گزارش
جلسه مدیران ساترا با اعضای اتحادیه تهیه‌کنندگان، نتیجه‌ای نداشت
شبکه، بدون صاحبخانه
بلاتکلیفی در صدور مجوز تولید و پخش سریال‌های نمایش‌خانگی ادامه دارد
فهیمه پناه آذر_روزنامه نگار
«به‌زودی هر آنچه در شبکه نمایش‌خانگی رخ خواهد داد، در انحصار سازمان صداوسیما قرار می‌گیرد و وزارت ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی رسما نظارت بر تولید و ساخت و البته پخش محصولات شبکه نمایش‌خانگی را واگذار خواهند‌کرد.» این خبر تیر‌ماه در روزنامه همشهری منتشر شد؛ خبری که با گذشت 5ماه هنوز اتفاقی برایش نیفتاده و به لحاظ قانونی نه وزارت ارشاد و نه صداوسیما عنوان نکرد‌ه‌اند که بالاخره صدور مجوز‌ها در دست چه‌کسی است. اما نکته قابل تامل این است که وزارت ارشاد به‌عنوان متولی، دیگر مجوزی ارائه نمی‌دهد و تقریبا مجوز تولید و پخش سریال‌های نمایش‌خانگی را متوقف کرده است. این موضوع درحالی‌است که سازمان صداوسیما نیز تصمیم گرفته تا برای مجوز سریال‌های نمایش خانگی، «ساترا» را با عنوان سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر ایجاد کند؛ سازمانی که فعالیتش خارج از رسانه ملی است. با توجه به بلاتکلیفی موجود و مشکلات ایجاد شده، در چند روز اخیر اعضای اتحادیه تهیه‌کنندگان با مدیران ساترا جلسه‌ای داشتند که در این جلسه به نقل از غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده عنوان شده که ساترا ورودی به ارائه مجوز‌ها ندارد و معتقد است که مجوز تولید فیلم و سریال با وزارت ارشاد است و مجوز نمایش هم با ارشاد، اما سریال‌ها برای نمایش در پلتفرم‌ها نیاز به مجوز ساترا دارند.
تبیین وظایف ساترا
علی سعد، سرپرست معاونت کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا درباره جلسه‌ای که با غلامرضا موسوی، مجتبی فراورده و سیدجمال ساداتیان به‌عنوان اعضای اتحادیه صنف تهیه‌کنندگان سینما پیرامون مسائل و ابهامات اعضای صنف در مورد فعالیت‌های ساترا برگزار شد، به همشهری می‌گوید: «این جلسه بیشتر درباره تبیین و تشریح وظایف سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر بود؛ چراکه اساسا مخاطب ساترا، رسانه‌ها یا سرویس‌های صوت و تصویر هستند که معاونت‌های مختلف ساترا با آنها کار می‌کنند و برای آنها مجوز صادر می‌کنند و در این زمینه قانونگذاری می‌کنند و نظارت دارند.»
نگفتیم ارشاد مسئول مجوزهاست
وی با تأکید به جلسه برگزار شده، توضیح می‌دهد: «اخیراً با تهیه‌کنندگان سینما به‌عنوان یکی از ارکان مهم زنجیره ارزش تولید محتوای ایرانی جلسه‌ای داشتیم تا هم نظرات آنها را به‌عنوان ذینفعان این صنعت بشنویم و هم آنها را نسبت به فرایندها و حوزه کاری ساترا بیشتر آشنا کنیم. در این جلسه، مسائلی مطرح شد ازجمله ماجرای اخیر که مجوز تولید سریال‌های شبکه‌خانگی باید با وزارت ارشاد باشد و از طرف ساترا اعلام کردم که سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر یا «ساترا» متولی مجوز تولید سریال‌خانگی نیست؛ همانطور که متولی مجوز تولید آثار سینمایی نیست؛ زیرا ساترا نهاد تنظیم‌گر رسانه است و حوزه فعالیت آن انتشار و پخش در رسانه‌هاست. ساترا پیش از این هم نقشی در مجوز تولید سریال‌های نمایش خانگی نداشته؛ چراکه این سازمان از ابتدا هماهنگ‌کننده رسانه‌ها و سرویس‌های صوت و تصویر بوده و اکنون هم مجوز انتشار سریال یا هر برنامه‌ای روی سرویس‌ها با ساتراست.»
