رشد 82درصدی هزینه زندگی

اعضای کارگری شورای‌عالی کار 40روز پیش برای برگزاری جلسه فوق‌العاده این شورا و تصمیم‌گیری در مورد جبران هزینه معیشت کارگران درخواست داده‌اند. آنها می‌گویند شکاف مزد و معیشت افزایش یافته؛ در نتیجه باید شرکای اجتماعی برای حمایت از آنها وارد عمل شوند.
پیگیری‌های همشهری حاکی است باوجود گذشت 6هفته از ارسال درخواست طرف کارگری، دبیرخانه شورای‌عالی کار اقدامی برای برگزاری این جلسه انجام نداده و حتی برگزاری جلسات ماهانه این شورا نیز به حالت تعلیق درآمده؛ درحالی‌که براساس ماده 168قانون کار، شورای‌عالی کار هرماه باید حداقل یک‌بار تشکیل جلسه دهد و درصورت ضرورت، جلسات فوق‌العاده نیز به دعوت رئیس یا تقاضای 3نفر از اعضای شورا تشکیل شود. نمایندگان کارگران می‌گویند: با ارسال درخواست آنها به دبیرخانه شورا، معاونت روابط کار وزیر کار که دبیری شورا را برعهده دارد باید ظرف 10روز مقدمات برگزاری جلسه فوق‌العاده را نیز فراهم آورد و این جلسه تا قبل از یک‌ماه از صدور درخواست برگزار شود.

افزایش شکاف مزد و معیشت
طرف‌های کارگری می‌گویند دلیل ارسال درخواست برای برگزاری جلسه فوق‌العاده شورای‌عالی کار، وخیم‌تر شدن وضعیت معیشت کارگران و افزایش شکاف میان مزد و معیشت بوده و محاسبات کارشناسی نیز برای اثبات این مدعا دارند، اما تا وقتی امیدی برای برگزاری جلسه وجود داشته باشد، آن را رسانه‌ای نمی‌کنند. علی خدایی، عضو کارگری شورای‌عالی کار می‌گوید: این تصمیم براساس توافق‌های قبلی شرکتی اجتماعی در شورا گرفته شده و هدف اصلی نیز کمک به معیشت کارگران بدون ایجاد جنجال و حاشیه است، اما در طرف مقابل، گویی وزیر کار به‌عنوان رئیس شورا برای برگزاری جلسات عزمی ندارد و هیچ پاسخی به درخواست کارگران نمی‌دهد. همچنین فرامرز توفیقی، نماینده کارگران در شورای‌عالی کار نیز ضمن انتقاد از بی‌توجهی به درخواست برگزاری جلسه فوق‌العاده شورای‌عالی کار، انتشار آمار و محاسبات مستند از وضعیت معیشت کارگری را به آینده موکول می‌کند. با‌وجوداین، براساس بررسی‌هایی که پیش‌ازاین همشهری انجام داده است و مطابقت آن با اطلاعات جدید مرکز آمار ایران از تورم خوراکی‌ها در یک سال منتهی به مهر 99نشان می‌دهد هزینه معیشت کارگران از 4میلیون و 940هزار تومان در بهمن 98، با رشدی معادل 82درصد مواجه شده و به مرز 9میلیون تومان رسیده است. براساس این محاسبات، اگر میانگین دستمزد کارگران مشمول قانون کار طبق اعلام وزارت کار و طرف کارفرمایی 3میلیون تومان منظور شود، شکاف مزد و معیشت به 200درصد می‌رسد که بخشی از آن باید از مسیر حذف برخی هزینه‌ها نظیر خرید گوشت، پوشاک و... جبران شود و بخشی نیز به‌ناچار از طریق استفاده از پس‌انداز، اشتغال به شغل دوم، تحصیل درآمد در بازارهای غیررسمی و حتی آنگونه که توفیقی می‌گوید از طریق خرید موادغذایی بی‌کیفیت و حتی فاسد پوشش داده شود.

