حومه‌گردی در پایتخت

سمیرا مصطفی‌نژاد / نگار حسینخانی / لیلی خرسند
روزنامه‌نگار

توسعه سریع شهرها و تبدیل آنها به کلانشهرهای بی‌سرو‌سامان و آلوده، معضلی جهانی است؛ به‌ویژه در میان کشورهای درحال توسعه. ایجاد شهرهای جدید در اطراف شهرهای پرجمعیت یکی از رایج‌ترین راهکارهایی است که با هدف کاهش تراکم جمعیت در کلانشهر‌ها، مدت‌هاست در جهان به اجرا گذاشته شده. تهران بدون احتساب شهر جدید هشتگرد که پیش از جدا‌شدن استان البرز از تهران، بخشی از استان تهران به‌شمار می‌آمد، از سه‌شهر جدید یا شهرک اقماری برخوردار است. اگر طرحی که در سال87 توسط استاندار وقت تهران به‌عنوان یک شهر جدید توریستی معرفی شد، به نتیجه رسیده بود، امروز تهران با وجود شهر لتیان از چهارشهر اقماری برخوردار بود. اما این شهر که مساحت آن 500هکتار اعلام شده بود، ظاهرا جزو پروژه‌هایی بود که بی‌نتیجه‌ باقی ماند. شهرهای جدید تهران، پردیس، پرند و اندیشه هم‌اکنون بیش از 380هزار نفر از جمعیت تهران را در خود سکونت داده‌اند و با توسعه بیشتری که در انتظار آنهاست و همچنین قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تری که می‌توان برای خرید ملک یا خانه در آنها پیدا کرد، به‌زودی میزبان بخش بیشتری از جمعیت کلانشهر تهران خواهند بود. اجرای پروژه‌های مسکن مهر و مسکن ملی در این شهرها بر تعدیل قیمت مسکن کمک فراوان کرده است؛ اگرچه بسیاری از متقاضیان مسکن در این پروژه‌های انبوه‌سازی همچنان در انتظار تحویل گرفتن واحد‌های خود هستند. در ادامه به بخش‌هایی از ویژگی‌ شهرهای جدید تهران و مشکلاتی که ساکنان این شهرها با آنها دست به گریبان هستند، اشاره می‌کنیم.

مطابق آخرین برآوردها نزدیک به 40درصد از ترافیک شهر تهران از بیرون ورود می‌کند. این موضوع نیازمند این است که در سیاستگذاری مربوط به حمل‌و‌نقل کلانشهر تهران دید منطقه‌ای داشته باشیم. درواقع، منفعت توسعه حمل‌ونقل عمومی در حومه به تهران هم می‌رسد. رفع آلودگی و ترافیک کمتر، نتیجه اجرای این سیاست خواهد بود

پردیس


معرفی
شهر جدید پردیس، مرکز شهرستان پردیس به شمار می‌رود که در سال1391 به‌عنوان پانزدهمین شهرستان استان تهران به تأیید رسید. این شهر در فاصله 28کیلومتری از شرق تهران قرار گرفته است. پردیش از شمال با شمیرانات و از جنوب با پاکدشت همسایه است. در این شهر، هم خانه‌های ویلایی می‌توان پیدا کرد و هم خانه‌های آپارتمانی. فازهای اول تا چهارم این شهر معمولا گران‌قیمت‌تر هستند، اما با ورود پروژه مسکن مهر به این شهر، فرایند تعدیل قیمت در آن آغاز شد. پردیس همچنان درحال توسعه است و فازهای مسکونی و تجاری زیادی در این شهر در دست تکمیل و بهره‌برداری قرار دارند.

