رشد شگفت انگیز معاملات بازار سهام

مهم‌ترین نماگر بازار سهام بعد از شاخص که حتی به زعم برخی تحلیلگران از شاخص هم مهم‌تر است، دیروز رکورد تازه‌ای خلق کرد و برای نخستین بار از مرز 3000هزار میلیارد تومان عبور کرد. برآورد می‌شود جمع کل ارزش معاملات بازار سهام تا پایان  سال از مرز 5000هزار میلیارد تومان هم فراتر رود.
به گزارش همشهری، ارزش معاملات بازار سهام یکی از مهم‌ترین نماگر‌های بازار سهام است که کلیت حجم سرمایه‌گذاری در بازار سهام را نشان می‌دهد. بررسی میزان همگرایی شاخص کل و ارزش بازار سهام نشان می‌دهد که هر 2 نماگر تابعی از ارزش معاملات هستند؛ به این معنا که وقتی ارزش کل معاملات بازار سهام رشد می‌کند شاخص کل و ارزش بازار سهام هم با رشد مواجه می‌شوند و در زمان‌های نزول، هر 2 نماگر تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند و با افت مواجه می‌شوند. از این جهت ارزش معاملات بازار سهام یکی از مهم‌ترین نماگرهای بازار سهام است که ضروری است هر روز از سوی سهامداران رصد شود. با  افزایش این نماگر میزان گردش معاملات که یکی از مولفه‌های توسعه یافتگی بازارهای سهام در دنیاست هم افزایش می‌یابد.

عبور از 3000هزار میلیارد تومان
در مبادلات روز گذشته سهامداران بیش از 23هزارو 750میلیارد تومان اوراق بهادار در بورس و فرابورس خریداری کردند. با این میزان معاملات ارزش کل معاملات بازار سهام برای نخستین بار از مرز 3000هزار میلیارد تومان عبور کرد؛ این به‌معنای آن است که سهامداران از ابتدای سال تاکنون هر هفته به‌طور میانگین نزدیک به 100هزار میلیارد تومان سهام در بورس و فرا بورس دادو ستد کرده‌اند. این میزان معاملات انجام شده از ابتدای سال تاکنون 605درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. سال قبل سهامداران در همین مدت 265هزار میلیارد تومان سهام در بورس و 165هزار میلیارد تومان در فرابورس دادوستد کرده بودند که در آن زمان بیشترین میزان معاملات در کل تاریخ محسوب می‌شد، اما در سال‌جاری ارزش کل معاملات بورس تهران با 670درصد افزایش به 2040میلیارد تومان و فرابورس با 501درصد رشد به 992هزار میلیارد تومان رسیده است.

افزایش کارایی بازار سهام
یکی از ملاک‌های استاندارد برای سنجش کارایی بازار‌های سهام در دنیا که از سوی فدراسیون جهانی بورس‌ها محاسبه و ارزیابی می‌شود میزان گردش معاملات است که با افزایش ارزش معاملات، این نسبت نیز افزایش می‌یابد. هرچه نسبت گردش معاملات به عدد یک یا صددرصد نزدیک‌تر باشد به‌معنای آن است که میزان کارایی بازارهای سهام بیشتر است و آن بازار به سمت توسعه یافتگی حرکت می‌کند و هرچه کوچک‌تر از یک یا صددرصد باشد به‌ معنای پایین بودن ضریب نفوذ و کارایی آن بازار سهام در اقتصاد یک کشور است. در طول سال‌های گذشته یکی از معضلات بازار سهام گردش معاملات بود، به‌طوری که در طول دهه 70گردش معاملات بازار سهام کمتر از 5درصد و در طول دهه 80بین 5تا 10درصد در نوسان بود.  از ابتدای دهه 90گردش معاملات بازار سهام قدری افزایش یافت، اما تا همین چند سال پیش گردش معاملات بازار سهام به زحمت به 10تا 12درصد می‌رسید؛ حالا با افزایش توجه مردم به بازار سهام و افزایش حجم سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، گردش معاملات بازار سهام با عبور ارزش معاملات از مرز 3000هزار میلیارد تومان به محدوده 40درصد رسیده است. این نسبت که در مقایسه با ارزش بازار محاسبه می‌شود نشان می‌دهد که چند درصد از مجموع کل سهام منتشر شده در بازار سهام در طول یک سال مبادله شده و یکی از معیار‌های مهم برای سنجش کارایی و اثربخشی بازار سهام در اقتصاد کلان است. رشد گردش معاملات بازار سهام به‌معنای این است که بازار سهام ایران گام‌های مهمی را برای افزایش کارایی و اثر بخشی‌اش در اقتصاد برداشته است.
هم‌اکنون بورس نیویورک با گردش معاملاتی نزدیک به 200درصد، کارا‌ترین بازار سهام دنیاست. به‌معنای اینکه در طول یک سال کل سهام موجود در بورس نیویورک نزدیک به 2بار مورد مبادله قرار می‌گیرد.

   آغاز یک دوره رشد تازه
اطلاعات تازه‌تر از روند ارزش معاملات بازار سهام نشان می‌دهد که از 20آبان‌ماه که دوباره روند رشد شاخص‌ها آغاز شده ارزش روزانه معاملات هم از سطح 10هزار میلیارد تومان به محدوده 20تا 25هزار میلیارد تومان رسیده است. در 20روز گذشته ارزش کل معاملات در برخی روز‌ها حتی از مرز 30هزار میلیارد تومان هم فراتر رفته و عموما روزانه بیش از 20هزار میلیارد تومان مبادله در بازار سهام انجام شده است، اگر روند معاملات بازار سهام در سطوح فعلی حفظ شود برآورد می‌شود که جمع کل ارزش روزانه معاملات بازار سهام تا پایان سال از مرز5000هزار میلیارد تومان هم فراتر رود.