سال پرکاری

محمد مقدسی   

عطاالله مهاجرانی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در سخنرانی‎‌‎اش در اختتامیه جشنواره بیست سال ادبیات داستانی انقلاب اسلامی خطاب به نویسندگان گفت که برای اینکه میان طیف‎‌‎های متنوع افکار و ایده‎‌‎های ادبیات داستانی همه آثار بررسی شوند، جایزه‎‌‎های ادبی مختلف برگزار کنید. از سوی دیگر، تنوع آثار ادبی خلق‎‌‎شده سبب شد در این سال‎‌‎ها جایزه‎‌‎های ادبی متعددی متولد شوند و خیلی زود هم رونق بگیرند. از نخستین جایزه‎‌‎های ادبی این سال‎‌‎ها می‎‌‎توان به جایزه شهید حبیب غنی‎‌‎پور، جایزه منتقدان و نویسندگان مطبوعات، جایزه مهرگان، جایزه یلدا و جایزه هوشنگ گلشیری اشاره کرد. تنها اثر داستانی منتشرشده از بیژن نجدی در زمان حیاتش مجموعه داستان «یوزپلنگانی که با من دویده‎‌‎اند» بود. بعد از فوت او در سال 1376، در سال 1379و با تلاش همسرش، دومین مجموعه داستانی بیژن نجدی با نام «دوباره از همان خیابان‎‌‎ها» منتشر شد. نقطه‌قوت داستان‎‌‎های نجدی که دستی در شاعری هم داشت، ابتدا نگاه خیال‎‌‎انگیزش در داستان‎‌‎ها و دیگری نثر داستان‎‌‎گو و خیال‌انگیز او بود. او بدون اینکه زبانش سخت‎‌‎خوان شود، از استعاره‎‌‎ها و تشبیه‎‌‎های ادبی فراوان در آثارش استفاده می‎‌‎کرد. گلی ترقی در این سال مجموعه داستان «جایی دیگر» را منتشر کرد. ترقی که نویسندگی را از انتهای دهه 1340آغاز کرده بود، سال‎‌‎ها بی‎‌‎حاشیه در ادبیات ایران حضور مستمر داشت. جایی دیگر، مجموعه داستانی بود که مانند دیگر آثار او رنگی از خاطره داشت. مهم‎‌‎ترین داستان این مجموعه داستان درخت گلابی بود که داستان مرد نویسنده‎‌‎ای را روایت می‎‌‎کرد که دچار انسداد در نوشتن شده‎‌‎ بود. او به باغ دوران نوجوانی‎‌‎اش بازمی‎‌‎گشت و خاطرات عشق دوران جوانی‎‌‎اش را مرور می‎‌‎کرد. داریوش مهرجویی با اقتباس از این داستان فیلم درخشان «درخت گلابی» را ساخت. شاگردان هوشنگ گلشیری که در سال‎‌‎های انتهایی دهه1360 و ابتدای 1370در حلقه‎‌‎ای که او تشکیل داده بود، آثاری نوشته و خوانده بودند، در این سال‎‌‎ها داستان‎‌‎هایشان را منتشر می‎‌‎کردند. ابوتراب خسروی، نویسنده شیرازی، در این سال رمان «اسفار کاتبان» را منتشر کرد. روایت عشق ممنوعه بین اقلیما ایوبی، دختر یهودی و سعید، پژوهشگر مسلمان بود. این رمان در واقع سفری میان متون کهن و کشف رازهایی جدید از حضور قدیسان در همه دوره‎‌‎های تاریخی بود. خسرو حمزوی، نویسنده تک‎‌‎رو و کهنسال ادبیات داستانی ایران با رمان «شهری که زیر درختان سدر مرد» در این سال حضور داشت. این رمان روایت حضور معلمی به نام کیان در روستای سالیان سفلا بو ماجراهایی بود که آنجا از سر او می‎‌‎گذشت. رمان حمزوی، روایتی از نوع رئالیسم جادویی داشت و نثر کتاب سنگین و پیچیده بود. «روی‌ماه خداوند را ببوس»، دومین اثر مصطفی مستور در این سال منتشر شد. مستور،  پیش از این در سال1377مجموعه داستان «عشق روی پیاده‎‌‎رو» را منتشر کرده‎‌‎بود. نخستین داستان‎‌‎های کوتاه مستور در مجله کیان منتشر می‎‌‎شد.