تاریخچه و جمعیت
گفته می‌شود پیش از آغاز انقلاب، در محل کنونی شهر جدید پردیس قرار بود شهرکی ساخته شود. اما با آغاز انقلاب عملیات ساخت این شهرک متوقف شد و سپس در سال‌های پس از انقلاب، وزارت مسکن و شهرسازی در همان محل شهر جدید پردیس را احداث کرد. مکان‌یابی شهر جدید از سال1365 آغاز و نخستین طرح شهر در سال1367 توسط شرکت مهندسان مشاور توسعه عمران ارائه شد. این طرح در سال1368 در شورای‌عالی شهرسازی به تصویب رسید. براساس این مصوبه باید بخشی از جمعیت سرریز تهران که در آن زمان بالغ بر سه‌میلیون نفر برآورد می‌شد تا سال1395 به شهرهای جدید ازجمله شهر جدید پردیس هدایت می‌شدند. این شهر درحال حاضر و براساس آخرین سرشماری بیش از 73هزار و 300نفر ساکن دارد.

قیمت ملک و مسکن
مشاوران املاک در این شهرک می‌گویند که آپارتمان‌های پردیس از متری 9میلیون و 500هزار تومان تا 17میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود. در همین شهرک ویلایی‌ها هر متر 16تا 30میلیون تومان است. ملک در این شهرک در فاز یک یا مسکن مهر خرید و فروش می‌شود و قطعات زمین در این بخش معمولا 280متری است. برای خرید ملک در پردیس باید بیش از یک‌میلیارد تومان هزینه کنید، زیرا قیمت واحدهای مسکن مهر که در فازهای 5، 8و 11قرار دارند از یک میلیارد و 100میلیون تومان آغاز می‌شود. واحدهای فاز 11، 87متری و فاز 5 از 87 تا 94متر است. واحدهای آپارتمانی فاز 8 نیز 97 تا 124متری هستند. اما شما برای خرید یکی از واحدهای شخصی‌ساز در این محدوده باید بیش از یک میلیارد و 850میلیون تومان داشته باشید؛ زیرا این رقم در بعضی واحدها تا 7میلیارد هم خریدوفروش می‌شوند. بافت قدیمی این شهرک که فازهای یک تا 4 است، محبوب‌ترین بخش و گران‌ترین مناطق این شهرک است.

مسائل و مشکلات
پردیسی‌ها خیالشان از بابت آموزش بچه‌هایشان راحت است. آنها از سطح کیفی مدارس، چه دولتی و چه غیردولتی راضی‌اند. بیشتر مؤسسه‌های بنام زبان‌های خارجی در پردیس شعبه دارند و در حد پیشرفته می‌توانند زبان‌های مختلف را آموزش دهند. اگر کسی هم بخواهد موسیقی یاد بگیرد و حتی اگر سازش در جمع سازهای پرطرفدار هم نباشد، مشکلی برای پیدا کردن آموزشگاه و استاد ندارد. مشکل اصلی پردیسی‌ها در بحث درمان است. این شهر یک بیمارستان دارد و با اینکه این بیمارستان کیفیت قابل قبولی هم دارد، اما فقط یک بیمه خاص را قبول دارد و به‌خاطر همین مراجعان زیادی ندارد و مدتی هم تعطیل بوده. تنها درمانگاه شهر هم به‌خاطر اینکه خیلی تمیز نبود، زیاد مشتری نداشت. به‌تازگی درمانگاهی در این شهر راه‌اندازی شده که توانسته تا حدودی شهروندان را راضی نگه دارد. با این حال اگر کسی بیماری خاص و جدی داشته باشد، ترجیح می‌دهد در تهران درمانش را پیگیری کند. فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم در پردیس شعبه دارند، حتی بعضی از این فروشگاه‌ها، از فروشگاه‌های تهران هم بزرگ‌تر و مجهزترند.

