کاهش در چشم‌انداز سبز تبریز

سید‌رضا حسینی زاده| تبریز – خبرنگار


شهرک زعفرانیه در شرق تبریز از معدود مناطق شهری سرسبز مرکز استان با پوشش بالای فضای سبز محسوب می‌شود. اما فضای سبز این شهرک طی سال‌های اخیر و حتی روز‌های ابتدای امسال مورد تخریب قرار گرفت. درختکاری در این شهرک که در دهه‌های گذشته از نظر ارزش زمین جزو ارزان‌ترین مناطق شهری تبریز محسوب می‌شد به صورت گسترده‌ای انجام شد، اما با بالارفتن قیمت زمین در این شهرک فضاهای سبز موجود جای خود را به مجتمع‌های مسکونی و تجاری دادند و مالکان اقدام به قلع و قمع درختان و ساخت مجتمع‌هایی با کاربری‌های متفاوت کردند. 


تخریب فضای سبز در سکوت خبری 

اواسط سال 90 بود که قطع درختان در چند صد متر از شهرک زعفرانیه تبریز در بی‌اعتنایی رسانه‌ها و مسئولان صورت گرفت. یکی از مالکان تنها به دلیل داشتن سند مالکیت بخشی از اراضی سبز این شهرک، اقدام به قطع چند صد درخت کرد و اعتراض اهالی نیز به جایی نرسید. طی سال‌های گذشته نیز در بازه‌های زمانی مختلف قطع درختان در شهرک زعفرانیه رخ داد بدون اینکه اعتراض و اقدام اساسی از سوی مسئولان صورت بگیرد. در آخرین اقدام نیز قطع درختان در این شهرک طی روزهای گذشته در متراژ کمتری نسبت به قلع و قمع‌های گذشته صورت گرفت و باز هم 110 درخت در این شهرک قطع شد. اقدامی که گفته می‌شود به دنبال اختلاف میان شهرداری و یک شاکی خصوصی در رابطه با مالکیت قطعه زمینی واقع در شهرک زعفرانیه تبریز و با حکم قضایی انجام شد و با بازتاب خبری از سوی رسانه‌ها و حساسیت‌های زیادی از سوی مسئولان شهری و محیط زیست تبریز و استان همراه بود. شهروندان ساکن این مناطق هرچند درختان بسیاری را از دست داده‌اند اما با توجه به حساسیت‌های صورت گرفته همچنان امیدوار به حفظ محیط سبز این شهرک هستند.


قطع درختان اتفاقی تکراری است

یکی از ساکنان کوی فرهنگیان زعفرانیه تبریز می‌گوید: قطع درختان یکی از اتفاقات تکراری این منطقه است و افرادی با در دست داشتن حکم اقدام به قطع درختان فضای سبز و حصارکشی زمین در ابعاد مختلف می‌کنند. «بهمن اختری» ادامه می‌دهد: سال گذشته چندین درخت در حیاط جلویی یکی از مدارس این شهرک و چندین درخت دیگر در مقابل دو مدرسه دیگر کوی فرهنگیان قطع و به جای آن حصار‌‌‌کشی انجام شد.


قطع قانونی درختان شهرک

مدیرعامل سازمان سیما و منظر شهرداری تبریز با بیان اینکه قطع درختان شهرک زعفرانیه به صورت قانونی انجام شد، اظهار می‌کند: کاربری فضای سبز قطعه زمینی در این شهرک توسط اداره کل راه و شهرسازی استان تغییر داده شده و ۴ سال قبل کاربری مسکونی برای آن صادر و به فروش رفته بود. دادگاه بدوی و تجدیدنظر در برابر قرارداد فضای سبز، سند شش‌دانگ مسکونی را ارجح دانسته و ماه‌ها قبل، رأی نهایی برای قطع درختان این زمین را صادر کرده بود. «علی مدبر» می‌افزاید: با این حال تلاش ها و مخالفت‌های ما برای جلوگیری از قطع درختان شهرک زعفرانیه از سوی بخش حقوقی سازمان ادامه داشت و در نهایت با حضور نیروی انتظامی، این درختان قطع شد آن هم در حالی که از دست ما کاری برنمی‌آمد چراکه رأی، رأی دادگاه بود و نمی‌توان در برابر قانون ایستاد. البته با رایزنی دادستان تبریز تداوم اجرای این حکم متوقف شد.


اقدامی قابل پیشگیری 

رئیس شورای شهر تبریز با بیان اینکه قطع درختان شهرک زعفرانیه اقدامی نسنجیده بود، اظهار می‌کند: می‌شد با شاکی خصوصی توافق و رضایت او را جلب کرد.  «شکور اکبرنژاد» می‌افزاید: در شرایطی که تبریز به لحاظ فضاهای سبز و باغ‌ها در بحرانی‌ترین شرایط به سر می‌برد، قطع درختان در زعفرانیه اقدامی نسنجیده است. در این زمینه می‌شد به طرق مختلف رضایت طرف اختلاف با شهرداری را جلب کرد اما جای تاسف دارد که پس از قطع درختان اقدام به سازش دیگر نمی‌تواند این خسارت زیانبار را به محیط زیست تبریز جبران کند. وی تصریح می‌کند: کمیسیون محیط زیست و توسعه پایدار شورا، از جانب این شورا ماموریت دارند تا موضوع را پیگیری و برای جلوگیری از تکرار این قبیل اقدامات نسنجیده وارد عمل شوند.


