پس فیلم‌ها کو؟

مسعود میر ـ روزنامه نگار


این‌هم از آن اتفاق‌های ویژه دنیای عجیب مدیریت فرهنگ‌و‌هنر در ایران است. اینکه مدیران جشنواره‌ای که سال‌های مداوم برگزار شده و طبعا اعتباری درخور دارد به این نتیجه برسند که در روزهای یکه‌تازی کرونا و قتل‌عام بی‌صدای مردم، فقط روی کاغذ یک جشنواره سینمایی را برگزار کنند و حالا هم که آخرین روز آن جشنواره سپری می‌شود کم‌کم به فکر هزینه‌کردن میلیون‌ها تومان بودجه‌ای بیفتند که تحت عنوان برگزاری جشنواره درنظر گرفته شده‌است، چیزی جز غافلگیری و سوء مدیریت فرهنگی است؟  پس اصل موضوع را بخوانید و در این حیرت شریک شوید.


بر بساطی که بساطی نیست 
مدیران سی‌و‌هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران با اعلام فراخوان و سپس پذیرش 6هزارو571 فیلم از ایران و جهان ازجمله گروه‌هایی بودند که در سال سیاه کرونا، بر برگزار شدن جشنواره اصرار ‌کردند. دریافت 4هزارو986 فیلم کوتاه خارجی و هزارو585 فیلم کوتاه ایرانی در بخش‌های مستند، داستانی، تجربی و پویانمایی در حالی در دبیرخانه انجمن سینمای جوان و جشنواره فیلم کوتاه تهران ثبت می‌شد که کمی قبل‌تر، جشنواره معتبر فجر جهانی برای دفاع از عنوان بین‌المللی و البته پایبندی به مقررات و پرهیزهای بهداشتی قید برگزاری را زده‌بود. اینکه وقتی جشنواره‌ای عنوان بین‌المللی دارد ولی نتواند مهمان‌های خارجی را میزبانی کند و تعامل همیشگی را محفوظ بدارد چه اصراری بر برگزاری دارد، موضوعی است که بسیاری از جشنواره‌های سینمایی دنیا آن‌را متوجه شدند و طبعا برگزاری‌شان را به آینده بدون کرونا موکول کردند اما انجمن سینمای جوان گویی تافته‌ای جدابافته، اصرار بر برگزاری جشنواره داشت. تا اینجا هم بحثی نیست چون برخی جشنواره‌های دنیا با محدود‌کردن مهمانان و مدعوین در همین سال سخت توانستند از پس برگزاری برآیند و مشکلی هم پیش نیامد. خیلی‌ها گمان‌ کردند که جشنواره فیلم کوتاه تهران هم مشمول همین سختگیری‌ها در برگزاری خواهد‌شد اما کمتر کسی می‌دانست که جشنواره فیلم کوتاه تهران قرار است فقط نام جشنواره داشته‌باشد و تنها یک دورهمی پرهزینه از دل آن زاییده‌شود.

هیجان تماشا، شوق انتخاب
اول این خبرها را مرور کنید:«از مجموع هزارو585 فیلم ایرانی ارسالی به دبیرخانه جشنواره، در مجموع 142 اثر به بخش مسابقه سینمای ایران راه پیدا کردند. همچنین از میان4هزارو987 اثر رسیده برای شرکت در بخش بین‌الملل، 56فیلم کوتاه شامل 30فیلم کوتاه داستانی، 16فیلم کوتاه انیمیشن، 8فیلم کوتاه مستند و 2فیلم کوتاه تجربی، برای رقابت در بخش مسابقه بین‌الملل این دوره از جشنواره، انتخاب شدند. این 56فیلم به‌ترتیب از کشورهای فرانسه(8فیلم)؛ لهستان(8فیلم)؛ اسپانیا(6فیلم)؛ روسیه(4فیلم)؛ چین، ایتالیا و اتریش(هرکدام 3فیلم)؛ آمریکا و جمهوری چک(2فیلم) تولید مشترک اسپانیا و فرانسه(1فیلم) و بلاروس، صربستان، مقدونیه، قبرس، غنا، بلغارستان، ترکیه، کره‌جنوبی، بلژیک، کانادا، آرژانتین، برزیل، پرتغال، آفریقای‌جنوبی، دانمارک و قرقیزستان(هرکدام یک فیلم)، انتخاب شد.»
بعد از این خبرها که برای هر علاقه‌مند تماشای فیلم کوتاه، هیجان‌انگیز بود ناگهان همه‌‌چیز تغییر کرد و خبرهای متفاوتی به گوش رسید. صادق موسوی، مدیرعامل انجمن سینمای جوان و دبیر سی‌و‌هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، آب پاکی را روی دست همه عشاق جشنواره و فیلم کوتاه ریخت و اعلام‌کرد:«اصلا قرار نیست در جشنواره فیلم کوتاه تهران فیلمی به نمایش درآید و تنها بناست نشست‌های تخصصی به‌صورت آنلاین در ایام برگزاری جشنواره برپا شود.» این حرف دبیر جشنواره یک سؤال اساسی را در ذهن بسیاری ایجاد‌کرد، سؤالی با این مضمون که اگر به خاطر شرایط خاص کرونایی امکان نمایش فیلم در یک جشنواره‌ سینمایی وجود ندارد اصولا چرا این جشنواره باید برگزار شود؟

 مکث
سی‌و‌هفتمین دورهمی فیلم کوتاه 

امروز سی‌وهفتمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران به پایان می‌رسد؛ جشنواره 10روزه‌ای که در آن فیلمی حتی به ‌صورت آنلاین نمایش داده نشد و فقط هر شب یک نشست با عنوان «37-20» با حضور چند استاد در اینستاگرام برگزار شد. هزار و یک سؤال بی‌پاسخ درباره چرایی این جشنواره وجود دارد که از میان آنها چندتایی بیشتر ذهن را آشفته می‌کند. اول اینکه اگر بنا نبود جشنواره فیلمی نمایش دهد این‌همه هزینه و استهلاک برای دریافت و بازبینی هزاران فیلم داخلی و خارجی چرا صورت گرفت؟ زمان دقیق نمایش فیلم‌های منتخب جشنواره که برای شرکت در بخش مسابقه سینمای ایران و بخش بین‌الملل انتخاب شدند کی خواهد بود؟ چرا 10نشست آنلاین در 10شب برگزار شد و این نشست‌ها در یک بازه کوتاه 2 یا 3روزه برگزار نشد و از همه مهم‌تر اینکه هزینه برگزاری جشنواره بدون فیلم چقدر است؟