امکانات تفریحی
اگر ساکن پردیس باشید، خیلی نیازی ندارید که برای تفریح‌کردن به تهران بیاید. بیشتر رستوران‌های معروف تهران در پردیس هم شعبه دارند. این شهر سه‌سینما دارد که جوابگوی جمعیت است. باشگاه‌های ورزشی پردیس در حد باشگاه‌های معروف شمال تهران است. البته قیمت این باشگاه‌ها در حدی نیست که همه شهروندان بتوانند مشتری شوند و عده‌ای ترجیح می‌دهند در باشگاه‌های شهرداری ورزش کنند. شهرداری پردیس هم برای سرگرم بودن مردم برنامه‌ دارد؛ مثلا اینکه پردیسی‌ها در بیشتر مواقع برای رفتن به کنسرت نیاز به بلیت ندارند، چون کنسرت‌ خواننده‌های معروف در فضای باز و رایگان برگزار می‌شود. همه برندها هم در پاساژهای پردیس شعبه دارند. پارک‌ها و شهربازی‌های کوچک هم جوابگوی نیاز بچه‌ها هستند. ولی مسئله اصلی این است که اگر در پردیس اتومبیل شخصی نداشته باشی، کارت سخت می‌شود؛ شیب زیاد شهر اجازه پیاده‌روی نمی‌دهد و کرایه تاکسی‌های شهر هم سرسام‌آور است.

دسترسی به تهران
برای رفت‌وآمد به تهران از پردیس 20دقیقه زمان لازم است. قطار شهری هنوز در این شهرک حرکت خود را آغاز نکرده، اما می‌توانید به آینده آن امیدوار باشید، زیرا به‌تازگی فعالیت عمرانی آن آغاز شده است. اما اتوبوس از این شهرک نقاط مختلف تهران ازجمله به شهرک قائم در نوبنیاد، سه‌راه‌تهرانپارس و متروی فرهنگستان برای نقل و انتقال راحت‌تر به دیگر مناطق تهران وجود دارد. تاکسی‌ها نیز در فازهای مختلف آن در رفت‌وآمد هستند.

پردیسی‌ها خیالشان از بابت آموزش بچه‌هایشان راحت است. آنها از سطح کیفی مدارس، چه دولتی و چه غیردولتی راضی‌اند. بیشتر مؤسسه‌های بنام زبان‌های خارجی در پردیس شعبه دارند و در حد پیشرفته می‌توانند زبان‌های مختلف را آموزش دهند

اندیشه


تاریخچه و جمعیت
براساس آمار وزارت راه و شهرسازی، فاز اول شهر جدید یا شهرک اندیشه، قبل از انقلاب طراحی و به اجرا گذاشته و به فرمانداری و شهرداری شهریار تحویل  شده است. همچنین از سال1361 به بعد قطعات بزرگی از زمین‌های این فاز به فرهنگیان واگذار شد. آغاز طراحی و اجرای فازهای2 و 3 این شهرک با وسعتی برابر 120هکتار هم به سال1370بازمی‌گردد. واگذاری اراضی فاز4 اندیشه از سال 1375 آغاز شد و فاز6 این شهرک هنوز مجوز ساخت دریافت نکرده است. شرکت عمران اندیشه در سال1367 تاسیس شد و به مرور زمان اداره‌ها و مراکز دولتی دیگر در این شهر فعالیت خود را آغاز کردند. این شهر براساس آخرین سرشماری بیش از 116هزار نفر جمعیت دارد.

قیمت ملک و مسکن
باید برای خرید ملک در شهرک اندیشه متری 9میلیون تومان هزینه کنید. ملک در این شهرک که از 5فاز به اضافه‌ شهرک‌های حومه تشکیل شده، در بخش قدیمی از متری 9میلیون و 500هزار تومان شروع می‌شود و برای خرید یک ملک ویلایی باید حداقل 4میلیارد تومان هزینه کنید. معمولا خانه‌های ویلایی این شهرک از 200متر شروع می‌شود. زمین در این شهرک در قطعات 200متری و بیشتر تقسیم‌ بندی شده که برای خرید یک قطعه 200متری حداقل 3میلیارد تومان پول نیاز است. اما بهترین بخش‌های اندیشه ویلایی‌های فازهای3 و 4، همچنین آپارتمان‌های شهرک صدف هستند. آپارتمان‌های 120متری این شهرک از متری 15میلیون تا 21میلیون تومان خرید و فروش می‌شوند.

