بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که این روز‌ها بازار سهام تحت‌تأثیر 6ریسک داخلی و خارجی است که این ریسک‌ها به مانعی برای رشد پرشتاب شاخص تبدیل شده‌اند. به‌نظر می‌رسد با کاهش وزن، این ریسک‌ها شرایط لازم برای رشد شاخص‌ها را فراهم خواهد کرد.
به گزارش همشهری، با وجود آغاز دور تازه رشد از 20آبان ماه، شاخص کل بورس تهران2 هفته است که درجا می‌زند. حتی افت سنگین هفته قبل، شائبه آغاز دور نزول تازه را بیشتر کرد، ولی با وجود آنکه فعلا شاخص بورس درجا می‌زند، به نزول هم تمایل زیادی ندارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که آنچه بر سر رشد شاخص مانع ایجاد می‌کند وجود برخی ریسک‌های داخلی و خارجی است. آمار‌ها ازجمله رشد ارزش روزانه معاملات نشان می‌دهد که بازار سهام تمایل زیادی به رشد دارد، اما وجود این موانع مانند وزنه‌ای به پای شاخص بورس بسته شده و مانع از رشد بازار سهم شده و درصورت رفع این ریسک‌ها، احتمالا موتور رشد شاخص دوباره روشن خواهد شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تصویب شیوه‌نامه جدید فولاد، انتظار برای انتشار گزارش عملکرد 9ماهه شرکت‌ها و از دست رفتن اعتماد نسبت به عملکرد بازارگردان‌ها به‌عنوان 3 ریسک داخلی اثر زیادی بر معاملات بورس داشته‌اند و عواملی چون ابهام در مورد روابط سیاسی و کاهش تحریم‌ها، تشدید دوباره شیوع نوع جدیدی از ویروس کرونا که گویا از انگلیس آغاز شده و همچنین نامشخص بودن تصویب لوایح مرتبط با FATF ازجمله ریسک‌های خارجی هستند که به مانعی در برابر رشد شاخص تبدیل شده‌اند.
ریسک‌های سه‌گانه داخلی
یکی از مهم‌ترین ریسک‌هایی که بازار سهام در چند هفته گذشته با آن مواجه بوده، تصویب شیوه‌نامه جدید بازار فولاد است. این شیوه‌نامه گذشته از چالش‌هایی که در حوزه قیمت‌گذاری محصولات فولادی دارد، می‌تواند صادرات فولاد را محدود و به کاهش درآمد شرکت‌های تولید‌کننده فولاد منجر شود. بحث بر سر این شیوه‌نامه در چند هفته گذشته تردید زیادی در بورس به وجود آورده. تازه‌ترین خبر‌های دریافتی همشهری نشان می‌دهد که قرار است امروز با برگزاری یک نشست نهایی، تکلیف صادرات فولاد در قالب شیوه‌نامه مشخص شود. آنطور که مقامات مسئول به همشهری گفته‌اند؛ احتمالا دولت با صادرات 12.5میلیون تن فولاد(از مجموع 20میلیون تن تولید سالانه) موافقت خواهد کرد. این خبر خوبی برای فولادسازان و بازار سهام است و یکی از موانع رشد بازار را حذف خواهد کرد.
دومین ریسک بازار سهام در شرایط فعلی نامشخص بودن عملکرد 9ماه گذشته شرکت‌هاست. طبق سنت در این مقطع زمانی، اغلب تحلیلگران منتظرند تا گزارش‌های 9ماهه عملکرد شرکت‌ها منتشر شود تا برمبنای آن استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را دنبال کنند. این گزارش‌ها ظرف روزهای آینده در سامانه کدال منتشر خواهد شد و می‌تواند سایه تردید را در مورد میزان سودآوری شرکت‌های بورس از بین ببرد. تحلیلگران بر این باورند که عملکرد شرکت‌ها در 9ماه گذشته با توجه به رشد قیمت مواد خام در جهان، فضای اقتصاد کلان و رشد تورم قطعا مثبت بوده و می‌تواند به عاملی برای رشد دوباره شاخص‌های بورس تبدیل شود. همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره معتقد است؛ قیمت مواد خام(کامودیتی) در بازار جهانی در حال افزایش است. پتانسیل این تحول یعنی بهبود قیمت کامودیتی‌ها در بازار جهانی قطعا در گزارش‌های ۹ماه و ۱۲ماه شرکت‌ها نمایان خواهد شد. اما سومین ترمز این روزهای بازار، بروز نااطمینانی به عملکرد بازارگردان‌هاست. هفته گذشته عملکرد طیف وسیعی از بازارگردان‌ها در بازارسهام با اعتراض گسترده سهامداران مواجه شد که برخی فعالان بازار سهام، عملکرد بازارگردان‌ها را عامل نزول بورس می‌دانند. به‌نظر می‌رسد بازارگردان‌ها هنوز تخصص کافی برای عملیات بازارگردانی ندارند و خود به عاملی برای ایجاد تلاطم در بورس تبدیل شده‌اند. اغلب تحلیلگران هم بر این باورند که استفاده نکردن از نیروهای متخصص و ضعف تجربه بازارگردان‌ها به عامل مهمی در نوسان‌های شاخص تبدیل شده است.
