مبادلات 140میلیارد دلاری در 3فصل

به گزارش همشهری، بازار سرمایه در آخرین سال از قرن چهاردهم هجری شرایط کاملا متفاوتی را سپری کرد در این سال به یکباره طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه هجوم آوردند و زمینه رشد معاملات را فراهم کردند. به گفته مسئولان ذیربط می‌گویند هم‌اکنون به‌طور مستقیم و غیرمستقیم 50میلیون نفر در بورس سهامدار هستند که البته بخش عمده آنان را مشمولان سهام عدالت تشکیل می‌دهند. اما آنچه به رشد معاملات در بازار سرمایه منجر شد ورود مشمولان سهام عدالت به بورس نبود بلکه ورود نسل تازه‌ای از سهامداران به بازار سهام بود که اتفاقا علاقه زیادی به خرید سهام به‌صورت مستقیم در بورس داشتند.

معاملات سهام 
آمار‌ها نشان می‌دهد در 9‌ماه امسال 3100هزار میلیارد تومان اوراق بهادار در بورس تهران و فرابورس ایران دادوستد شد که از این میزان 2700هزار میلیارد تومان صرفا به معاملات سهام اختصاص داشت. این رقم 78درصد از کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد و نشان می‌دهد همچنان اوراق «سهام» پرطرفدار‌ترین محصول در بازار سرمایه ایران است. بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد حجم معاملات انجام شده در طول 3فصل سپری شده از سال99 نسبت به پارسال 600درصد افزایش نشان می‌دهد. سرمایه‌گذاران در این مدت 1967هزار میلیارد تومان سهام در بورس و 737هزار میلیارد تومان در فرابورس دادوستد کرده‌اند. اطلاعات موجود نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران روزانه به‌طور میانگین 11هزار و 400میلیارد تومان سهام به‌صورت خرد و بلوک در بازار سهام دادوستد کرده‌اند.

معاملات اوراق بدهی
گزارش همشهری حاکی است: پس از سهام؛ «اوراق بدهی» پرطرفدار‌ترین محصول بازار سرمایه است. آمار‌ها نشان می‌دهد 7درصد از مجموع کل معاملات انجام شده در بازار سرمایه در 9‌ماه سال‌جاری به اوراق بدهی اختصاص داشته است. سرمایه‌گذاران در این مدت 236هزار میلیارد تومان اوراق بدهی دادوستد کرده‌اند که بخش عمده‌اش یعنی 225هزار میلیارد تومان آن در فرابورس مبادله شده است. هم‌اکنون مانده اوراق بدهی در بازار سرمایه از مرز 250هزار میلیارد تومان فراتر رفته و بخش عمده اوراق بدهی را سهامداران حقوقی ازجمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری دادوستد می‌کنند. طبق آمارهای موجود از ابتدای امسال تاکنون دولت 100هزار میلیارد تومان از منابع مالی مورد نیازش را با فروش اوراق بدهی تامین کرده است. شرکت‌های پذیرفته شده در بورس نیز از ابتدای امسال تاکنون 19هزار و 200میلیارد تومان از منابع مالی‌شان را از طریق فروش اوراق بدهی تامین کرده‌اند اما شهرداری‌ها با وجود آنکه با تنگناهای مالی زیادی مواجه هستند از این فرصت به خوبی استفاده نکرده‌اند و حجم تامین مالی آنها از طریق بازار سرمایه تقریبا صفر بوده است. هم‌اکنون اسناد خزانه، صکوک، اوراق رهنی، اوراق اجاره، مشارکت و سلف ازجمله پر طرفدار‌ترین اوراق بدهی در بازار سرمایه هستند.

معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری
آمار‌ها نشان می‌دهد ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) هم در بورس در حال افزایش است به‌طوری که در 9‌ماه سال‌جاری 6درصد از کل معاملات بازار سرمایه به معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص یافته است. در این مدت 202هزار و 600میلیارد تومان از واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بازار سهام دادوستد شده که از این مقدار 131.8هزار میلیارد تومان در بورس، 66هزارمیلیارد تومان در فرا بورس، 4.8هزار میلیارد تومان در بورس کالا و 110میلیارد تومان در بورس انرژی مورد مبادله قرار گرفته است. علت رشد قابل توجه معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال‌جاری عرضه صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی ازجمله دارا یکم و پالایش یکم بوده است که توانسته سرمایه‌گذاران و نقدینگی زیادی را جذب بازار سرمایه کند.

معاملات کالا
آمار‌ها نشان می‌دهد معاملات کالا‌ها هم در 9‌ماه سال‌جاری در بازار سرمایه با رشد زیادی مواجه شده اما این رشد یکدست نبوده و با وجود رشد معاملات برخی کالاها ارزش معاملات برخی کالاهای دیگر با رشد زیادی مواجه نشده‌ است، به‌طور مثال ارزش معاملات بنزین در سال‌جاری با رشد زیادی مواجه شد و به افزایش ارزش معاملات بورس انرژی در مهر‌ماه منجر شد اما برخی دیگر از کالاها به‌ویژه کالاهایی که به سیاست‌های دولت وابسته هستند با رشد زیادی مواجه نشده‌اند به‌طور مثال امسال با وجود رشد بخش کشاورزی حجم معاملات انجام شده در رینگ کشاورزی بورس کالا با کاهش زیادی مواجه شد.
به‌طور کلی در بخش‌هایی که معاملات به مقررات دولتی وابسته بوده، ارزش معاملات چندان رشد نکرده است اما محصولاتی مانند سهام که مشمول قیمت‌گذاری دولتی نمی‌شود با رشد زیادی مواجه شده‌اند. داده‌های آماری بیانگر آن است که در 9‌ماه سال‌جاری جمعا 288هزار میلیارد تومان انواع کالا شامل محصولات فلزی، کشاورزی، پتروشیمی نفت، بنزین و فراورده‌های نفتی در بورس کالا و انرژی دادوستد شده که از این میزان 198هزار میلیارد تومان در بورس کالا و 90هزار میلیارد تومان در بورس انرژی دادوستد شده است. بیشترین رشد معاملات در سال‌جاری مربوط به بنزین و محصولات صنعتی و معدنی بوده است.
ارزش کل معاملات بورس کالا در سال‌جاری 94درصد و بورس انرژی 333درصد افزایش یافت. علت رشد شدید معاملات در بورس انرژی صادرات بنزین از طریق رینگ بین‌المللی این بورس در ابتدای پاییز بود که زمینه رشد معاملات این بورس را فراهم کرد.