مسائل و مشکلات
اگر ساکن اندیشه باشی و محل کارت هم در این شهر باشد، نیاز چندانی نداری که از شهر خارج شوی، اما در هر کاری اگر دنبال بهترین‌ها هستید نمی‌توانید با اطمینان خاطر در اندیشه پیدا کنید. مدارس این شهر، آموزشگاه‌های زبان و موسیقی جوابگوی نیازهای مردم هستند، اما اگر می‌خواهید بهترین‌ آموزش را ببینید، بهتر است که بیشتر هزینه کنید و به تهران بیایید. اندیشه فروشگاه‌های زنجیره‌ای و تره‌بارهای خوب دارد. بیمارستان تخصصی نور این شهر نیز درمانگاه‌هایش در سطح خوبی خدمات می‌دهند و مردم راضی هستند. خدمات درمانی در اندیشه خوب است و کمتر کسی نیاز پیدا می‌کند تا به تهران یا کرج برود. اگر از ساکنان اندیشه بپرسید چه چیز شهر شما را اذیت می‌کند؟ حتما از شلوغی فاز یک می‌گویند. برخلاف فازهای دیگر اندیشه که سکوتشان آرامش‌دهنده است، شلوغی فاز یک آزاردهنده است. خیابان‌های تنگ و جمعیت زیاد این فاز و تعداد بالای دستفروشان، ساکنین این فاز را کلافه کرده است.

امکانات تفریحی
شهروندان اندیشه اگر خیلی هم اهل تفریح باشند و امکانات شهرشان جوابگوی نیازهای آنها نباشد، باز هم ترجیح می‌دهند از همان امکانات استفاده کنند و در ترافیک سنگین بین تهران و اندیشه نمانند، مگر اینکه محل کارشان در تهران باشد. وضعیت باشگاه‌های ورزشی اندیشه راضی‌کننده است و تجهیزات به‌روزی دارند. بیشتر ورزش‌ها را هم در حد حرفه‌ای می‌شود در این شهر انجام داد. اندیشه سینما هم دارد و در کنار سالن هم فضای کوچکی به تئاتر اختصاص دارد، ولی بیشتر، مدارس هستند که برای تئاترهای مدرسه‌ای از این فضا استفاده می‌کنند. اگر کسی بخواهد تئاتر خوب تماشا کند حتما باید به تهران بیاید. اگر قرار باشد در اندیشه کنسرتی برگزار شود، از همان فضاهای ورزشی استفاده می‌شود. رستوران‌های اندیشه در سطح متوسط هستند و اگر کسی بخواهد رستوران خیلی خوبی برود، حتما باید در ترافیک اندیشه به تهران معطل شود.

دسترسی به تهران
از شهرک اندیشه به تهران 25دقیقه زمان لازم است. این شهرک قطار شهری نداشته و مردم معمولا برای رفت‌وآمد از اتوبوس و تاکسی استفاده می‌کنند. اتوبوس‌ها به سمت همه پایانه‌های شهر در مسیرهای مختلف حرکت می‌کنند و تاکسی‌ها از سر هر فاز شهرک اندیشه برای نقاط و میادین مهم تهران خط دارند.

