
شعارهای نمازجمعه
سرود ملت

سال1357، شیوههای مبارزاتی و سبک و سیاق عملی گروههای معترض و آزادیخواه چپ و کمونیستی، برای جوانها و تحصیلکردهها جذابیت خاصی داشت. به همینخاطر، در بسیاری از تجمعات قبل انقلاب میشد ردپای تقلید از سبک مبارزات آن گروهها را دید. روز12بهمن، وقتی امامخمینی (ره) در بهشت زهرا گفتند من توی دهن این دولت میزنم، مردم که از این حرف امام(ره) به هیجان آمدند، گروهی در تأیید حرف امام (ره) به رسم تجمعات چپ شروع بهدستزدن کردند و گروهی هم فریاد زدند: «صحیح است. صحیح است». محمود مرتضاییفر که کنار پای امام نشسته بود، ناگهان فکری به ذهنش رسید و فریاداللهاکبر سر داد. الله اکبر، مطلع اذان مسلمانان، در معنا با ماهیت توحیدی و ضدظلم انقلاب اسلامی ایران کاملا مطابقت داشت، از سوی دیگر، کوتاه و خوشآهنگ بود، همین شد که از آن پس، تکبیر تبدیل به نخستین شعار انقلاب اسلامی ایران شد.
پس از شروع اقامه نمازجمعه در مرداد1358، بهمرور شعاردادن مردم در این آیین، نمادی شد از ابراز نظر مردم. خیلی از شعارها ساخته و پرداخته مردم و تحتتأثیر اتفاقات روز بود و میشد رد اتفاقات روز را در آنها دید، بهعنوان نمونه میتوان به شعار «توطئه چپ و راست، گویندهاش روحاللهست» اشاره کرد. با اینکه شعارهای ضدآمریکایی از ابتدای انقلاب داده میشدند اما پس از اشغال سفارت آمریکا و مشخصشدن ماهیت واقعی این سفارت، شعارهای ضدآمریکایی افزایش قابل توجهی پیدا کردند و شعارهای «آمریکا، آمریکا، مرگ به نیرنگ تو/ خون شهیدان ما میچکد از چنگ تو» و «مرگ بر آمریکا» جزو جدانشدنی همه تجمعات مردم شدند.
یکی از مهمترین صحنههای حضور مردم در دهه1360، مراسم نمازجمعه هفتگی بود. شعارهایی که در نمازجمعه مطرح میشدند، حالت رسمی داشتند و پیام آنها مهم بود؛ درواقع نوعی بیانیه رسمی شفاهی برای نظام بود. بیشتر اوقات محمود مرتضاییفر با توجه به اتفاقات روز و مهمانهای سیاسی و فرهنگی نمازجمعه، شعارهایی مینوشت و قبل از شروع مراسم، آنها را با امامجمعه هماهنگ میکرد تا در مراسم آن روز استفاده شوند. این شعارها تنوع زیادی داشتند که بعضی از آنها در ادامه میآیند: «گوش به فرمان توییم خمینی»، «زنده و جاوید باد راه شهیدان ما»، «خمینی بتشکن امام امت ماست/ رهبری خمینی، اساس وحدت ماست»، «سلام بر خمینی درود بر شهیدان»، «خدایا! خدایا! تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار!»، «گلوله گلوله جواب مفسدین است/ فلسطین فلسطین خانه مسلمین است»، «مرگ بر سه مفسدین، کارتر و سادات و بگین» و «خمینی روح خدا/ فرمانده کل قوا». البته همیشه اینطور نبود که همه شعارها، تأییدشده تریبون نمازجمعه باشند و گاهی شعارهایی هم از طرف مردم مطرح میشد که با واکنش مرحوم مرتضاییفر و دیگران، ادامه پیدا نمیکرد؛ مانند شعار «مرگ بر بازرگان».