در جلسه هیچ تصمیمی گرفته نشد
علی سعد با بیان اینکه در جلسه تصمیم جدیدی صورت نگرفته، یادآور می‌شود: «در جلسه تأکید کردیم همانطور که پیش از این مقرر بوده، یکی از الزامات سریال‌ها برای پخش و توزیع در سرویس‌های صوت و تصویر، داشتن مجوز تولید از ارشاد یا صداوسیماست و ما طبق همان دستورالعمل سابق عمل می‌کنیم.»
پیشنهادی که رد شد
وی همچنین به پیشنهاد غلامرضا موسوی، یکی از اعضای اتحادیه تهیه‌کنندگان اشاره می‌کند: «پیشنهاد غلامرضا موسوی مبنی بر حضور نمایندگانی از ساترا در شورای بازبینی سریال‌های خانگی در جلسه مطرح شد و همان‌جا هم اعلام کردم که این پیشنهاد شدنی نیست؛ به‌ویژه که اکنون در خود شوراهای ساترا مثل «شورای موافقتنامه کلی انتشار» اعضا کسانی هستند که پیش از این یا هم‌اکنون در شوراهای نظارتی حوزه فرهنگ مشغول به فعالیت بوده‌اند. در این جلسه به‌عنوان یک اقدام حمایتی ساترا از مالکیت فکری آثار ایرانی، اعلام شد همانطور که در اکران آنلاین فیلم‌های سینمایی در گذشته برای حمایت از حقوق صاحبان آثار به‌صورت جدی با منتشر‌کنندگان غیرمجاز برخورد کردیم، اعلام آمادگی کردیم که در آینده نیز این مسیر را ادامه دهیم. صاحبان آثار فیلم و سریال که آثارشان در رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر شامل VOD ها، پلتفرم‌های محتوای کاربرمحور (UGC) و سایت‌های دانلودی به‌صورت غیرمجاز منتشر می‌شود، می‌توانند از طریق ساترا در کمتر از یک ساعت با رسانه‌های غیرمجاز برخورد کنند.»
سرپرست معاونت کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا در واکنش به صحبت های موسوی تهیه کننده می‌گوید: ساترا مسئول دادن مجوز به سریال های خانگی نیست ولی این آثار برای انتشار روی پلتفرم‌ها به مجوز ساترا نیاز دارند و منظور ما در این جلسه این نبوده که وزارت ارشاد باید مجوز‌ها را صادر کند
مکث
قوه قضاییه و توقیف قورباغه
سرانجام بعد از کش‌وقوس‌های فراوان قرار شد که نخستین قسمت «قورباغه» هومن سیدی 24آذر پخش شود. قول و قرارها هم برای ساعت 20گذاشته شد و نماوا به مخاطبان خود این وعده را داد که بالاخره قورباغه در این ساعت و تاریخ منتشر خواهد شد. حتی همراه اول با وعده جوایز 5میلیارد ریالی نیز با ارسال پیامک اعلام کرد که مخاطبان می‌توانند این سریال را ساعت 20از طریق اپلیکیشن روبیکا تماشا کنند. اما درست دقایقی مانده به ساعت 20، نماوا پوستر جدیدی از سریال منتشر و توزیع آن را به ساعت22 موکول کرد. بعد از ساعت22 هم اطلاعیه نماوا منتشر شد: «با وجود اینکه ۲۴ آذر از سمت سازمان سینمایی به‌عنوان روز انتشار نخستین قسمت سریال قورباغه به بینندگان وعده داده شده بود، پخش این سریال با وجود صدور پروانه نمایش از «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی»، اخذ مجوز از «سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا)» و دریافت تأیید از «مؤسسه ناجی هنر» فعلا به دستور قضایی (به‌منظور پایش و نظارت) متوقف شده است.» به‌نظر می‌رسد دلیل اصلی این توقف از سوی قوه قضاییه ردپای مالی امامی در این پروژه بوده که البته صحت و سقم آن مشخص نشده است.
