سقوط بورس به کانال1.2میلیون واحد

با نزول 113هزار میلیارد تومانی بازار سهام در مبادلات روز گذشته، شاخص کل بورس تهران به کانال 1.2میلیون واحد سقوط کرد و جریان خروج پول از بازار سهام دوباره شدت گرفت. از 20آذرماه تاکنون روند خروج سهامداران حقیقی از بازار سهام دوباره شدت گرفته و در این مدت 10هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است.
به گزارش همشهری، شاخص کل بورس تهران چند روز بعد از انتخابات آمریکا وارد روند صعودی شد. پایان سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ و افزایش امیدواری برای کاهش سطح تنش‌های سیاسی شاخص‌های بورس را به پرواز در آورد و موجب شد شاخص کل بورس تهران بعد از برگزاری انتخابات آمریکا تا 20آذر‌ماه 27درصد رشد کند. در این دوره قیمت مواد خام ازجمله فلزات و محصولات پتروشیمی هم در بازار‌های جهانی  شروع به رشد کرد.این موضوع جان تازه‌ای به شاخص‌های بورس داد. اما این رشد فقط تا 20آذر‌ماه دوام داشت و پس ازآن با وجود آنکه قیمت‌های جهانی موادخام همچنان درحال رشد هستند، شاخص‌های بورس تهران رو به نزول بوده‌اند. شاخص بورس به قیمت مواد خام در بازارهای جهان وابستگی زیادی دارد زیرا بخش عمده ارزش بازار سهام در اختیار شرکت‌های تولید‌کننده محصولات پتروشیمی و فولادی است. اما چرا با وجود رشد قیمت‌ها در بازار‌های جهانی شاخص‌های بورس در حال نزول هستند؟
کارشناسان نظریات مختلفی درباره دلایل نزول شاخص بورس مطرح می‌کنند. برخی چشم‌انداز نزولی تورم و قیمت دلار را عامل نزول بورس می‌دانند، برخی دیگر، رفتار سهامداران حقوقی را علت سقوط شاخص می‌دانند و برخی از تحلیلگران هم می‌گویند دستگاه‌های سیاستگذار به جو بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه دامن زده‌اند. این نظریه به‌ویژه در چند هفته گذشته با تعیین قیمت دستوری فولاد در وزارت صنعت، طرفداران بیشتری پیدا کرده است. به‌ویژه آنکه روند نزولی بازار سهام هم از زمان طرح شدن شیوه نامه تنظیم بازار فولاد شدت گرفته و شاخص بورس ازآن زمان 17درصد افت کرده است.
مهدی رضایتی، تحلیلگر بازارسرمایه در این‌باره می‌گوید: از ابتدای امسال مردم تصمیم گرفتند همه‌‌چیز را به بورس بسپارند. 80هزار میلیارد تومان نقدینگی فقط وارد بورس تهران شد. اما از مرداد 99 فرار پول‌ها آغاز شد. در این روزها این پول‌های سرخورده به هر قیمتی فروشنده هستند. به‌گفته او در مسئله قیمت‌گذاری فولاد مشخص شد که بازار سرمایه و امنیت سرمایه سهامداران جایگاه خاصی در تصمیم‌گیری‌ها ندارد و پازل نوسان‌گیری از میلیون‌ها نفر تکمیل شده است.
آرش غفاری، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردان کاریزما هم معتقد است: تنش‌های به‌وجود آمده در مورد قیمت‌گذاری دستوری ازجمله دلایل نزول شاخص‌های بورس بوده است. به‌گفته او نزول‌های چند روز گذشته، بیشتر ناشی از اظهارات وزیر صنعت در مورد قیمت‌گذاری فولاد بود. به ‌هرحال فعالان بازار سرمایه ریسک دستکاری قیمت‌ها را به سایر صنایع هم تسری می‌دهد و همین موضوع، موجب ترس بازار می‌شود. مادامی‌که سیاستگذاری‌ها به این شیوه ادامه داشته باشد، این ریسک‌ها هم متوجه بازار خواهد بود و راهکار خاصی هم برای رفع آن وجود ندارد.
اما این همه ماجرا نیست. برخی تحلیلگران بر این باورند که با واگذاری سهام پالایشگاه‌ها در قالب بدهی‌های دولت به بانک‌ها، زیان بانک‌ها افزایش خواهد یافت زیرا بانک‌ها در گذشته آثار مطالبات دولت را درصورت‌های مالی‌شان با برآورد‌های بیشتری اعلام کرده بودند. حسین خسرونژاد، تحلیلگر بازار سرمایه در یادداشتی در این‌باره می‌نویسد: براساس ترازنامه مالی ۶‌ماهه سه بانک صادرات، تجارت و ملت مجموعه کل مطالبات این بانک‌ها از دولت 122هزار میلیارد تومان است که مغایرتی 93هزار میلیارد تومانی با مصوبه اخیر دولت برای پرداخت بدهی هایش دارد. به‌گفته او اگر دولت 29هزار میلیارد تومان موجود درمصوبه واگذاری سهام پالایشگاه‌ها را به‌عنوان تمام بدهی خود به سه بانک صادرات، تجارت و ملت قلمداد کند، این سه بانک و به‌ویژه بانک‌های تجارت و صادرات کسری درآمدی بیش از 93هزار میلیارد تومان خواهند داشت که تا چند ۱۰ سال آینده هم نمی‌توانند آن را جبران کنند.
به باور تحلیلگران با وجود افزایش امیدواری برای بهبود شرایط اقتصادی و حل چالش‌های سیاسی، عوامل داخلی ازجمله اجرای سیاست‌های جزیره‌ای در نهاد‌های مختلف سیاستگذار، به‌ویژه در وزارت صنعت، ضربه بزرگی به بازار سهام وارد کرده است.