نیما آزادی، تحلیلگر بازار سرمایه در این‌باره می‌نویسد: اینکه بازارگردان‌ها در صف‌های خرید نامحدود فروشنده هستند و در صف‌های فروش نظاره‌گر هستند عملیات بازارگردانی نیست. مهدی میرزایی، تحلیلگر بازارسهام هم می‌گوید: شکل بازارگردانی فعلی بیشتر یک بزن در رویی سازمان یافته است.
ریسک‌های سه‌گانه خارجی
صرف‌نظر از ریسک‌های داخلی که به‌نظر می‌رسد بخش مهمی از آنها به‌زودی رفع خواهد شد3 ریسک خارجی و سیستماتیک هم معاملات بازار سهام را تحت‌تأثیر قرار داده است. شاید مهم‌ترین ریسک خارجی، مبهم بودن روابط سیاسی و آینده تحریم‌هاست. کارشناسانی که قبلا با همشهری صحبت کرده‌اند می‌گویند: کاهش تحریم‌ها و حل تنش‌های سیاسی می‌تواند به رشد اقتصاد و افزایش درآمد شرکت‌های بورس منجر شود. به گفته آنها، کاهش تحریم‌ها به رشد تراز تجاری ایران منجر می‌شود و این موضوع می‌تواند به‌طور مستقیم بازار سهام را متاثر کند.
دومین ریسک سیستماتیک، شیوع ویروس کرونا و تداوم اثر آن در آینده است. با وجود آنکه با کشف واکسن کرونا در آمریکا امیدواری‌ها برای رشد اقتصادی جهان افزایش یافته، اما شیوع نوع جدیدی از ویروس در انگلیس، با قدرت انتشار بالا، ظرف چند روز گذشته، بر ابهامات موجود در مورد دامنه‌دار شدن اثرات ویروس کرونا بر اقتصاد ایران و جهان افزوده است. پایان اپیدمی کرونا می‌تواند حجم تقاضای کل را در جهان افزایش دهد و به افزایش قیمت مواد خام (کامودیتی) در سطح جهان منجر شود. بخش عمده شرکت‌های بورس به قیمت جهانی مواد خام در جهان وابسته‌اند و شیوع ویروس کرونا در دوره‌های زمانی طولانی‌تر می‌تواند به کاهش قیمت این محصولات در بازارهای جهانی منجر شود و به‌دنبال آن درآمد شرکت‌های بزرگ بورس در حوزه محصولات فلزی، معدنی و پتروشیمی تحت‌تأثیر قرار بگیرد، اما چنانچه اپیدمی کرونا هرچه زودتر به پایان برسد با افزایش قیمت موادخام در جهان، درآمد شرکت‌های صادرات محور در بورس افزایش خواهد یافت. سومین ریسک سیستماتیک هم به تصویب لوایح مرتبط با FATF مربوط است. با صدور دستور بررسی دوباره این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام، امیدواری برای عادی شدن مبادلات پولی بین‌المللی افزایش یافته است، اما برآورد آثار تصویب یا رد این لوایح هنوز بر بازار سهام به‌طور واضح مشخص نیست؛ با این حال برآورد‌ها نشان می‌دهد که تصویب لوایح مرتبط با FATF می‌تواند نقل و انتقال مالی شرکت‌های بورس را تسهیل کند و در عین حال به‌طور مستقیم بر عملکرد بانک‌ها تأثیر بگذارد. آنچه در مورد تصویب این لوایح نامشخص است اثرات آن بر جریان پولشویی و ورود پول به بورس است.
ترمز ریسک‌های شش‌گانه زیر پای بورس
همشهری ریسک‌ها و موانع صعود شاخص در هفته‌های اخیر را بررسی می‌کند
در همینه زمینه :
بازار سرمایه
گزارش
نبض بازار