دیپلماسی
چوب تندرو‌ها لای چرخ برجام
پایان دوران ترامپ به‌معنای بازگشت بی‌دردسر جو بایدن، رئیس‌جمهور جدید آمریکا به برجام نیست، این را تحرکات سناتورهای جمهوریخواه آمریکا نشان می‌دهد. در آخرین روزهای حکومت ترامپ، مخالفان برجام آخرین شگردها را برای ممانعت از بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای مرور می‌کنند.
روز گذشته تد کروز، سناتور آمریکایی که به مخالفت با برجام معروف است، یکی از 47سناتور آمریکایی است که بعد از توافق هسته‌ای نامه‌ای به رهبران ایران نوشتند و گفتند توافق هسته‌ای بعد از دوران اوباما معتبر نیست و رئیس‌جمهور بعدی با یک چرخش قلم می‌تواند آن را از بین ببرد؛ اتفاقی که در نهایت اردیبهشت 2سال قبل افتاد و ترامپ فرمان خروج آمریکا از برجام را صادر کرد تا توافق هسته‌ای به اغما برود، اما در انتخابات2020 ریاست‌جمهوری آمریکا اتفاقی افتاد که دوباره امیدها را برای حفظ برجام افزایش داد؛ ترامپ شکست خورد و جو بایدن کسی که در دوران توافق هسته‌ای معاون اوباما بود و از مخالفان خروج آمریکا از برجام، به پیروزی رسید. جو بایدن وعده داده بود درصورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری به برجام بازخواهد گشت البته برخی کشورهای اروپایی سعی کردند موضوع لزوم مذاکره درباره مسائل منطقه‌ای و موشکی را به‌عنوان شرط بازگشت آمریکا به برجام جا بیندازند اما بایدن تا‌کنون اظهارنظری درباره داشتن پیش‌شرط برای بازگشت به برجام نداشته و از طرفی حسن روحانی، رئیس‌جمهور هم 2هفته قبل هرگونه مذاکره دوباره درباره برجام را رد کرد و گفت: مذاکره درباره مسائل منطقه‌ای و موشکی حرف ترامپ بود نه بایدن!
تد کروز روز سه‌شنبه دوم دی‌ماه متن نامه‌ای را در وب‌سایت خود خطاب به ترامپ و مایک پمپئو وزیر خارجه او در رابطه با مسدود‌کردن بازگشت رئیس‌جمهور منتخب به برجام منتشر کرد. وی در نامه خود توضیح داد که برجام و توافق اقلیمی پاریس جزو معاهدات رسمی به‌حساب می‌آیند و مشمول اصل دوم قانون اساسی می‌شوند که طبق این اصل، آمریکا برای پیوستن به این معاهده‌ها نیاز به دو‌سوم آرای نمایندگان سنا خواهد داشت.
او پیشنهاد کرد که این دو توافق برای رأی‌گیری نهایی به مجلس سنا ارجاع داده شود. او معتقد است که برجام و توافق اقلیمی پاریس از آنجا که برای تأیید به دو‌سوم آرای سناتورها نیاز دارند، در نتیجه بایدن و تیم او با سد کنگره روبه‌رو خواهند شد. از این‌رو دولت دمکرات بایدن نخواهد توانست مجددا به این توافق‌ها بازگشته و عملکرد ترامپ را در عرصه میدانی به چالش بکشد. پیش از کروز نیز سناتور لیندسی گراهام، رئیس کمیته قضایی مجلس سنا در پیام توییتری نوشته بود: «سخت در تلاشیم برای یک رأی‌گیری در مجلس سنا تا درخصوص هرگونه تصمیم احتمالی برای بازگشت به توافق هسته‌ای ایران اطمینان حاصل کنیم.»
هفته قبل آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در دهمین گزارش اجرای قطعنامه۲۲۳۱ با تأکید بر ضرورت حفظ برجام، از همه کشورهای عضو این سازمان خواست در چارچوب این قطعنامه روابط تجاری و اقتصادی با ایران برقرار کنند. متعاقب اظهارات حمایتگرانه گوترش از برجام، روز دوشنبه یکم دی‌ماه نیز نشست وزرای خارجه کشورهای عضو توافق هسته‌ای به‌صورت مجازی برگزار شد. در این نشست که علاوه بر وزیران امور خارجه 1+4، شخص جوزپ بورل، هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز حضور داشت، همه طرف‌ها بر اهمیت و ضرورت احیای توافق تأکید کردند.
تلاش‌های جمهوریخواهان برای کارشکنی در مسیر بازگشت بایدن به برجام در حالی است که در سوی مقابل دمکرات‌ها هم بیکار ننشسته‌اند. در این رابطه ۱۵۰عضو دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا نامه‌ای را امضا کردند که در آن از خواسته جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برای پیوستن مجدد واشنگتن به توافق هسته‌ای بدون هرگونه پیش‌شرط، بازگشت ایران به اجرای کامل تعهداتش در توافق و مذاکرات بعدی حمایت کرده‌اند.
بیانیه نتانیاهو درباره بازگشت بایدن به برجام
دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با انتشار بیانیه‌ای هشدار داد که این رژیم با هرگونه تلاش برای احیای توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵ که میان ایران و قدرت‌های جهانی حاصل شد به‌شدت مخالف است. در این بیانیه با ادعای اینکه توافق هسته‌ای با ایران غلط است، آمده است: اسرائیل صریحاً و قاطعانه بر این باور است که تحت هیچ شرایطی نباید به این توافق بد بازگشت. نتانیاهو پیش از این ادعا کرده بود که خروج آمریکا از برجام با فشار و درخواست‌های او انجام شده است.
