حالا بیش از هر زمان دیگری احتمال ورود گونه جدید ویروس به کشور وجود دارد
ویروس انگلیسی کرونا بیخ گوش ایران
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا: ممکن است کرونای انگلیسی وارد ایران شده باشد؛ هر چند هنوز شواهد اثبات شدهای در این زمینه وجود ندارد
تعداد کشورهایی که گونه جدید و جهشیافته کرونا به آنها سفر کرده و شناسایی شده روزبهروز بیشتر میشود. با وجود اینکه بسیاری از کشورها از زمان اعلام رسمی شناسایی گونه جدید در انگلیس پروازها به این کشور را تعلیق کرده و مرزهایشان را بستهاند، اما ویروسهای تنفسی راه خودشان را پیدا میکنند.
تاکنون 33کشور بهطور رسمی این ویروس را شناسایی و ورود آن را اعلام کردهاند. ایران از کشورهایی بوده که از نخستین روزهای اعلام رسمی شناسایی گونه جدید پروازها با انگلیس را تعلیق کرد. تاکنون بیش از 40کشور چنین کردهاند، اما ترکیه که جزو کشورهای پررفتوآمد با ایران است تا همین 2روز قبل که بیماران مبتلا به ویروس جدید کرونا را شناسایی میکرد، پروازهای انگلیس را تعلیق نکرده بود.
از جمعه و همزمان با شناسایی بیماران جدید در انگلیس، این کشور هم پروازها را تعلیق کرده است، اما حالا نگرانیها از شیوع گونه جدید در خاورمیانه بسیار جدی است. حسن روحانی، رئیسجمهوری دیروز در ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد که در این زمینه نگرانیهای جدی وجود دارد.
ویژگی گونه جدید قدرت بالای سرایتپذیری آن است و در شرایطی که ایران چند هفتهای است موج سوم کرونا را مهار کرده و آمار فوتیها و ابتلای روزانه با شیب نسبتا سریعی کاهش یافته، انتقال این ویروس از کشورهای همسایه به ایران میتواند شروع یک مسئله تازه باشد. تاکنون در کشورهای انگلیس، آمریکا، ترکیه، استرالیا، بلژیک، برزیل، کانادا، شیلی، چین، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایسلند، هند، ایرلند و همچنین در سرزمینهای اشغالی، ایتالیا، ژاپن، اردن، لبنان، مالت، هلند، نروژ، پاکستان، پرتغال، سنگاپور، کرهجنوبی، اسپانیا، سوئد، سوئیس، امارات و آفریقای جنوبی شناسایی گونه جدید کرونا تأیید شده است. ثبت موارد ابتلا به کرونای جهشیافته که به سرعت در انگلیس در حال گسترش است، بهدلیل 3ماه پنهانکاری دولت لندن، در سایر کشورهای اروپایی افسار پاره کرده و باعث نگرانی کارشناسان و رهبران کشورها شده است.
در ایران آنچه از ویروس انگلیسی کرونا منتشر شده، تکذیب شناسایی این گونه جدید تاکنون است؛ هر چند که علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم گفته در این زمینه نگرانیهای زیادی وجود دارد. مسئولان دولتی تلاش کردهاند با شناسایی موارد مشکوک و قرنطینه آنها، مانع از ورود احتمالی این گونه جدید به کشور شوند، اما مشخص نیست که با وجود همه تلاشها بتوان مانع از ورود این ویروس به ایران شد. مسعود مردانی، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا و متخصص بیماریهای عفونی به همشهری میگوید در ایران توان علمی بالایی برای شناسایی ویروسها وجود دارد و اگر این ویروس وارد شده باشد در تستهای پیسیآر که از افراد مشکوک گرفته میشود، امکان ردیابی این ویروس وجود دارد. به گفته او، مسئله اصلی درباره این گونه جدید و همه گونههای دیگر این است که اصولا ویروسهای تنفسی سریعالانتقال هستند و ویروس کرونا هم بهخودی خود قدرت سرایت بالایی داشته و گونه جدید که گفته میشود تا 70برابر مسریتر است در هر جامعهای وارد شود، توان ایجاد پیکهای جدید و شیوع گسترده بیماری را دارد. به گفته او، احتمال ورود این گونه به ایران وجود دارد؛ همانگونه که سختگیرترین کشورها مانند آلمان هم نمونههایی از افراد مبتلا را شناسایی کردهاند.
