض تحریم را از یک‌سو و پیامدهای ناشی از کرونا را از طرفی دیگر مورد توجه قرار داد و افزود: این دو مسئله، تمامی فعالیت‌های اقتصادی را تحت‌تأثیر قرار داده‌اند و حتی گستره آنها را در دیگر حوزه‌ها شاهد هستیم. همه ما دغدغه‌ها و فشارهای ناشی از تحریم را درک می‌کنیم و با محدودیت‌های بین‌المللی آشنا هستیم. برخی چنان درباره ارز می‌گویند که گویا چند نرخی بودن آن پدیده جدیدی است و تجربه آن را در دیگر دوره‌ها و دولت‌ها تجربه نکرده‌ایم. او با اشاره به ماجرای اعلام دلار 4200تومانی، گفت: رویکرد دولت از ابتدا تک‌نرخی شدن ارز بود و در همین راستا قدم برداشتیم، در فروردین ۹۷ با مشکلات تأمین اسکناس مواجه شدیم و تصمیم گرفتیم برای چند‌ماه قیمت 4200تومان را درنظر بگیریم و به مرور این رقم تغییر کند. متأسفانه امروز تنها به دولت انتقاد می‌کنند درصورتی که این تصمیمات با نظرات بخش‌های مختلف اتخاذ شد. معاون اول رئیس‌جمهوری در بخشی از سخنان خود با اشاره به افول جدی درآمدهای نفتی، گفت: قبل از 3سال اخیر، سالانه حدود 50میلیارد دلار صادرات نفت داشتیم اما این رقم در سال قبل به ۸ میلیارد دلار رسید و امسال کمتر هم شد؛ اما نیازهای کشور با وجود همه محدودیت‌ها و با مجاهدت بخش خصوصی تامین شد. او با اشاره به اینکه امسال بالغ بر ۸۵میلیون تن کالا صادر شده، تأکید کرد: این آمارها شهادت می‌دهد که اینگونه صحبت کردن از اقتصاد و این شیوه برخورد با فعالان اقتصادی ظالمانه و جفاست. به‌گفته جهانگیری اقتصاد را بخش خصوصی اداره کرده و با وجود همه مشکلات، نیاز کشور به دارو، تجهیزات پزشکی، کالاهای اساسی و مواداولیه تامین شده است. او در پایان با تأکید بر این نکته که دولت جدید آمریکا باید از شکست خود درباره تحریم درس بگیرد و وضعیت را تغییر دهد، از صادرکنندگان خواست تا خود را پیروز این جنگ اقتصادی بدانند و همواره پیشنهادهای خود را برای دولت و دیگر تصمیم‌سازان ارسال کنند.