انتقاد کارگران از بهانه‌های تکراری
شورای‌عالی کار از ابتدای سال 99تاکنون فقط 3جلسه برگزار کرده و گویا نمایندگان کارگری در جلسه سوم به‌دلیل مخالفت با دستور کار غیرضروری شورا، در همان دقایق ابتدایی به نشانه اعتراض جلسه را ترک کرده‌اند. علی خدایی، عضو کارگری شورای‌عالی کار به همشهری می‌گوید: درخواست طرف کارگری لزوما جبران هزینه‌های تحمیل شده به معیشت کارگری از مسیر بازنگری مزد نیست؛ هرچند یکی از راه‌های کمک به معیشت، همین بازنگری مزد است. خدایی با تأکید بر اینکه همه موظف هستند به مشکل معیشتی کارگران رسیدگی کنند، می‌افزاید: در شرایط فعلی مشکلاتی در اقتصاد وجود دارد و تلاش می‌شود هر مشکلی با ترفند یا سیاستی رفع یا تعدیل شود، اما در این میان، کارگران بزرگ‌ترین طبقه فراموش‌شده هستند که هیچ توجهی به مشکل معیشتی آنها نمی‌شود. او معتقد است حاشیه‌سازی‌هایی نظیر اینکه مزد باید سالی یک‌بار تعیین شود و... در دوره فعلی هیچ جایگاهی ندارد و نمایندگان دولت، کارفرما و کارگر موظف هستند جلسات همفکری برای کمک به کارگران را برگزار کنند. نمایندگان کارگران حتی بهانه‌های مرسوم نظیر شیوع کرونا برای برگزار نشدن جلسات شورای‌عالی کار را نیز موجه نمی‌دانند و می‌گویند: کسانی که باید در جلسه 15نفره شورای‌عالی کار شرکت کنند، در روزها و ماه‌های اخیر به‌دفعات از کارخانه‌ها بازدید داشته‌اند، در جلسات شلوغ‌تر حاضر شده‌اند و به سفر رفته‌اند؛ گرچه حتی اگر واقعاً به‌خاطر کرونا حاضر به برگزاری جلسه نیستند، امکان برگزاری جلسه به‌صورت مجازی نیز وجود دارد.

هزینه معیشت 13.5میلیونی در تهران
فرامرز توفیقی، عضو کارگری شورای‌عالی کار با اشاره به اظهارات اخیر معاون توسعه مدیریت و منابع استاندار تهران مبنی بر اینکه هزینه‌های زندگی در این استان   ۱.5 برابر دیگر استان‌هاست، می‌گوید: این فقط یک‌گوشه از واقعیت‌هایی است که لزوم اقدام برای بازنگری وضعیت معیشت کارگران را تأیید می‌کند؛ چراکه حتی با درنظر گرفتن سبد معیشت 4میلیون و 940هزارتومانی مصوب سال 98نیز، میانگین هزینه معیشت تهران به 7.5میلیون تومان می‌رسد که قطعاً بالاتر از میانگین دریافتی کارگران این استان است. توفیقی در پاسخ به اینکه محاسبات هزینه معیشت 9میلیونی چقدر با واقعیت نزدیک است، اعلام می‌کند: ما متعهد هستیم محاسبات خود را در جلسه شورای‌عالی کار ارائه دهیم و تا وقتی امیدی برای برگزاری جلسه درخواستی ما وجود داشته باشد، آن را رسانه‌ای نمی‌کنیم. اما آمارهایی که مرکز آمار ایران از تورم خوراکی‌ها از مهر 98تا مهر 99منتشر کرده نشان می‌دهد این رقم 9میلیونی فاصله چندانی با واقعیت ندارد. به گزارش همشهری، بر پایه محاسباتی که از رسیدن هزینه معیشت یک خانوار کارگری 3.3نفره به 9میلیون تومان حکایت دارد، هزینه معیشت در شهر تهران به 13.5میلیون تومان می‌رسد که فاصله چشمگیری با دستمزد کارگران تهرانی دارد.