ادبیات
جایزه ما
جایزه 20سال ادبیات داستانی انقلاب اسلامی، آغاز جایزههای داستاننویسی دهه بعد بود
محمد مقدسی ـ حسنا مرادی
یکماه پس از جشنهای بیستمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، جشنوارهای در تالار وحدت با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد وقت، عطاالله مهاجرانی و معاونش، احمد مسجدجامعی و قاسمعلی فراست، مسئول دفتر ادبیات داستانی وزارت فرهنگ و ارشاد و دبیر جشنواره بیست سال ادبیات داستانی انقلاب اسلامی، برگزار شد. مراسم اختتامیه جشنواره با سخنرانی وزیر ارشاد شروع شد. حرفهای مهاجرانی رنگ و بوی دومخردادی داشتند؛ او از داوری جشنواره و تنوع سلیقههای داوران در انتخاب آثار و همچنین از ملاحظاتی که نویسندگان باید در مواجهه با نظام اسلامی داشته باشند، سخن گفت و در نهایت هم اعلام کرد همه تلاشش در جهت ایجاد فضایی آرام برای نویسندگان است تا به خلق اثر بپردازند. پس از او، دبیر جشنواره هم درباره روند انتخاب آثار بهوسیله 56 منتقد و نویسنده صحبت کرد و گفت که از یک سال پیش انتخاب آثار آغاز شده بود و در نهایت داوران به 120 اثر منتخب رسیدهاند که انتخابهای نهایی از میان آنها صورت گرفته است. در آخر هم بیانیه هیأت داوران خوانده شد که درآن تأکید شده بود که برای انتخاب تنها بهخود اثر توجه داشتهاند و به جایگاه اجتماعی نویسنده نگاه نکردهاند؛ معیارشان اسلوب داستاننویسی، شخصیتپردازی، ترسیم و تجسم آرزوها و آرمانها و توجه به ویژگیهای بومی آثار بوده است. جشنواره دو بخش مجموعهداستان کوتاه و داستان بلند داشت. در بین برگزیدههای هر دو بخش، هم نویسندههای کهنهکار و کهنسال دیده میشدند و هم نویسندگان جوان و تازهنفس. نکته جالب دیگر حضور چشمگیر زنان نویسنده در میان برگزیدگان و تقدیرشدگان جشنواره بود. در بخش داستان کوتاه هیأت داوران از اصغر عبداللهی بهخاطر کتاب «سایهبانی از حصیر» تقدیر کرده بود. سهم مجموعه داستانهای «سیریا سیریا» اثر منیرو روانیپور، «حضور آبی مینا» نوشته ناهید طباطبایی، «ما سه نفر هستیم» از داوود غفارزادگان، «مردی با کفشهای قهوهای» اثر فیروز زنوزی جلالی، «بازنشستگی» نوشته محمد محمدعلی، «راز کوچک» از فرخنده آقایی، «غریبه و اقاقیا» نوشته علی اصغر شیرزادی و «مثل همه عصرها» از زویا پیرزاد هم دیپلم افتخار و لوح زرین بود. علاوه بر این، در بخش ویژهای دیپلم افتخار و لوح زرین به سیمین دانشور برای مجموعه داستان «به کی سلام کنم» اهدا شد. دانشور در اختتامیه جشنواره حضور نداشت، اما در پیامی که برای جشنواره فرستاده بود گفته بود که این گفتنیها حاصل تجربهها، دادهها و دمسازی با مردم کشورم بوده است. جایزه اصلی و لوح زرین بهترین مجموعههای داستان کوتاه هم به 4مجموعه داستان « امروز بشریت» اثر سیدمهدی شجاعی، «مومیا و عسل» اثر شهریار مندنیپور، «طعم گس خرمالو» اثر زویا پیرزاد و «جامه به خوناب» اثر رضا جولایی داده شد.
در بخش داستان بلند هم از حسن بنی‌عامری برای رمان «گنجشکها بهشت را میفهمند» تقدیر شد و به ابراهیم حسن بیگی با اثر «ریشه در اعماق»، احمد دهقان با اثر «سفر به گرای 270درجه»، فتانه سیدجوادی با رمان «بامداد خمار» و انسیه شاهمحمدی با اثر «توپچنار» دیپلم افتخار اهدا شد. جایزه اصلی، لوح زرین و دیپلم افتخار هم به مرحومه غزاله علیزاده برای کتاب «خانه ادریسیها»، جعفر مدرس صادقی برای کتاب «گاو خونی» و نادر ابراهیمی برای کتاب «آتش بدون دود» داده شد. محمود دولتآبادی و امین فقیری هم دو نویسندهای بودند که در این جشنواره از آنها بهخاطر مجموعه آثارشان تقدیر ویژه شد و لوح زرین بیست سال ادبیات داستان به آنها اهدا شد. این مراسم با حواشیای هم همراه بود. دولتآبادی در آلمان بود و بعد از اطلاع از دریافت جایزه، جایزه خود را به خانوادههای محمد مختاری و محمدجعفر پوینده، از قربانیان قتلهای زنجیرهای، تقدیم کرد. یکی دیگر از حاشیههای این مراسم بینصیب ماندن عجیب احمد محمود و رمان سهجلدی و حجیمش، «مدار صفر درجه»، بود که بعد از آن هم دیگر اجل به محمود مهلتی نداد و فرصت برگزاری پاسداشت رسمی و دولتی برای این نویسنده از دست رفت.
