سال سرخوردگی

 محمدناصر احدی   

روند توقیف‎‌‎ نشریات در سال1379 پایان نپذیرفت و مطبوعات همچنان در سال1380 دسته‎‌‎دسته توقیف و تعطیل می‎‌‎شدند. حسین شهیدی در کتاب «روزنامه ‎‌‎نگاری در ایران؛ از رسالت تا حرفه» می‎‌‎نویسد: «در اردیبهشت1380، هنگامی که جشنواره هشتم مطبوعات با حضور وزیر تازه فرهنگ و ارشاد اسلامی، احمد مسجدجامعی، برگزار می‎‌‎شد، 23روزنامه دیگر توقیف شده بودند.»
15عنوان را قوه قضاییه، با استناد به قانون اقدامات تامینی مصوب 1339 توقیف کرده بود. این قانون در نخستین ماده خود اقدامات تامینی را تدابیری تعریف می‎‌‎کند که «دادگاه برای جلوگیری از تکرار جرم (جنحه یا جنایت) درباره مجرمین خطرناک اتخاذ می‎‌‎کند» و می‎‌‎افزاید: «صدور حکم اقدام تامینی از طرف دادگاه وقتی جایز است که کسی مرتکب جرم گردیده باشد». [... ] رئیس‎‌‎جمهور خاتمی و دیگر مسئولان دولتی این قانون را مربوط به «چاقوکش‌‎‌‎ها، مجرمین خطرناک، اشرار و سلب‎‌‎کنندگان امنیت و آرامش جامعه» و استناد به آن در مورد مطبوعات را «تخلف انتظامی» توصیف کردند. اما رئیس دادگستری تهران، حجت‎‌‎الاسلام عباسعلی علیزاده، موارد 12و 13قانون اقدامات تامینی را یکی از قوانین مترقی جهان توصیف کرد و گفت روزنامه‎‌‎های توقیف‎‌‎شده محل کار کمونیست‎‌‎ها بوده‎‌‎اند و برای بعضی از روزنامه‎‌‎ها تعداد 90شکایت رسیده بود. مجله سینمایی «گزارش فیلم» یکی از نشریات توقیف‎‌‎شده در این دوران بود. خبرگزاری «ایسنا» به تاریخ 8بهمن 1380 در این خصوص با نوشابه امیری، سردبیر این مجله، مصاحبه کرده؛ «یکی‌دو‎‌‎ماه پیش دکتر کریم زرگر[مدیرمسئول مجله] را به دادگاه مطبوعات احضار کردند و در پرونده ما، بعد از 12سال سابقه انتشار تنها یک برگ وجود داشت که موارد اتهامی را به زرگر گفتند. نوشابه امیری، سردبیر نشریه گزارش فیلم، ضمن بیان این مطلب به ایسنا افزود: مورد اتهامی درآوردن راهنمای فیلم بود که مثل فرهنگ بود و در آن اسامی فیلم‎‌‎هایی که در دهه گذشته ساخته شده، وجود داشت. یک عده که نمی‎‌‎دانم چه کسانی هستند، اسامی بعضی از فیلم‎‌‎ها ازجمله ‎«‎بوی عطر زن‎»‎ [فیلمی با بازی آل‌پاچینو] را درآوردند و گفتند این مصداق ابتذال است. وی افزود: به‎‌‎عنوان سند و مدرک روزنامه‎‌‎های مختلف را بردیم که بگویم ما فقط ترجمه کردیم و همه اینها نیز مانند ما عمل کردند. گفتند بروید و دفعه بعد بیایید. نوشابه امیری گفت: روز گذشته که رفتیم، بدون هیچ سؤال و جوابی گفتند شما به روش‎‌‎هایتان ادامه دادید و موارد اتهامی ازجمله نشر اکاذیب و استفاده ابزاری و سایر موارد اتهامی را عین به عین از حکم هفته‎‌‎نامه سینما جهان برای ما تایپ کردند، البته به استثنای شاکی خصوصی که در حکم ما نبود و آن را از متن تایپ‎‌‎شده در آوردند. بعد به دکتر زرگر حکم توقیف موقت را دادند.» چنین اتفاقاتی به بی‎‌‎انگیزگی و سرخوردگی روزنامه‎‌‎نگاران و نیز کسانی که به ایجاد تغییر و تحول با روی کار آمدن دولت اصلاحات امید داشتند دامن زده بود.