   اعتراض سهامداران، واکنش دولت و نهاد‌های اقتصادی

به‌دنبال تداوم نزول بورس در مبادلات روزشنبه، صبح دیروز جمعی از سهامداران معترض مقابل ساختمان سازمان بورس تجمع کردند. در این تجمع شعار‌هایی علیه سازمان بورس سر داده شد و عده‌ای به ساختمان این سازمان تخم‌مرغ پرتاب کردند. برخی خبر‌های دریافتی همشهری نشان می‌دهد این اعتراض‌ها واکنش مقامات دولتی را در پی داشته، گفته می‌شود نهاد ریاست‌جمهوری در نامه‌ای تمام بانک‌ها، وزارتخانه‌ها و شرکت‌های تابعه و صندوق هایشان را برای حمایت از بازار سرمایه در جلسه فوری فراخوانده است. دیروز همچنین به‌دنبال افزایش اعتراض‌ها به تداوم نزول بورس، مرتضی شهید‌زاده، مدیرعامل صندوق توسعه ملی از تزریق ۲۵۰۰ میلیارد تومان، در مرحله دوم حمایت این صندوق از بورس تا پایان سال، خبر داد. او با بیان اینکه در مرحله اول، هزار میلیارد تومان برای پشتیبانی از بازار سرمایه به صندوق تثبیت بازار سرمایه پرداخت شد افزود: در اساسنامه صندوق توسعه ملی، برای جلوگیری از انحراف در مفاد اساسنامه، هیأت نظارتی متشکل از سازمان بازرسی، دیوان محاسبات کل کشور و سازمان حسابرسی تعریف شده است که برای تصمیمات گرفته شده، باید این هیأت را متقاعد کنیم تا این مبلغ در زمان نیاز صندوق تثبیت بازار سرمایه به آن تزریق شود. کمک و حمایت از بازار سرمایه باید در طول زمان و به‌تدریج انجام شود. او تأکید کرد: امسال براساس مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی، اجازه سپرده‌گذاری صندوق توسعه ملی در صندوق تثبیت بازار سرمایه داده شد. مدیرعامل صندوق توسعه ملی گفت: منظور از تزریق یک درصد کل منابع صندوق توسعه ملی به بازار سرمایه، یک درصد کل منابع هر سال است. این منابع در سال‌های گذشته طبق نظر دستگاه‌های نظارتی، صرف طرح‌های مختلف و درخواست‌های حاکمیتی شده است، بنابراین منابعی از سال‌های گذشته وجود ندارد تا به بازار سرمایه داده شود.

   ریزش بورس در روز اعتراض

شاخص کل بورس تهران در مبادلات روز شنبه 24هزارو 807واحد کاهش یافت و به یک میلیون 285هزارو 948واحد رسید. این برای نخستین بار از 20آبان‌ماه تاکنون است که شاخص بورس به کانال 1.2میلیون واحد سقوط می‌کند. با نزول 1.9درصدی شاخص کل بورس تهران در مبادلات دیروز 113هزار میلیارد تومان از ارزش سهام شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس کاسته شد و جمع کل ارزش بازارسهام به 6386هزار میلیارد تومان معادل 255میلیارد دلار رسید. دیروز همچنین تحت‌تأثیر نزول شاخص بورس سهامداران حقیقی 900میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کردندتا جمع رقم پول‌های خارج شده از کف سامانه‌های معاملات بورس، از 20آذر‌ماه تاکنون، از مرز 10هزار میلیارد تومان فراتر رود. دیروز همچنین ارزش روزانه معاملات در مقایسه با مبادلات روز چهارشنبه 60درصد معادل 21هزارو 616میلیارد تومان کاهش یافت. این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد از 20آذر‌ماه تاکنون ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری 8هزارو 231میلیارد تومان کاهش یافته است. ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم‌اکنون 391هزار میلیارد تومان است.