راسوهای کرونایی دغدغه جدید جهانی

زهرا خلجی- خبرنگار

خبر انتقال ویروس کرونای جهش یافته از راسو به انسان در دانمارک موج جدیدی از نگرانی در اروپا و حتی دنیا به‌وجود آورده است. جهش در ویروس کرونا باعث جمع‌آوری میلیون‌ها راسو در سراسر دانمارک شده و حتی بخشی از این کشور تحت قرنطینه قرار گرفته است. مقامات دانمارکی با توجه به ۵ نوع تغییر در کدهای ژنتیک ویروس می‌گویند ممکن است اثر واکسن‌های کووید-19در آینده تضعیف شود، اما واقعا باید نگران جهش جدید کرونا و موج جدیدی از این بیماری همه‌گیر باشیم؟

ابهام در خطرناک بودن جهش ویروس
براساس گزارش‌ها، بیش از 200نفر تاکنون به سویه‌های جدید مربوط به کرونا ویروس منتقله از راسو آلوده شده‌اند. اما سازمان بهداشت جهانی می‌گوید: برای نتیجه‌گیری در این‌باره هنوز زود است. سومیا سوامینتان، می‌گوید: باید منتظر بمانیم و ببینیم موارد جدید ابتلا چه پیامدهایی دارد. اما فکر نمی‌کنم که در مورد تأثیر این جهش خاص بر روند تولید واکسن به این زودی به نتیجه‌ای برسیم.
ویروس کرونا مانند همه ویروس‌ها با گذشت زمان جهش پیدا می‌کند و هیچ مدرکی وجود ندارد که جهش‌های موجود در دانمارک خطر بیشتری برای مردم ایجاد کند. دانشمندان دانمارکی به‌خصوص در مورد یک سویه مربوط به راسو که در 12نفر یافت شده است نگران هستند، به گفته آنها، حساسیت کمتری به آنتی بادی‌های ضد‌ویروس دارد و همین امر نگرانی در مورد تولید واکسن را افزایش می‌دهد. بر همین اساس انگلیس ممنوعیت فوری برای کلیه مسافران دانمارکی را به‌دلیل نگرانی در مورد فشار جدید تحمیل کرده است.
دکتر ماریسا پیر،  اپیدمیولوژیست از مؤسسه تحقیقات فرانسوی سیراد معتقد است با اینکه جهش نگران‌کننده است، اما هنوز تصویر کاملی از آن وجود ندارد. او توضیح می‌دهد: هر بار که ویروس بین حیوانات منتشر می‌شود، تغییر می‌کند. اگر تغییرات بیش از آنچه هم‌اکنون درون انسان جریان دارد باشد یعنی اینکه هر واکسن یا درمانی که به‌زودی تولید می‌شود، ممکن است مانند قبل عمل نکند. این یک زنجیره بسیار غیرمعمول است: ویروسی که در اصل از یک حیوان وحشی -احتمالا یک خفاش- به بدن انسان راه یافته، احتمالا از طریق میزبانی  تعدادی حیوانات ناشناخته باعث ایجاد یک بیماری همه‌گیر شده است.

راسوها چطور مبتلا شدند؟
ویروس کرونا در مزارع تولید راسو از طریق کارگران آلوده به آنها منتقل شده است. در موارد کمی، ویروس از راسو به انسان منتقل و دچار تغییرات ژنتیک شده است. گزارش شده است که جهش در برخی از سویه‌های مربوط به راسو، شامل پروتئین سنبله ویروس است که توسط برخی از واکسن‌ها تولید می‌شود.
دکتر پیر به بی‌بی‌سی می‌گوید: اگر جهش روی یک پروتئین خاص باشد که هم‌اکنون توسط سازندگان واکسن برای ایجاد پاسخ ایمنی در انسان شود مورد هدف گرفته است، بدان معناست که اگر این سویه ویروس جدید از بدن راسو به انسان منتقل شود، حتی با واکسیناسیون هم انسان شروع به انتشار آن می‌کند و واکسن دیگر با آن مقابله نمی‌کند.
سالانه بیش از 50میلیون راسو برای تولید خز عمدتا در چین، دانمارک، هلند و لهستان متولد می‌شوند. حالا شیوع کرونا در مزارع راسو در هلند، دانمارک، اسپانیا، سوئد، ایتالیا و ایالات متحده گزارش شده است و 17میلیون حیوان باید از بین بروند.
راسو مانند موش خرما به ویروس کرونا حساس است و مانند انسان، آنها می‌توانند طیف وسیعی از علائم کرونا را نشان دهند. دانشمندان گمان می‌کنند که ویروس در مزارع راسو از طریق قطرات عفونی، خوراک و یا گردوغبار ناشی از مدفوع منتشر می‌شود.
پروفسور ژوان سانتینی از دانشگاه کالج لندن می‌گوید: راسو به مخزن ویروس تبدیل شده است و بنابراین نظارت بر سایر حیوانات وحشی و خانگی نیز لازم است. آنچه ما می‌دانیم این است که راسوها ویروس را از انسان می‌گیرند آن را بین خود پخش می‌کنند و به انسان برمی‌گردانند.
دانشمندان در دانمارک در حال انجام مطالعات ژنتیک روی گونه‌های مربوط به راسو هستند که قصد دارند آنها را با سایر محققان به اشتراک بگذارند تا بررسی‌های بیشتری در این رابطه انجام شود.
پروفسور سانتینی می‌گوید: ما باید بفهمیم که این جهش‌ها کجا هستند و چه تأثیری در انتقال ویروس و میزان آلودگی آن دارد، چراکه اگر ویروس در حال تغییر باشد یا دامنه میزبان گسترده‌تری داشته باشد، واقعا ترسناک است اما ممکن است اینگونه نباشد، ما هنوز چیز زیادی نمی‌دانیم. برخی از دانشمندان خواستار محدودیت جدید در تولید راسو شده‌اند و می‌گویند که پرورش این حیوان مانع از پاسخ و بهبود انسان در برابر بیماری همه‌گیر کووید-19 می‌شود.