برای از تشنگی نمردن

  حسین عصاران   

پس از فراز‌و‌نشیب‎‌‎های سال‎‌‎های اولیه پس از انقلاب در زمینه حدود استفاده از موسیقی، به‎‌‎نحوی معیارهای نسبی تعریف موسیقی «غیر غنائی» و «مجاز» نیز مشخص شد؛ اما هم‎‌‎اینک و در مرور تاریخی آن دوران می‎‌‎توان به نشانه‎‌‎های عبور ازخطوط قرمز محدوده بسته و کم‌جاذبه موسیقی از جانب برخی از نهادهای رسمی عرصه فرهنگ - به‎‌‎ویژه «صدا‌و‌سیما» - دست یافت. همچنان که پس از 3دهه باور این نکته سخت می‎‌‎نماید که در سال1365 ساخت موسیقی گوش‎‌‎آشنای تیتراژ برنامه رادیویی «خانه و خانواده» توسط ناصر چشم‎‌‎آذر یک چهارچوب‌شکنی اداری برای تهیه‎‌‎کنند‎‌‎ه آن برنامه قلمداد شده است. هر چند که بنا به استقبال صورت‌گرفته از این کار، این روند در زمستان1366 و با دعوت مدیران رادیو از این آهنگساز ادامه یافت، اما کمتر از 3‎‌‎ماه بعد و پس ازساخت چند قطعه موسیقایی بی‎‌‎کلام، پرونده تداوم آن به‎‌‎دلیل همان ضوابط محدود بسته شد.
اما شاید مهم‎‌‎ترین نمونه از این دست اتفاقات، مربوط به سال1367 و پخش تلویزیونی اجراهای ارکستر «صدا‌و‌سیما» در تالار «وحدت» باشد که تصاویر خاطره‎‌‎انگیز اجرای ارکسترال قطعات «سازش هرگز»، «آب زنید راه را» و«ای ساربان آهسته ران»به رهبری نادر مرتضی‎‌‎پور و خوانندگی مهرداد کاظمی و سیامک علیقلی یادواره همان رویکرد تازه است؛ اما این رویکرد تازه نیز خیلی زود و به واسطه مخالفت با نمایش ساز از جانب مدیران فرهنگی ممنوع اعلام شد. اما هرآنچه بود، نشانه‎‌‎ها و تمایلات عبور از چهارچوب تنگ وضع شده در حال بروز بود.