کیفیت تغذیه کودکان در دوره کرونا چقدر اهمیت دارد؟
تغذیه با نور خورشید
توصیه‌های کارشناس تغذیه برای مراقبت از خردسالان در زمانه کرونا
شیوا نوروزی ـ روزنامه‌نگار
دیدگاهی که می‌گوید کودکان درگیری کمتری با این ویروس کرونا دارند درست نیست، چراکه با شروع موج دوم کرونا متأسفانه کودکان زیادی در معرض کووید-19قرار گرفته و با سختی و شدت، شرایط ناگواری را پشت سر گذاشته‌اند و متأسفانه آمار مرگ‌ومیر در این قشر هم رو به افزایش رفته است. شرایط جدید کرونا موجب شده تا نگرانی در خانواده‌ها به نسبت گذشته شدت بگیرد و تلاش والدین برای مراقبت و حفظ سلامت فرزندان‌شان به اوج خود برسد؛ کودکان را بیشتر در خانه نگه دارند و تا حد امکان از تردد آنها در محیط‌های آلوده جلوگیری کنند. اما باید به این موضوع توجه داشت که رعایت پروتکل‌های بهداشتی و قرنطینه‌های خانگی به‌تنهایی نمی‌تواند موارد ابتلا به کرونا را کاهش دهد و در کنار این موارد، توجه به تغذیه و نوع خوراک کودک برای تقویت سیستم ایمنی و رشد او، بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد. دکتر شهاب اولیایی، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی در گفت‌وگو با همشهری، در مورد نوع تغذیه کودکان در دوره کرونا می‌گوید.
کدام مواد غذایی سیستم ایمنی کودکان را تقویت می‌کند؟
تغذیه صحیح و اصولی به‌طور کل باعث سلامت عمومی بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن خواهد شد، اما در این بین برخی مواد غذایی مانند ویتامین‌ها و مینرال‌ها (موادمعدنی) نقش پررنگ‌تری در تقویت سیستم ایمنی کودکان ایفا می‌کنند. متأسفانه جمعیت ایرانی با توجه به‌خصوصیات وراثتی، ژنتیک و محیطی معمولا دچار کمبود ویتامین D است و کودکان نیز از این موضوع مستثنا نیستند. توصیه می‌کنیم کودکان حتما از مواد غذایی غنی‌شده با این ویتامین مانند شیر، تخم‌مرغ، ماهی، میگو، قارچ، غلات و... استفاده کنند و ساعاتی از روز را در معرض نور خورشید قرار گیرند تا پوست‌شان مقداری ویتامین D تولید کند. اگر دسترسی به این مواد غذایی به‌طور منظم وجود ندارد می‌توان روزانه 400واحد بین‌المللی مکمل ویتامین D استفاده کرد تا نیاز روزانه کودکان تامین شود.
یکی از مینرال‌هایی که مصرفش برای کودکان ضروری است روی است که از دیرباز در رشد و تکامل کودکان و تقویت سیستم ایمنی‌شان نقش مهمی داشته و منابع غنی آن را می‌توان در گوشت، حبوبات و مغزها، خصوصا دانه کدو یافت. تامین آهن بدن هم یکی از مواردی است که در تغذیه کودکان باید به آن اهمیت داده شود. منابع حیوانی به نسبت منابع گیاهی منابع خوب آهن هستند، بنابراین توصیه می‌کنیم گوشت سفید، جگر، ماهی و خشکبار در حد امکان در برنامه غذایی کودکان، به‌ویژه دختران که با کم‌خونی و فقر آهن بیشتری مواجهند، گنجانده شود. اگر دسترسی به این منابع غذایی هم وجود ندارد حتما از مکمل آهن استفاده شود. سلنیوم هم در بحث تقویت سیستم ایمنی بدن نقش پررنگی دارد و می‌توان با خوردن مغزها، گوشت ماهی، سبوس گندم و برنج آن را تامین کرد. ویتامین A نیز که در هویج، کلم، تخم مرغ و کره غنی‌شده و انبه به وفور وجود دارد باید در برنامه غذایی کودکان گنجانده شود. آنها می‌توانند ویتامین E را هم از کدو حلوایی، انواع مغزها، زیتون، کیوی، برگ شلغم و چغندر، فلفل شیرین و... دریافت کنند. ویتامین B6 را نیز از گوشت سینه‌مرغ، بوقلمون، جگر، حبوبات، موز، سیب‌زمینی، عدس و نخود جذب کنند تا سیستم ایمنی بدن‌شان تقویت شود. والدین باید منابع کافی پروتئین حیوانی و گیاهی را برای کودکان‌شان فراهم کنند و آنها را ترغیب به مصرف مایعات به مقدار کافی کنند. بدنی که پرآب باشد بهتر می‌تواند از پس بیماری‌های ویروسی برآید. کرونا بیماری تب‌دار‌ی است و تعریق زیادی دارد و بدن را با کم‌آبی زیادی مواجه می‌کند. تامین ویتامین C هم از دیرباز در تقویت سیستم ایمنی کودکان نقش مهمی داشته و باید مورد توجه قرار گیرد. این ویتامین را می‌توان از طریق خوردن مرکبات مانند نارنگی، پرتقال، گریپفروت، لیموترش، آنانس، کیوی، گوجه‌فرنگی و برخی سبزیجات مانند پیاز و فلفل قرمز و سبز تامین کرد. کودکان بیمار هم می‌توانند در دوره درمان یک دوز مکمل از ویتامین C را دریافت کنند.