مسئله فراتر از پروازهای انگلیس است
مسئله اصلی شیوع ویروس جدید کرونا به رفتار کشورهای مقصد مسافران بازمیگردد؛ منظور مسافرانی است که به هر شکل از خارج مرزهای ایران وارد کشور میشوند. درست است که ایران پروازهایش را با انگلیس تعلیق کرده، اما ویروس انگلیسی کرونا به جز این کشور در تعداد زیادی از کشورها (بنا بر روایت نیویورک تایمز در 33کشور) منتشر شده است؛ بنابراین احتمال انتقال بیماری از هر کشوری وجود دارد.
شناسایی این ویروس در ترکیه مهمترین مخاطره برای ایران خواهد بود. این موضوع اهمیت توجه به رفتوآمدهای زمینی در مبادی ورودی را بهشدت تقویت میکند. بهعبارت دیگر درحالیکه بخشی از توان مراقبتی کشور درگیر نظارت بر مسافران ورودی در فرودگاههاست، با نزدیک شدن ویروس به مرزهای ایران ممکن است شروع بیماری در کشور در نقطهای دور از انتظارهای اولیه اتفاق بیفتد و چه بسا همانطور که سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا میگوید با توجه به شناسایی این ویروس در کشورهای همسایه این احتمال وجود دارد که گونه جدید وارد ایران شده باشد و باید مراقبتها را بیشتر کرد.
به گفته رئیسی، کشورهای همسایه شرقی ایران هم این ویروس را شناسایی کردهاند و ارتباط ما با این کشورها بیشتر است. آنچه ویروس جدید را ترسناک کرده، این است که جهش جایی صورت گرفته که قدرت چسبندگی میلههای ویروس به سلول را بسیار بالا برده و قدرت سرایت بالاتری دارد.
پاکستان یکی از کشورهایی است که گونه جدید در آن ثبت شده است و هند هم از شناسایی مبتلایان جدید این ویروس خبر داده است. از سوی دیگر نگرانیهای زیادی درباره احتمال شیوع گونه جدید در افغانستان وجود دارد. احمدجواد عثمانی، وزیر صحت عامه افغانستان، گفته است که «ظرفیت تشخیص گونه جدید ویروس کرونا در افغانستان وجود ندارد، اما تلاش میشود هرچه زودتر زمینه آن فراهم شود.»
ضرورت تداوم محدودیتها
تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا برای محدودیت جدی تردد در جادههای کشور همزمان با پیک سوم کرونا در ایران اتخاذ شد؛ تصمیمی دیرهنگام که همزمان با اجرای طرح محدودیت ساعتی، تأثیر قابلملاحظهای در کاهش آمارهای رسمی ابتلا به کرونا و فوتیها داشت. موج سوم پس از یک دوره تعطیلات فراگیر مهار شد و همچنان روند نزولی آمارهای روزانه ادامه دارد. خطر انتقال گونه جدید ویروس کرونا که اکنون بیخ گوش ایران است و چه بسا جایی در خاک کشور اهمیت تداوم سیاستهای سختگیرانه برای منع جابهجاییهای غیرضروری را در شرایط کنونی بیشتر یادآوری میکند؛ هر چند که طولانی شدن محدودیتهای تردد مشکلاتی را برای شهروندانی که نیاز به سفرهای برونشهری دارند، ایجاد کرده و تقاضا برای درخواست مجوز خروج از شهرها را افزایش داده است. در تهران فرمانداری گفته است که سامانه آنلاینی بهزودی برای ثبت این تقاضاها راهاندازی میشود. محدودیتهای تردد به شکلی که اکنون در ایران دنبال میشود در تعدادی از کشورهای جهان تقریبا از زمان آغاز شیوع کرونا اجرا شده و همچنان نیز ادامه دارد.