به سردی جنایت

یاور یگانه_روزنامه نگار

 کتاب‌هایی هستند که ارزش و لذت ادبی را توأمان عرضه می‌کنند؛ یعنی ضمن سرگرم‌کننده بودن، این امکان را برای خوانندگانشان مهیا می‌سازند که با قراردادها و شگردهای نوع خاصی از ادبیات آشنا شوند. ادبیات ژانر و علی‌الخصوص ژانر جنایی چنین خصلتی دارد؛ ماهیت رازآمیز رمان‌های جنایی هم سرگرم‌کننده است و هم بحث از ویژگی‌های این نوع ادبی و حتی مفاهیم مهم اخلاقی و فلسفی را پیش می‌کشد. در زمستان سرد و کرونازده امسال چند رمان جنایی اسکاندیناوی را برای معرفی درنظر گرفته‌ایم که سرمای استخوان‌سوزشان را حتی کنار بخاری هم حس خواهید کرد.

سکوت قبرستان

«سکوت‌ قبرستان» نوشته‌ آرنالدر ایندریدیسن، جنایی‌نویس ایسلندی، روایتگر داستان جنایی و مرموزی است که از یک جشن تولد آغاز می‌شود. در میان مهمانان، کودکی هست که استخوانی متفاوت در دست دارد. یکی از مهمانان که پزشک است تشخیص می‌دهد این استخوان مربوط به بدن انسان است. الینبورگ، یکی از معدود کارآگاهان زن شهر، مسئول رمزگشایی از این استخوان می‌شود. الینبورگ شخصیت اصلی «سکوت‌ قبرستان» از این استخوان به قبری اسرارآمیز می‌رسد که تعدادی استخوان قدیمی در آن قرار دارد. کتاب «سکوت‌ قبرستان» نوشته‌ آرنالدر ایندریدیسن به زبان‌های مختلفی ترجمه شده و مورد استقبال دوستداران ادبیات پلیسی قرار گرفته است. این کتاب جایزه بهترین رمان جنایی از انجمن نویسندگان انگلستان را دریافت کرده است. انتشارات آوند دانش این رمان را با ترجمه سارا یوسفی منتشر کرده است.

هرم 

«هرم» نوشته جنایی‌نویس شهیر سوئدی، هنینگ مانکل، از نخستین پرونده‌های کارآگاه «کرت والاندر» است. داستان هرم از این قرار است که مردی در همسایگی والاندر خودکشی می‌کند. اما والاندر متوجه رفت‌وآمدهای مشکوکی به خانه او بعد از مرگش می‌شود. کم‌کم والاندر به‌نظرش می‌رسد که این مرد باید به قتل رسیده باشد. این مرد سال‌ها پیش الماس‌هایی را می‌دزدد و شریک او به زندان می‌افتد. حالا شریک مرد برای تسویه حساب برگشته و پیرمرد و معشوقه‌اش را کشته است. این کتاب با ترجمه مرجان اندرودی و هیرش خیر از سوی آوند دانش منتشر شده است.

کفش‌های ایتالیایی

باز هم اثر دیگری از هنینگ مانکل که آثارش از جذاب‌ترین رمان‌های جنایی اسکاندیناوی به‌شمار می‌رود؛«کفش‌های ایتالیایی»، که به قلم راضیه خشنود به فارسی برگردانده شده، داستان جراحی است که بعد از یک اشتباه در جراحی به‌علت مستی برای همیشه حرفه‌اش را رها می‌کند و به جزیره پدری‌اش پناه می‌برد و بیست و چند سال در آن‌جا به تنهایی زندگی می‌کند. تنها کسی که جراح با او در ارتباط است پستچی است که هفته‌ای ۳ مرتبه برای جراح نامه می‌آورد. در یکی از این مراجعه‌ها پستچی زنی را همراه خودش به جزیره می‌آورد که برای دیدن جراح آمده است. زن عشق سال‌های جوانی جراح بوده که جراح سی و چند سال پیش بی‌دلیل او را قال گذاشته است. زن دچار سرطان پانکراس است و وقت زیادی برای زندگی ندارد.

دوست اندولسی

«دوست اندولسی»، نوشته الکساندر سودربرگ سوئدی، ماجرای درگیری میان دو گروه مافیایی است. یکی از گروه‌ها قصد جان پسر رئیس مافیای گروه رقیب را می‌کند و در این سوءقصد، پسر مدتی در بیمارستان بستری می‌شود و رابطه‌ای عاطفی میان او و پرستارش، سوفی که خلق‌وخوی خاص و متفاوتی دارد، شکل می‌گیرد. همزمان با شکل‌گیری رابطه عاطفی میان پرستار و پسر رئیس، آتش جنگ گروه‌های مافیایی زبانه می‌کشد و سوفی هم به‌طور ناخواسته درگیر ماجرا می‌شود. ارنواز صفری این رمان را ترجمه و آوند دانش آن را منتشر کرده است.

آدم برفی

در رمان «آدم‌برفی» نوشته یو نسبو، نویسنده‌ سرشناس نروژی داستان‌های جنایی، با مردی آشنا می‌شویم که قصد دارد برای همیشه زن خائنش را ترک کند. زن برای مرتبه آخر به دیدار مرد می‌رود و در این دیدار آخر فرزندش را هم به همراه می‌برد. چند سال بعد از این ماجرا، کارآگاه دائم‌الخمری به نام «هری هول» مسئول رسیدگی به یک پرونده قتل‌های سریالی می‌شود. قاتل این پرونده فقط زن‌ها را در روزهای برفی می‌کشد. قاتل از پلیس می‌خواهد که هری هول مسئول رسیدگی به این پرونده باشد و شروع می‌کند به بازی با او. قاتل مدارک مورد نیاز هری را در آدم‌برفی‌هایی که در صحنه جرم می‌سازد باقی می‌گذارد. راضیه خشنود مترجم و آوند دانش ناشر این رمان است.