یادداشت/زنده‌سازی گذر نمایش خیابان لاله‌زار

محمدجواد حق‌شناس- عضو شورای اسلامی شهر تهران

باتوجه به رویکرد ارزشمند شهرداری ‌تهران در راستای تأکیدات احکام برنامه سوم توسعه شهرداری و حوزه گردشگری مرکز تهران و با زنده‌سازی گذر نمایش خیابان لاله‌زار و تلاش برای اجرای طرح‌هایی همچون خانه اتحادیه، تئاتر نصر، خانه‌های پیرنیا و وجود اماکنی همچون خانه‌ بوشهری‌ها، سینما متروپل و سینما ایران و تعداد قابل‌توجهی از دیگر سالن‌های نمایش تئاتر و سینما، امید تبدیل این خیابان فرهنگی-تاریخی-میراثی به یک هاب گردشگری با محوریت سینما، تئاتر و هنرهای آیینی نمایشی پررنگ‌تر و اجرایی‌تر خواهد شد. بدون‌شک بخشی از لاله‌زار با سالن‌های سینما و تئاترش معنا پیدا می‌کند، بنابراین برای حفظ بخشی از تاریخ سینمای ایران پیشنهادم همواره این بوده که خیابان لاله‌زار و سینماهایش به کاخ جشنواره‌های تهران تبدیل شود. در شهری مثل تهران با وجود خیابان لاله‌زار، می‌توانیم به‌جای آنکه مانند سایر نقاط دنیا کاخ جشنواره‌ برای برگزاری مراسم فرهنگی بسازیم، میراث موجود را حفظ و ساماندهی کنیم.
حتما این روزها در رسانه‌ها مسئله صدور دستور دیوان عدالت اداری مبنی بر تخریب یکی از سینماهای خیابان لاله‌زار را شنیده‌اید. با این اتفاق، بستر از بین رفتن یکی دیگر از فضاهای فرهنگی - تاریخی شهر تهران فراهم شده است.
سینما ایران که نخست در سال۱۳۰۶ در مکان فعلی سینما البرز راه‌اندازی شده و سپس در سال۱۳۱۹ در زمین روبه‌رویی این سینما در آن دست خیابان احداث شده و پس از گراند‌سینما، یکی از مهم‌ترین سینماهای لاله‌زار بوده است.
با توجه به اتفاقات رخ داده در حوزه‌ تاریخ و فرهنگ از همه مراجع ذیربط وزارت ارشاد، وزارت میراث فرهنگی، شهرداری تهران و همه نهادهای مرتبط ازجمله دستگاه قضایی و دیوان عدالت اداری انتظار دارم درخصوص صیانت از ارزش‌های فرهنگی شهر هوشیارانه‌تر عمل کنند. سؤال اصلی اینجاست که با وجود همه تلاش‌ها و هزینه‌های انجام‌شده برای احیای بافت فرهنگی و هویتی لاله‌زار چگونه است که وزارت ارشاد و معاونت محترم سینمایی اجازه تخریب و یا موافقت با انحلال یک سینمای قدیمی را در این خیابان صادر می‌کند و از آن‌سو چگونه است که ما هر روز و در هر زمینه‌ای شاهد مغلوب‌شدن وزارت میراث فرهنگی در پرونده‌های متعدد حقوقی در دیوان عدالت اداری هستیم.
چنانچه از ارزش‌های فرهنگی و میراثی نمی‌توانیم دفاع لازم را به انجام برسانیم، چرا و چگونه است که محدوده‌های وسیعی از شهر را به‌ویژه در محدوده مرکزی صرفا به‌صورت سلبی فریز کرده‌ایم و با برخوردهای خشک و بدون انعطاف زمینه پناه‌بردن مردم را به دستگاه قضایی فراهم می‌آوریم و چگونه است که ما در هر دوره شاهد پرونده‌هایی هستیم که یا مقدمتا توسط سازمان میراث فرهنگی تخریب و نوسازی آنها تأیید‌ و انحلال آنها مجاز شمرده شده ‌و نامه‌ها و نقشه‌ها به امضا رسیده است و یا اگر میراث فرهنگی آن را تأیید نکرده، در دستگاه قضایی نیز دفاع لازم صورت‌نگرفته و مالکان مجاز به تخریب شده‌اند. انتظار ما از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران و مدیریت بافت تاریخی معاونت شهرسازی شهرداری تهران این است که با تدوین قوانین و دستورالعمل‌های روشن از رفت و برگشت‌های موردی و استعلامات موردی پرهیز کنند و ابزاری تشویقی برای نگهداری از این آثار توسط خود مردم برنامه‌ریزی شود. از وزارت ارشاد و سازمان سینمایی و معاونت هنری آن نیز خواهشمندم درخصوص علل موافقت با انحلال سینماها و مراکزی که پیش از این سابقه برگزاری برنامه‌های فرهنگی داشتند، توضیح دهد و نسبت به این رویه اصلاحات لازم صورت گیرد. از شهردار محترم تهران نیز انتظار می‌رود از طریق اتخاذ تدابیر و ظرفیت‌های لازم، زمینه جلب رضایت مالکان و تعریف یک معادله اقتصادی برد-برد را به‌نفع مردم و صاحبان اینگونه املاک ارزشمند فراهم کند. از دستگاه محترم قضا و دیوان عدالت اداری هم انتظار داریم درخصوص صیانت از ارزش‌های فرهنگی شهر هوشیارانه‌تر عمل کند تا شاهد مغلوب‌شدن میراث فرهنگی در پرونده‌های متعدد حقوقی در دیوان عدالت اداری نباشیم. در برنامه کلان‌تر انتظار این است یک هم‌اندیشی جدی بین میراث‌فرهنگی، شورای شهر، شهرداری، راه و شهرسازی، وزارت فرهنگ و ارشاد، سازمان‌های دارای اماکن تاریخی بسیار ازجمله اوقاف و دستگاه قضا صورت پذیرد و راهکار جدی برای جلوگیری از تخریب بناهای تاریخی پیشنهاد شود. در پایان از تلاش‌های صورت‌گرفته توسط دست‌اندرکاران و مدیران درخصوص ساماندهی محیط خیابان در بخش شمالی خیابان لاله‌زار که زمینه تسهیل عبور و مرور ‌بهتر مراجعان و شهروندان را فراهم کرده و همچنین تلاش‌هایی که طی سالیان اخیر و به‌ویژه در دوره حاضر درخصوص تملک و مرمت ساختمان‌ها و بناهای با‌ارزش در این خیابان به انجام رسیده، تشکر و سپاسگزاری می‌کنم.