اگر ساکن اندیشه باشی و محل کارت هم در این شهر باشد، نیاز چندانی نداری که از شهر خارج شوی، اما در هر کاری اگر دنبال بهترین‌ها هستید نمی‌توانید با اطمینان خاطر در اندیشه پیدا کنید. مدارس این شهر، آموزشگاه‌های زبان و موسیقی جوابگوی نیازهای مردم هستند، اما اگر می‌خواهید بهترین‌ آموزش را ببینید، بهتر است که بیشتر هزینه کنید و به تهران بیایید

پرند


معرفی
پرند، شهری تازه تأسیس درشهرستان رباط کریم استان تهران است که دارای 6فاز است. فازهای صفر و یک این شهر عموما شخصی‌ساز هستند و از قیمت بالاتری برخوردارند. پرند دارای خط مستقل راه‌آهن است و خط متروی آن به‌زودی راه‌اندازی خواهد شد. گفته می‌شود فازهای جدیدتر در این شهر از امکانات شهری کمتری برخوردارند از این‌رو فازهای صفر تا 3 همواره محبوبیت بیشتری در میان خریداران دارند. بیشترین تعداد پروژه مسکن مهر در پرند درحال اجراست، از این‌رو این شهر در آینده به شهری بزرگ و پرجمعیت تبدیل خواهد شد. شدت وزش باد در این شهر، به‌ویژه در فصول بهار و زمستان گاه برای ساکنان دردسرساز می‌شود. پرند امروز مقصد اصلی افرادی است که قصد مهاجرت از تهران را دارند و طی یک سال گذشته بیش از 24هزار مهاجر جدید بوده است.

تاریخچه و جمعیت
قدمت شهر جدید پرند به سال1369 بازمی‌گردد. طرح این شهر که در 30کیلومتری جنوب غربی تهران و در مسیر آزادراه تهران-ساوه و در مجاورت با فرودگاه امام خمینی واقع شده است، در سال1369با هدف اسکان 8000نفر و با مساحتی برابر 1000هکتار به تصویب شواری عالی شهرسازی و معماری تهران رسید و ازهمان تاریخ فعالیت‌های احداث در چارچوب اساسنامه در این شهر آغاز شد. از این‌رو می‌توان آن را جدیدترین شهر اقماری استان تهران نامید. با این همه امروز توسعه سریع و افزایش جمعیت، این شهر را تا مرز بیش از جمعیت درنظر گرفته‌شده در طرح اولیه پیش برده است، درحالی‌که در روند ساخت‌وساز این شهر جدید، تمامی جوانب توسعه درنظر گرفته‌ نشده است، از این‌رو ممکن است مشکلات اجتماعی زیادی برای این شهر به ‌وجود ‌آید. پرند براساس آخرین آمار اعلام‌شده در سال1399 بیش از 195هزار نفر جمعیت دارد.

قیمت ملک و مسکن
موقعیت خرید و فروش زمین و ملک در پرند تهران در دو بخش شخصی‌ساز و مسکن مهر تعریف شده است. اما در بخش شخصی‌ساز که به فازهای صفر، یک و 2 گفته می‌شود، ملک‌ها با موقعیت آپارتمانی و ویلایی‌ ساخته شده‌اند. آپارتمان‌ در این فازها از متری 9 تا 15میلیون تومان و زمین و ویلایی‌ از متری 9میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. قطعات زمین در این محدوده معمولا 200متری است و تا 600متر هم می‌رسد. اما در بخش مسکن مهر پرند که فازهای 3تا 6 را شامل می‌شود، قیمت‌ها از متری 4 تا 8میلیون تومان است و گاهی بنا به موقعیت بالاتر از این
 رقم هم به فروش می‌رسند.

