همه اعداد کلیدی بودجه 1400

حسن روحانی، رئیس‌جمهور آخرین لایحه پیشنهادی دولت‌ برای سال1400 هجری خورشیدی را به معاون پارلمانی‌اش، حسینعلی امیری داد تا به مجلس ببرد و در یک سخنرانی همزمان از جزئیات آخرین سند دخل و خرج دولت رونمایی کرد. اما آخرین بودجه دولت تدبیر و امید و نخستین بودجه قرن 15هجری خورشیدی چه پیامی دارد؟ دولت می‌گوید با دلار4200 خداحافظی کرده و میزان فروش نفت در بودجه1400 ایران روزانه 2.3میلیون بشکه درنظر گرفته شده و قرار نیست این درآمد نفتی خرج هزینه‌های جاری شود.

درآمدهای نفتی
به‌گزارش همشهری، رقم کل بودجه سال آینده 2435هزارو707میلیارد تومان است که البته فقط 841هزارو342میلیارد تومان آن به دخل و خرج جاری و عمرانی دولت مربوط می‌شود و بقیه آن به بودجه شرکت‌ها، مؤسسات و بانک‌های دولتی اختصاص دارد.
دولت قبلا گفته بود برای سال آینده روی صادرات 650هزار بشکه نفت با احتساب قیمت هر بشکه 40دلار حساب باز کرده و بقیه آن قرار است به مردم فروخته شود، پیشنهادی که منتقدان به‌ویژه نمایندگان مخالف دولت در مجلس از آن به عنوان میراث یک بدهی سنگین برای دولت آینده یاد می‌کنند.
سقف درآمد پیش‌بینی شده از محل صادرات نفت در سال آینده 199هزار میلیارد تومان دیده شده، البته دولت در لایحه‌اش از مجلس اجازه خواسته تا نسبت به پیش‌فروش نفت به‌صورت ریالی و ارزی یا در قالب انتشار اوراق مالی اسلامی اقدام و پول آن را به خزانه واریز کند. برآورد دولت این است که می‌توان از این مسیر 70هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرد. قرار است بانک مرکزی مازاد درآمد ناشی از فروش داخلی و خارجی نفت را به خزانه واریز کند تا دولت از آن برای تکمیل طرح‌های حمل‌ونقل عمومی، تولیدی، دولت الکترونیک، آموزش، سلامت، محیط‌زیست و تحقیقات با اولویت حوزه دانش بنیان استفاده کند.

کاهش ورودی صندوق توسعه ملی
نکته کلیدی بودجه سال1400 را می‌توان در کاهش ورودی صندوق توسعه ملی به سطح 20درصد دانست. دولت به صراحت در لایحه بودجه اعلام می‌کند سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفت و گاز در سال آینده 20درصد خواهد بود و مازاد سهم صندوق تا 38درصد تعیین شده در قانون برنامه ششم توسعه به‌عنوان بدهی دولت و وام تلقی شود که بازپرداخت آن براساس سازوکاری خواهد بود که هیأت امنای صندوق یادشده تعیین می‌کند. البته در لایحه بودجه تأکید شده ارزی که از صندوق توسعه ملی به ریال تبدیل خواهد شد براساس ارز نیمایی خواهد بود.

نمای کلی دخل و خرج 1400
درآمد دولت در سال آینده 317هزار میلیاردتومان پیش‌بینی شده اما هزینه‌های جاری دولت دوبرابر درآمدها یعنی 637هزار میلیارد تومان خواهد بود. روی کاغذ از همین حالا دولت 319هزار میلیارد تومان کسری دارد. این کسری بودجه از کجا تامین می‌شود؟ دولت می‌گوید روی فروش دارایی‌های سرمایه‌ای به‌طور مشخص نفت و فرآورده‌های نفتی حساب باز کرده و کل منابع دولت از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای بالغ بر 225هزار میلیارد تومان خواهد بود که قرار است 104هزار میلیارد تومان آن صرف پروژه‌های عمرانی شود. افزون بر این، دولت از کانال واگذاری دارایی‌های مالی یا همان فروش انواع اوراق قرضه، فروش سهام شرکت‌های دولتی و صندوق توسعه ملی و نظایر آن می‌خواهد 298هزار میلیارد تومان منابع شناسایی کند که 100هزار میلیارد تومان آن به بازپرداخت بدهی‌های مالی دولت اختصاص دارد و بقیه آن به اضافه مازاد درآمد‌های نفتی خرج هزینه‌های جاری و پوشش کسری بودجه دولت خواهد شد.

