مجسمه‌سازی دوباره‌زاده می‌شود

    حافظ روحانی

با اینکه از میانه دهه 1360 و با پایان یافتن جنگ، هنرهای بصری هم دوباره گسترش پیدا کردند اما مجسمه‎‌‎سازی همچنان یک مشکل به‎‌‎حساب می‎‌‎آمد. هر چند حجم میدان انقلاب در سال‎‌‎های ابتدایی دهه 1360در این میدان نصب شده بود. اما گسترش مجسمه‎‌‎سازی به دو دلیل همچنان با تردید همراه بود؛ اول پاره‎‌‎ای مسائل شرعی بود که بر سر مجسمه وجود داشت و دیگری به استفاده وسیع رژیم پهلوی از مجسمه‎‌‎های شهری به‎‌‎عنوان ابزار تبلیغاتی مربوط می‎‌‎شد که مانعی بر سر رشد این هنر فراهم می‎‌‎کرد. از سوی دیگر هزینه نسبتاً سنگین مواداولیه مجسمه‎‌‎سازی گسترش این هنر را در سال‎‌‎های دشوار دهه1360 مشکل می‎‌‎کرد.
معاونت هنری وزارت ارشاد این معضل را با یک تغییر نام برطرف کرد و برای نخستین بار از واژه حجم به جای مجسمه استفاده کرد. با تأسیس این دفتر بود که نهادهای خصوصی و دولتی مجسمه‎‌‎سازی را به‎‌‎عنوان یک فعالیت هنری آغاز کردند. طراحی و ساخت مجسمه‎‌‎های شهری از نیمه اول دهه1370 آغاز شد که می‎‌‎توان به سردیس شعرا در پارک ملت تهران یا مجسمه مادر میدان مادر خیابان میرداماد ساخته زهرا رهنورد اشاره کرد که در سال1373 در میدان نصب شد.
همزمان هنرمندان حوزه هنری هم ساخت مجسمه را آغاز کردند. هرچند که از اواخر دهه1360 تعدادی از هنرمندان مجسمه‎‌‎ساز هم در حوزه هنری فعال شده بودند که آثارشان هم‎‌‎اکنون در گنجینه این نهاد نگهداری می‎‌‎شود. با این‎‌‎حال بازگشایی دفتر حجم در معاونت هنری وزارت ارشاد نقطه عطفی در تاریخ مجسمه‎‌‎سازی ایران در سال‎‌‎های پس از انقلاب به‎‌‎حساب می‎‌‎آید.