کودکان چه غذاهایی نخورند؟
استفاده مکرر و مداوم فست‌فودها، ساندویچ‌ها، غذاهای پرچرب رستورانی و غذاهای سرخ‌کرده، تنقلات مضر بسته‌بندی‌شده مانند چیپس، پفک، انواع شکلات، کیک‌ها و کلوچه‌ها، انواع نوشیدنی‌های شیرین، غلات صبحانه و استفاده مداوم از غذاهای منجمد و نیمه‌آماده یا فینگرفودها، پاستا، انواع پاستیل، ذرت بوداده و فرآورده‌های گوشتی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر و هات داگ‌ها به مرور به کاهش سیستم ایمنی کودکان منجر خواهد شد و سلامت آنها را به خطر می‌اندازد. متأسفانه در این مدت که کودکان در خانه ماندن را تجربه می‌کنند تمایل به خوردن این مواد غذایی مضر و بی‌ارزش رو به افزایش است. خوردن مکرر هر ماده غذایی حاوی قندوشکر می‌تواند موجب شود تا عملکرد گلبول‌های سفید خون که وظیفه اصلی مبارزه با ویروس‌ها، باکتری‌ها و میکروب‌ها را دارند، تضعیف شود.
کم‌تحرکی و افزایش وزن را چگونه باید کنترل کرد؟
تحرک اساسی‌ترین نیاز کودکان برای داشتن بدنی سالم در کنار تغذیه است که آنها باید حداقل 30تا 45دقیقه از زمان خود را در روز به انجام ورزش‌های هوازی اختصاص دهند. اما در مورد توجه به تغذیه و کنترل وزن باید گفت کودکان از والدین‌شان تبعیت می‌کنند. بنابراین والدین باید به نکات تغذیه‌ای توجه کنند و در دسترسی کودکان به تنقلات سختگیری‌های بیشتری به خرج دهند، چراکه کودکان در منزل هستند و کم‌تحرکی معمولا موجب می‌شود تا حوصله کودکان زود‌به‌زود سر برود و برای پرکردن اوقات فراغت به‌دنبال خوردن خوراکی‌ها باشند. بنابراین اگر این تنقلات در دسترس باشند مرتب مورد مصرف کودکان قرار می‌گیرند و باعث افزایش وزن خواهند شد، چرا که تنقلات معمولا کم‌حجم و پرکالری هستند و به‌شدت کودکان را دچار اضافه وزن می‌کنند. بهتر است در این مدت تعداد وعده‌های غذایی بیشتر باشد؛ یعنی علاوه بر 3وعده غذایی 2 تا 3میان‌وعده هم در برنامه غذایی گنجانده شود. بهترین میان‌وعده‌ها میوه‌ها، سبزی‌ها، آب سبزیجات طبیعی، شیر یا شیرکاکائو هستند. ورزش‌های خانگی خانوادگی هم می‌تواند برای واداشتن کودکان به تحرک مؤثر باشد. کنترل انرژی ورودی و افزایش انرژی مصرفی می‌تواند منجر به تعادل وزنی و تناسب اندام کودکان شود تا بعد از این دوران، کودکانی چاق تحویل جامعه ندهیم. البته در کنار همه این موارد والدین باید طوری رفتار کنند که بچه‌ها را در شرایط استرس قرار ندهند، چراکه موجب می‌شود بچه‌ها به خوردن پناه ببرند یا باعث شود کودکشان دچار بی‌اشتهایی و سوءتغذیه شود. تنظیم خواب کودکان هم به منظور تقویت سیستم ایمنی‌شان بسیار مهم است و باید به این موضوع دقت کرد، چراکه کودکان ممکن است تا پاسی از شب بیدار باشند و ساعات زیادی از روز را در خواب سپری کنند. کودکان باید نظم در خواب داشته باشند یعنی به مقدار کافی بخوابند. اگر می‌خواهند خواب خوبی داشته باشند 9شب بخوابند تا ۷ صبح سرحال بیدار شوند. رعایت این موارد کمک زیادی به رشد و تکامل آنها خواهد کرد. کسانی که دیر می‌خوابند و دیر بیدار می‌شوند 4ساعت را برای ترشح هورمون‌های رشد از دست داده‌اند.
در همینه زمینه :
