جهان
غافلگیری آمریکایی
انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، صرف‌نظر از نتیجه آن، یک غافلگیری بزرگ و تاریخی است
جواد نصرتی- روزنامه‌نگار
کابوس انتخابات ریاست‌جمهوری دور پیش آمریکا گویا دوباره برای دمکرات‌ها تکرار شد و امیدهای آنها برای پیروزی آسان و شیرین در انتخابات را به تنگنای اما و اگرها کشاند.
دمکرات‌ها، به پشتوانه تحلیل‌های کمپینی، نظرسنجی‌ها و احساس عمومی انتظار داشتند جو بایدن، نامزد حزبشان در انتخابات، اگر نه با فاصله‌ای بسیار زیاد، که به آسانی برنده شود، اما اوج‌گیری ترامپ در انتخاباتی که فاجعه شکست هیلاری کلینتون در سال2016 را برای دمکرات‌ها زنده کرده، آنها را شوکه کرده است.
نتایج ترامپ در ایالتی مانند فلوریدا چنان بوده که خود رئیس‌جمهور آمریکا هم عملا از آن ابراز تعجب کرده است. با وجود پیشتازی بایدن در انتهای شمارش آرا در شب انتخابات (227رأی الکترال بایدن در مقابل 213رأی الکترال ترامپ)، هیچ دمکراتی احساس پیروزی نمی‌کند و نگرانی اصلی این است که در پایان شمارش آرا در ایالات کلیدی‌ای مانند میشیگان و پنسیلوانیا، ترامپ از بایدن پیشی بگیرد. اما این یکی از سناریوهاست و ممکن است بایدن، در چرخشی خیره‌کننده فاصله‌اش را از ترامپ بیشتر کند و در یک غافلگیری بزرگ، برنده انتخابات شود. ترامپ البته کار را تمام‌شده می‌داند؛ او بامداد چهارشنبه به وقت واشنگتن (ظهر به وقت تهران) در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید، عملا خود را پیروز انتخابات خواند و اینطور وانمود کرد که هر نتیجه‌ای به جز این، یک تقلب بزرگ خواهد بود.
انتخابات سال2020 آمریکا، صرف‌نظر از نتیجه آن، از چند منظر یک غافلگیری بزرگ و تاریخی به شمار می‌رود.
ناگهان، دوباره ترامپ
پیش از انتخابات، رسانه‌ها می‌گفتند که حتی برخی نزدیکان دونالد ترامپ هم در محافل خصوصی اعتراف می‌کردند که کار ترامپ تمام است و بایدن رئیس‌جمهور مستقر را از کاخ سفید بیرون خواهد کرد. در تحلیل‌هایی خوش‌بینانه، حتی برخی کارشناسان از احتمال شکل‌گیری موج آبی صحبت می‌کردند. در سطحی پایین‌تر، با توجه به‌نظرسنجی‌ها، گفته می‌شد که بایدن با اختلافی چشمگیر برنده خواهد شد. نظرسنجی‌ها در سطح ملی به‌صورت میانگین اختلاف بایدن با ترامپ را 10درصد اعلام می‌کردند و پیش‌بینی می‌شد کار در ایالات چرخشی، جایی که از پیش معلوم نیست نامزد کدام حزب با اقبال مواجه خواهد شد، به نفع بایدن پیش برود.
اما در شب انتخابات، همه‌‌چیز به نفع ترامپ بود و عملا پیش‌بینی‌ها نادرست از آب در آمد. علاوه بر بایدن مؤسسات نظرسنجی هم لطمه بزرگی خوردند و برخی معتقدند صنعت نظرسنجی در آمریکا، حتی اگر بایدن موفق شود امروز و فردا ورق را برگرداند، برای همیشه دگرگون خواهد شد چون میانگین چیزی که مؤسسات مختلف گفته بودند، با واقعیتی که مردم آمریکا و جهان با آن مواجه شده‌اند اختلافی فاحش داشته است.
