لبخند ایران به میلاد مسیح
مسیحیان ایران این روزها برای احترام به کادر درمان در خانه مانده‌اند و جشن سال نو میلادی و میلاد حضرت مسیح را به شکلی متفاوت از هر سال برگزار می‌کنند
سیده‌زهرا عباسی- خبر‌نگار
مجیدیه، نارمک و کریمخان در تهران، جلفای اصفهان، بارناوای تبریز یا ارومیه و روستای گولان(آذربایجان غربی) همیشه این موقع از سال رنگ و بوی جشن و شادی به‌خود می‌گرفتند؛ از آذین‌بندی معابر گرفته تا فروش کاج، وسایل تزیینی و هدایای ویژه کریسمس در فروشگاه‌ها. امسال هم خرید کریسمس به راه است، اما ارامنه و آشوریان ایران قصد برگزاری جشن و دید و بازدید به روال هر سال را ندارند. شیوع کرونا، این سنت هرساله مسیحیان ایران را که در تاریخ 25دسامبر از سوی آشوریان و 6ژانویه از سوی ارامنه برگزار می‌شد، هم تحت‌تأثیر قرار داده است.
محله جلفای اصفهان هم امسال تحت‌تأثیر کروناست. هر سال در دل سرمای زمستان، گرمایی عجیب در این محله حس می‌شد و به برکت روز میلاد مسیح(ع) خیابان‌های اطراف رنگ و بوی شادی به‌خود می‌گرفت. جشن در کلیساهای «وانک» و پخش موزیک‌های مذهبی و آیینی و صدای ناقوس کلیسا فضایی شورانگیز ایجاد می‌کرد.
ورژ میناسیان، از ارامنه ساکن در همین محله اصفهان است. او توضیح می‌دهد، شهرداری اصفهان هر سال محله جلفا و اطراف کلیسا را تزیین می‌کرد و امسال هم تزییناتی انجام شده، اما قرار نیست برنامه خاصی برگزار شود و حتی بسیاری از ارامنه به‌دلیل انجام نشدن دید و بازدید و مراسم در خانه خود نیز کاج نمی‌گذارند. او البته به همشهری می‌گوید که در روزهای گذشته و به مناسبت شروع ایام کریسمس، کلیسای وانک اصفهان به‌صورت محدود و با رعایت پروتکل‌ها باز بوده است.
گاتای ویژه برای شب عید
مسیحیان ایران، جمعیتی بیش از 100هزار نفر دارند که در شهرهای مختلفی پراکنده‌اند، اما شاید مهم‌ترین شهر محل سکونت‌شان را بتوان تهران و بعد اصفهان دانست. مری استپان، از ارامنه اهل تهران است که از 14سال پیش ساکن جلفای اصفهان شده است. او با تأکید بر اینکه به‌دلیل کرونا هیچ جشن همگانی برگزار نمی‌شود به همشهری می‌گوید: «طبق گفته حضرت مسیح(ع)، سختی هم جزئی از زندگی است و باید صبور باشیم تا این دوران بگذرد.» او توضیح می‌دهد: «غذای مخصوص شب عید ما انواع دلمه است. دلمه ارامنه هم خیلی خوشمزه می‌شود. همیشه مادرم که اهل چهار‌محال و بختیاری بود، برای عید دلمه می‌پخت و دستپختش هم زبانزد فامیل و دوستان بود. خاله‌ام هم که در شاهین‌شهر زندگی می‌کند، انواع شیرینی و به‌ویژه گاتا می‌پخت.» استپان قصد دارد امسال در کنار دلمه، خودش دست به‌کار شود و برای شب عید گاتا با جوز هندی و هل کوبیده و وانیل مایع بپزد تا حداقل یکی از رسم‌های هر ساله انجام شود. او البته درخت کریسمس تهیه نکرده است و می‌گوید: «درخت برای مسیحی‌ها یک سمبل است و جزو کتاب مقدس نیست. همانطور که ممکن است مسلمانان سمبل‌هایی داشته باشند که در قرآن به آن اشاره نشده. امسال به‌دلیل اینکه قرار است جشن و شادی نباشد، کمتر کسی در خانه درخت می‌گذارد و فقط معدودی از خانواده‌ها که فرزند کوچک یا نوه دارند برای دلخوشی کودکان درخت تزیین کردند. همه مراعات می‌کنند. همانطور که شما در نوروز مراعات کردید و دید و بازدید نداشتید، ما هم رفت‌وآمدی نخواهیم داشت.» او معتقد است همه باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند تا این دوران سختی به پایان برسد و بتوان دوستی‌ها را کنار هم و البته حضوری ادامه داد.
پلوماهی و کوفته، اما در خانه
در «قرق» گلستان هم اوضاع به همین شکل است. با وجود جمعیت کم ارامنه این شهر کوچک در نزدیکی گرگان، اما کلیسای مینیاتوری «مریم مقدس» در مناسبت‌های خاص میزبان اهالی است. انریک، از ارامنه ساکن در این شهر شمالی با تأکید بر اینکه ارامنه در این ایام هم مانند ماه‌های گذشته در خانه می‌مانند به همشهری می‌گوید: «سال‌های قبل در کلیسا جمع می‌شدیم، درخت تزیین می‌کردیم و با برگزاری جشن، دور هم شام عید را می‌خوردیم. معمولا قبل از سال نو هم مسئولانی از فرمانداری، شورای شهر یا استانداری برای تبریک سال نو به کلیسا یا خانه یکی از ارامنه می‌آ‌مدند و شهر هم حال و هوای خاصی داشت.» انریک توضیح می‌دهد: «از یک سال پیش و با شیوع کرونا کلیسای شهر تعطیل است و حتی در مناسبت‌ها و روزهای خاص هم که از تهران کشیش می‌آمد، باز نشده. البته قرق در کریسمس مانند محله‌های ارمنی‌نشین تهران یا جلفای اصفهان شلوغ نمی‌شد، اما همان برنامه‌های محدود هم امسال برگزار نخواهد شد.» ارامنه قرق هرسال علاوه بر برگزاری جشن در کلیسا، با پخت پلوماهی یا کوکوسبزی و کوفته، شب عید را در جمع خانواده و دوستان جشن می‌گیرند.
