هزاره اول در قلایچی

مرضیه ثمره‌حسینی  

 در 1364 کاوش‎‌‎های باستان‎‌‎شناسان ایرانی در آذربایجان‎‌‎غربی که از سال قبل آغاز شده بود، به کشف بزرگی انجامید. طی حفاری‎‌‎ها و کاوش‎‌‎های انجام‎‌‎شده در تپه باستانی روستای «قلایچی» بخش بوکان آذربایجان‌غربی، باستان‎‌‎شناسان مرکز باستان‎‌‎شناسی ایران به سرپرستی اسماعیل یغمایی موفق شدند یکی از مراکز بسیار مهم تمدنی هزاره اول پیش از میلاد در حوزه شمال‌غرب ایران را کشف کنند. آثار کشف‎‌‎شده شامل آجرهای منقوش و دیواره‎‌‎های رنگ‎‌‎آمیزی‎‌‎شده، نشان‎‌‎دهنده یک معماری مذهبی بود و بقایای اسکلت و استخوان‎‌‎های مربوط به چهارپایان در اتاق‎‌‎های اصلی تالار معبد گویای برگزاری مراسم قربانی در آن مکان بود. آثار به‎‌‎دست‎‌‎آمده از این تپه با آثار کشف‎‌‎شده در «تپه‌حسنلو» در نقده و آثار مربوط به «زیویه» در سقز از نظر جغرافیایی تشابه بسیاری داشت. مهم‎‌‎ترین اثری که در این حفاری کشف شد، سنگ‎‌‎نوشته‎‌‎ای به خط آرامی بود که از آن به‎‌‎عنوان ستون یادبود استفاده می‎‌‎کردند. بخشی از متن این سنگ یادبود به این شرح بود: «هر آنکس که این سنگ یادبود را براندازد، در جنگ یا صلح، هرآنچه آفت که در روی زمین است، خداوند بر سرزمین آن شاه نازل کند و نفرین خدایان بر او باد.» به باور باستان‎‌‎شناسان، این منطقه به‎‌‎احتمال زیاد بخشی از شهر ازیرتو- پایتخت دولت مانایی- بوده است.