خواب زمستانی
سعید مروتی -روزنامهنگار
تنها نویسندهای بود که در دهه60 از فضای روشنفکری به سینما آمد، دوام آورد، حرفهای شد و پیشینهاش بهعنوان نویسنده، اگر راهی برایش نگشود، مسیری را هم برایش نبست. سال ۶۵ که اصغر عبداللهی بهعنوان دستیار کارگردان در فیلم «خانه ابری» مشغول بهکار شد، یک سال بود که مجموعه داستان «در پشت آن مه» منتشر شده و نویسندهاش را در محافل ادبی به شهرت رسانده بود. نتیجه این شهرت قاعدتاً دستیار دومی اکبر خواجوی در خانه ابری نبود. نویسندهای که منتقدان او را بهعنوان چهره تازهنفس برخاسته از جنوب ستایش میکردند، با ورود به سینما بهعنوان دستیار، امکانی تازه برای نوشتن یافت. در سالهای بعد او هم فیلمنامه «حریم مهرورزی» (ناصر غلامرضایی)، «جهیزیه برای رباب» (سیامک شایقی)و «سالهای خاکستر» (مهدی صباغزاده) را نوشت و هم دستیار کارگردانهای این فیلمها ایستاد. درحالیکه رفقایش مثل قاضی ربیحاوی حتی پس از نوشتن فیلمنامه اولیه فیلم پرفروشی چون «گلهای داوودی »، صحنه را خالی کردند، او ماند و به نوعی حتی کارگری سینما را کرد. حرفهای بودنش آنجا نمود بیشتری یافت که هم «خانه خلوت» (مهدی صباغ زاده) را مینوشت و برایش سیمرغ میگرفت، هم انواع و اقسام اکشنها و ملودرامها را به همراه فریدون جیرانی مینوشت. در دهه 70، خیلی وقتها فیلمنامه بهخاطر برگه تصویبش خریده میشد.
فیلمنامه تصویب شدهای که معمولا بدون بازنویسی قابل ساخت نبود؛ اینجا تهیهکننده اصغر عبداللهی و فریدون جیرانی را وارد ماجرا میکرد. عنوان نوظهور «پرداخت نهایی فیلمنامه» در تیتراژ فیلمها بیشتر با نام آنها پیوند خورده بود.
در همین سالها او فیلمنامه «خواهران غریب» را مینویسد که پوراحمد براساسش فیلم پرفروشی میسازد. قدرت انطباق و حرفهای بودن، عبداللهی را به نویسنده پرکار دهه 70 بدل کرد. نویسندهای که در دو حوزه هنری و تجارتی مینوشت. «غریبانه» برای احمد امینی و «باران و بومی » برای رخشان بنیاعتماد. تنها نویسندهای که نامش کنار کیمیایی در تیتراژ فیلمی بهعنوان فیلمنامهنویس آمده (مرسدس). فیلمنامهنویسی که بعد از دهه 80 کمکارتر شد ولی همچنان کار کرد و مثلاً «خداحافظی طولانی» را نوشت که بارها میان کارگردانها دست بهدست شد تا فرزاد موتمن آن را ساخت. کارگردانی فیلم کمهزینه «یک قناری، یک کلاغ»، میتوانست آغاز مسیری تازه باشد ولی دیگر دیر شده بود. داستاننویس فروتن و فیلمنامهنویس منعطف و حرفهای، که دستکم دو مجموعه داستان فوقالعاده(در پشت آن مه و سایبانی از حصیر) و فیلمنامه چندین فیلم موفق در ژانرهای مختلف و متفاوت از او خواهد ماند. حالا همه امیدواریم نویسندهای که جای غر زدن همیشه کار میکرد، بعد از آن بیماری سخت، سبکبال از دنیا رفته باشد.