هدیه برای کودکان به‌رسم هر سال
شور و نشاط کریسمس در تهران هم به پاست؛ از خیابان میرزای شیرازی گرفته تا محدوده ونک و 10متری ارامنه در مجیدیه. همه فروشگاه‌ها با فروش کاج و تزئینات و هدایای کریسمس سعی کرده‌اند نشاطی برای شهروندان مسیحی بیافرینند. ماریا، از ارامنه ساکن در محله کریمخان تهران است. او به‌خاطر فرزند کوچکش درخت کاج تهیه کرده و از هدایای کریسمس و نماد بابانوئل هم غافل نشده. ماریا در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند: «کودکان گناهی ندارند. آنها هر سال برای رسیدن کریسمس و جشن سال نو و دریافت هدیه از بابانوئل لحظه‌شماری می‌کنند و نمی‌شود به آنها توجه نکرد.» او می‌افزاید: «این روزها فروشگاه‌های محله میرزای شیرازی هدایا و تزئینات ویژه کریسمس را می‌فروشند. ما هم که برای خرید رفته بودیم، دخترم با فردی که در یک فروشگاه، لباس بابانوئل پوشیده بود، عکس یادگاری گرفت و ذوق‌زده بود. شیرینی‌فروشی‌ها هم کارشان به راه است و مردم حداقل‌ها را تهیه می‌کنند، اما خلیفه‌گری تهران و دیگر شهرها اعلام کرده است امسال به حرمت صدها سرباز ارمنی که در جنگ قره‌باغ کشته شدند و به‌دلیل شیوع کرونا، سعی کنیم جشن نگیریم و دور هم جمع نشویم.»
باشگاه آرارات تعطیل است
باشگاه «آرارات» در محدوده ونک یکی از پاتوق‌های معروف ارامنه تهران در ایام کریسمس است. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های هر سال این باشگاه، برگزاری بازارچه خیریه با هدف کمک به مستمندان مسیحی ایران است؛ بازارچه‌ای که اغلب هموطنان ارمنی در آن شرکت می‌کنند. یکی از کارکنان باشگاه آرارات اما در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند، امسال با توجه به شیوع کرونا هیچ برنامه و جشنی حتی به‌صورت مجازی از سوی این مرکز برگزار نمی‌شود و بهترین توصیه همچنان در خانه ماندن است.
کریسمس مجازی آشوریان
در مناطق غربی کشور که بیشتر میزبان آشوریان است هم شرایط به همین ترتیب گزارش شده. مسیحیان آشوری البته برخلاف ارامنه که روز 6ژانویه را جشن می‌گیرند، جشن خود را در تاریخ 25دسامبر برگزار می‌کنند. با وجود این، امسال جشن آشوریان هم به‌دلیل شیوع کرونا حال و هوای دیگری داشت. مسیحیان آشوری هرسال از ۲۵روز مانده به میلاد مسیح روزهای با عنوان روزه پرهیز می‌گیرند و در این مدت از صرف گوشت و لبنیات دوری می‌کنند. پس از فرارسیدن ۲۵دسامبر روزه خود را به پایان می‌رسانند و با حضور در کلیسا، مراسم عشای ربانی به‌جای می‌آورند. داریاووش عزیزیان، کشیش کلیسای شرق آشور ارومیه به این نکته اشاره می‌کند و به همشهری می‌گوید: «آشوریان منطقه هر سال پیش از ایام کریسمس بازارچه فروش غذاهای مخصوص روزه‌داری را برگزار می‌کنند که در این نمایشگاه، نان و غذا و کیک مخصوص خانگی ویژه روز عید هم عرضه می‌شود، اما امسال این نمایشگاه برگزار نشد.» او با بیان اینکه همه مراسم‌های مذهبی که با حضور مردم برگزار می‌شود به‌دلیل شیوع کرونا لغو شده، توضیح می‌دهد: «مراسم روز میلاد مسیح که با حضور مردم در کلیسا برگزار می‌شد، امسال فقط با حضور روحانیون انجام شد. این اتفاق در سراسر کشور افتاد و مراسم روز عید به‌صورت مجازی برای مردم پخش شد که البته لطف عشای ربانی حضوری را نداشت.» کشیش عزیزیان تأکید می‌کند کلیساها به همه مردم توصیه کرده‌اند که به خانه هم نروند و دید و بازدید نداشته باشند.
فرقی نمی‌کند ارامنه و آشوریان ساکن کدام شهر باشند؛ تهران، اصفهان، تبریز، ارومیه، شیراز یا اراک، شهروندان مسیحی ایران این روزها به احترام کادر درمان و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دوره شیوع کرونا، جشن‌های سال نوی میلادی را به‌صورت محدود و در خانه برگزار می‌کنند؛ به این امید که بتوانند در جشن بعدی کنار عزیزان‌شان شادی کنند.