مسائل و مشکلات
پدران و مادرانی که در پرند زندگی می‌کنند از مدارس دولتی این شهر راضی‌اند و می‌گویند تفاوت چندانی با مدارس تهران ندارند. اما کیفیت مدارس غیرانتفاعی چنگی به دل نمی‌زند. دبیرستان‌ها، چه دخترانه و چه پسرانه، همه رشته‌ها را ندارند و اگر دانش‌آموزی بخواهد رشته فنی یا هنری خاصی را بخواند یا باید به تهران برود و یا رباط کریم. پرند بیمارستان ندارد. اگر بیماری نیاز به بستری‌شدن یا جراحی داشته باشد، باید راه تهران یا رباط‌کریم را در پیش گیرد. درمانگاه شبانه‌روزی پرند پزشکان متخصص دارد و شبانه‌روزی است، اما این متخصصان هر روز در درمانگاه نیستند و هرکدام روز خاصی نوبت می‌دهند و به‌خاطر همین بیماران باید ساعت‌ها در درمانگاه منتظر بمانند. در سطح شهر جز متخصصان چشم و کودک، پزشک دیگری مطب ندارد. داروخانه شبانه‌روزی، تره‌بار، فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند، رفاه، جامبو و... توانسته‌اند نیازهای شهروندان پرند را تامین کنند.

امکانات تفریحی
در پرند آموزشگاه‌های زبان، موسیقی و.. هست، اما با کیفیت متوسط. این شهر 3‌آموزشگاه موسیقی دارد که بیشتر به درد مبتدیان می‌خورد و هنرجوها برای حرفه‌ای شدن باید راهی تهران شوند. پرند باشگاه‌های ورزشی هم دارد که آنها هم همه در سطح متوسط هستند. این شهر فقط یک استخر دارد که کفاف جمعیت را نمی‌دهد و تا قبل از کرونا، همیشه شلوغ بود. پرند پاساژ هم دارد، اما مغازه‌ها نمی‌توانند جوابگوی همه سلیقه‌ها باشند. اگر کسی لباس برند یا لباس مجلسی بخواهد، باید راه تهران را در پیش گیرد. البته بیشتر اجناس مغازه‌ها در حد توان خرید مردم است. پرند سینما و تئاتر هم ندارد. قرار بود سینمای این شهر امسال افتتاح شود که کرونا این اجازه را نداد. شهربازی هم در این شهر دیده نمی‌شود. کلوپ‌های بازی کامپیوتری، پارک‌ها و کارتینگ محل‌های اصلی تفریحی کودکان و نوجوانان هستند. پرندی‌ها می‌گویند شهرشان شهر آرایشگاه‌های زنانه و املاکی است.

دسترسی به تهران
ساکنان پرند برای رفت‌وآمد به تهران 45دقیقه در راه خواهند بود. کسانی که از ماشین شخصی یا خطوط تاکسی استفاده می‌کنند معمولا از دو مسیر جاده ساوه یا اتوبان تهران-قم به مرکز شهر می‌آیند. آن دسته که اتوبان را انتخاب می‌کنند باید از عوارضی عبور کنند و برای هر رفت یا آمد هزار تومان پرداخت کنند؛ البته مسافرانی که معمولا با تاکسی به این شهرک رفت‌وآمد دارند می‌توانند از میدان استقلال که در فاز2 پرند جانمایی شده، به مناطق مختلف تهران رفت‌وآمد کنند. اتوبوس‌ها نیز به میادین مهم و پرتردد شهر مثل میدان صادقیه، آزادی، هفت‌تیر و... روزانه در رفت‌وآمد هستند. اما قطار شهری روزانه 24مرتبه از این شهر به ایستگاه متروی راه‌آهن تهران رفت و بازگشت دارد. به‌عبارتی 12بار رفت و 12بار برگشت که نشان از آن دارد قطارها هر یک ساعت به سمت پرند یا از این شهر به سمت تهران در حرکتند.

پرند بیمارستان ندارد. اگر بیماری نیاز به بستری‌شدن یا جراحی داشته باشد، باید راه تهران یا رباط‌کریم را در پیش گیرد. درمانگاه شبانه‌روزی پرند پزشکان متخصص دارد و شبانه‌روزی است، اما این متخصصان هر روز در درمانگاه نیستند و هرکدام روز خاصی نوبت می‌دهند و به‌خاطر همین بیماران باید ساعت‌ها در درمانگاه منتظر بمانند. در سطح شهر جز متخصصان چشم و کودک، پزشک دیگری مطب ندارد