نرخ ارز چه می‌شود؟
مژگان خانلو، سخنگوی ستاد بودجه می‌گوید: ارز محاسباتی برای تبدیل دلارهای حاصل از فروش نفت 11500تومان پیش‌بینی و در نتیجه ارز ۴۲۰۰تومانی دولتی از بودجه حذف شده است. اما در لایحه دولت برای این منظور یک شرط تعیین شده و آمده است: درصورت تغییر نرخ ترجیحی مورد استفاده در این قانون به نرخ سامانه معاملات الکترونیک به دولت اجازه داده شود تا پول آن را به خزانه واریز کند تا صرف معیشت و سلامت مردم شود. جالب اینکه دولت توپ حذف دلار 4200تومانی را به زمین مجلس فرستاده و در ردیف‌های بودجه هم میزان درآمد از این محل را تنها یک ریال تعیین کرده است. آیا نمایندگان مجلس و دولت درنهایت بر سر این چالش به نتیجه می‌رسند؟

بودجه 3میلیارد یورویی بند خاص
پیشنهاد دیگری در بودجه مطرح شده که براساس آن درصورت اجازه مقام معظم رهبری دولت می‌تواند 2میلیاردو845میلیون یورو از ورودی صندوق توسعه ملی برداشت کند و از این پول برای طرح‌های آبیاری تحت فشار و نوین، آبخیزداری و آبخوانداری، مقابله با اثرات ریزگردها، تقویت بنیه دفاعی نیروهای مسلح، طرح‌های نوآورانه جهاد دانشگاهی، تولید فیلم و سریال در صدا و سیما و طرح‌های آب و فاضلاب در شهر اهواز استفاده شود.
    
دگرگونی در بودجه هدفمندی یارانه‌ها
یکی از مهم‌ترین تبصره‌های بودجه سال1400 تبصره14 است که سنگ‌بنای آن براساس قانون هدفمندی یارانه‌ها گذاشته شده و حالا دولت برای سال آینده تصمیم دارد از محل اجرای این تبصره 267هزار میلیارد تومان دخل و خرج کند. دخل دولت از کجا می‌آید و این پول در چه بخش‌هایی هزینه می‌شود؟به گزارش همشهری، دربودجه 66هزار میلیارد تومان ازمحل فروش فرآورده‌های نفتی در داخل، 120هزار میلیارد تومان از محل فروش صادراتی این محصولات، 32هزار میلیارد تومان از محل فروش داخلی گاز طبیعی، 32هزار میلیارد تومان بابت خوراک میعانات گازی پتروشیمی‌ها و 16هزار و 350میلیارد تومان هم بابت طلب قبلی دولت از پتروشیمی‌ها درآمد پیش‌بینی شده است.
از این مبلغ 79هزار میلیارد تومان سهم خزانه و شرکت‌های ملی نفت، گاز و پخش فرآورده‌های نفتی است و 42هزارو800میلیارد تومان سهم یارانه نقدی، 31هزار میلیارد تومان کمک معیشتی دولت به خانوارها، 15هزارو400میلیارد تومان برای کاهش فقر مطلق در کشور، 5هزارو200میلیارد تومان یارانه طرح سلامت و باقیمانده پول هم سهم مصارف دیگر خواهد شد.
البته وزارت تعاون، موظف است به شناسایی و حذف 3 دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه‌بگیران،  اقدام کند.