 صدور حکم توقف قطع درختان

رئیس کمیسیون توسعه پایدار و محیط زیست شورای شهر تبریز می‌گوید: همه اعضای شورای شهر درباره محیط زیست اشتراک نظر دارند و در مورد قطع درختان در تبریز همه با یک موضع واحد مخالفت خود را اعلام کرده‌اند.
«سعید نیکو‌خصلت» بیان می‌کند: با پیگیری‌های صورت گرفته و حساسیت شهروندان و مسئولان، حکم توقف اجرای قطع درختان صادر شده و از شورای شهر درخواست داریم تا شفاف شدن همه ابعاد ماجرا از پیگیری کوتاه نیاید.وی با اشاره به قطع 110 درخت در شهرک زعفرانیه ادامه می‌دهد: ۱۲۰ هزار درخت در یک ماه گذشته در این شهر کاشته شد اما این فاجعه خستگی را بر تن ما باقی گذاشت. بارها برای جلوگیری از این اقدام با دادگستری نامه‌نگاری کرده بودیم و دادگستری نیز با این درخواست موافقت کرده بود اما این موافقتنامه هنوز به دایره اجرای احکام نرسیده است.


تعلل برخی مسئولان 

نایب رئیس شورای شهر تبریز هم می‌گوید: رای دادگاه بدوی و تجدیدنظر برای تغییر کاربری فضای سبز قطعه زمینی در شهرک زعفرانیه در سال ۹۴ به دنبال درخواست خلع ید از شهرداری از سوی مدعی خصوصی ارائه شده و این حکم در سال ۹۵ صادر شده است. دفاعیات شهرداری درباره حفظ کاربری کافی نبوده و تعلل برخی مسئولان در این خصوص کاملا مشخص است.«سونیا اندیش» ادامه می‌دهد: با وجود درخواست کتبی مالک خصوصی مبنی بر توافق، همت کافی از سوی مسئولان صورت نگرفته و اگر به موقع اقدام می‌شد، دادگاه حکم فعلی را صادر نمی‌کرد. همه آنچه اتفاق افتاده حاصل تعلل است و این آخرین مورد از این قبیل اتفاقات نبوده و اگر بیدار نشویم باز هم شاهد تکرار آن خواهیم بود.


نارضایتی شهرداری از قطع درختان زعفرانیه 

شهردار تبریز هم با اشاره به اینکه در موضوع قطع درختان شهرک زعفرانیه و سایر نقاط شهر برخی افراد سعی دارند استفاده تبلیغاتی از موضوع و بهره‌برداری شخصی داشته باشند، اظهار می‌کند: در حال حاضر باید به صورت واقع بینانه با این موضوع برخورد کرده و برای جلوگیری از قطع درختان در آینده تلاش کنیم.

«ایرج شهین باهر» ادامه می‌دهد: چگونه ممکن است شهرداری از قطع درختانی که خودش کاشته راضی باشد، در حالی که برای کاشت این درختان هزینه زیادی شده است.وی اظهار می‌کند: وقتی در دادگاه با یک مدعی خصوصی درباره مالکیت طرف دعوا هستیم، توافق با وی درباره کاربری چگونه می‌تواند ممکن باشد. در مورد قطع درختان این شهرک حکمی صادره اجرایی شده و امیدواریم این روند ادامه نداشته باشد. تمام تلاش شهرداری نیز جلوگیری از تکرار چنین موضوعاتی است و کاشت درختان بیشتری در زعفرانیه و مناطق دیگر تبریز صورت می‌گیرد.


قطع درختان در شهرها باید از طریق مجلس ممنوع شود

رئیس شورای آذربایجان شرقی با بیان اینکه قطع درختان در شهرها باید از طریق مجلس ممنوع شود، اظهار می‌کند: این فاجعه جزو تراژدی‌ترین صحنه‌های دنیاست و تمامی دوستداران محیط‌زیست از این موضوع ناراحت هستند. «غلامحسین مسعودی ریحان» ادامه می‌دهد: تمام کسانی که به وقوع چنین کاری دامن زدند، مطمئن باشند که کار خوبی انجام نداده‌اند و عوامل این کار هر کس که باشد باید مشخص و معرفی شود.

وی با تأکید بر اینکه باید با مقصران این حادثه بدون کم و کاست برخورد شود، می‌گوید: باید در این زمینه کارگروهی تشکیل دهیم، موضوع را به طور کامل بررسی کنیم و عوامل مقصر در این قصور را به مردم بشناسانیم. با اطلاع رسانی در این مورد، برای تبیین موضوع و شناسایی مقصران از صدا و سیما وقت بگیریم و مقصران را به مردم معرفی کنیم. مسعودی ریحان با تأکید بر اینکه باید مقامات مسئول در رسانه‌ها حاضر شوند و ابعاد این ماجرا را برای همه شهروندان تشریح کنند، خواستار ارسال طرحی به مجلس شده و تصریح می‌کند: باید از مجلس بخواهیم در صورت محکوم شدن شهرداری یا صاحبان درخت، با تصویب قانون مرتبط با این موضوع از سوی مجلس، قطع درختان ممنوع شود.