پیروزی، به سبک ترامپ
پیشتازی ترامپ در ساعت‌های نخستین شمارش آرا، چنان زیاد بود که بایدن به نوعی مجبور شد در جمع هوادارانش سخنرانی کند و به آنها یادآوری کند که انتخابات تمام نشده و او و تیمش معتقدند که در مسیر پیروزی هستند. این سخنرانی، برای حفظ روحیه دمکرات‌ها کاملا حیاتی بود، اما سخنرانی ترامپ در کاخ سفید بعد از سخنرانی بایدن، کابوس دیگری مقابل دمکرات‌ها قرار داد. او در این سخنرانی گفت که خود را برای یک جشن بزرگ آماده کرده بود، اما کسانی که می‌خواهند انتخابات را بدزدند، مانع این کار شدند. او، هیجان زده از اینکه فلوریدا و تگزاس به او رأی داده‌اند، خود را برنده انتخابات خواند و گفت که علیه تقلبی که آمریکا را شرمسار کرده به دیوان عالی شکایت می‌برد. این ادعا، بدون هیچ پشتوانه‌ای صرفا از سوی ترامپ مطرح شده و شبکه‌های اجتماعی بزرگی مانند فیسبوک و توییتر مجبور شدند بالای پست‌های ترامپ، برچسب‌های هشدارآمیز بدهند. نه‌تنها دمکرات‌ها، که جمهوریخواهان از این صحبت‌ها شگفت‌زده شدند. دایره شگفتی حتی به اروپا هم رسیده و آنگرت کرامپ-کارنباوئر، وزیر دفاع آلمان، در گفت‌وگو با زد‌دی‌اف، در واکنش به صحبت‌های ترامپ، درباره بروز بحران قانون اساسی در آمریکا هشدار داد. او همچنین گفت: «وضعیت انفجاری است. انتخابات تمام نشده چون هنوز رأی‌ها شمرده می‌شوند.»
تهدید ترامپ به کشاندن موضوع انتخابات به دیوان عالی، هشداری جدی درباره سرانجام شمارش آرا در ایالت‌هایی مانند پنسیلوانیا، میشیگان و ویسکانسن است که آرای پستی بسیار زیادی دارند. ترامپ از ماه‌ها پیش مدعی شده بود که آرای پستی زمینه‌ساز تقلب هستند و احتمالا منظورش از تقلب در شب انتخابات، شمارش همین آراست. یک سناریوی ترسناک برای دمکرات‌ها این است که بایدن در میشیگان، ویسکانسن و پنسیلوانیا دستاوردهای بزرگی داشته باشد، اما ترامپ نتایج را به چالش بکشد و در نهایت، دیوان عالی که اکثریت آن محافظه‌کاران هستند، به‌نفع ترامپ رأی بدهد.
ناکامی در جنوب
می‌توان گفت بایدن به هیچ ایالتی به اندازه تگزاس و فلوریدا توجه نشان نداده بود و از میان این دو ایالت، ستاد او امیدوار بود فلوریدا را آبی کند. اما نه‌تنها تگزاس و تمامی 38آرای الکترال آن، که فلوریدا و 29رأی الکترال آن هم به ترامپ رسید. ریختن آرای تگزاس در سبد ترامپ طبیعی به‌نظر می‌رسید و بایدن تنها درصورتی می‌توانست برنده این ایالات باشد که سونامی آبی شکل بگیرد، اما ماجرای فلوریدا فرق می‌کرد و بایدن، سرمایه‌گذاری زیادی در این ایالت کرده و صدها میلیون دلار در آن هزینه تبلیغات کرده بود. ستاد بایدن، حساب زیادی روی لاتین‌تبارها در این انتخابات کرده بود و انتظار می‌رفت این اقلیت، دست‌کم در فلوریدا به نفع او وارد عمل شود. با این حال، آنطور که نیویورک تایمز گزارش داده، برخی از مقامات ستاد بایدن در جلسه توجیهی به حامیان مالی این ستاد گفته‌اند که آمریکایی-کوبایی‌ها در این ایالت، به‌خصوص آنهایی که در میامی هستند، به نفع ترامپ وارد عمل شده‌اند و بایدن را به زیر کشیده‌اند. بی‌بی‌سی هم در تحلیلی در این‌باره نوشته است که نگرانی از گسترش سوسیالیسم این اقلیت را متقاعد کرده است که از ترامپ حمایت کند. نسل اول بسیاری از این افراد، افرادی هستند که از حکومت کمونیستی فیدل کاسترو، رهبر انقلاب کوبا به فلوریدا پناه برده‌اند و به‌نظر می‌رسد شعارهای ترامپ درباره اینکه دمکرات‌ها سوسیالیسم را به آمریکا خواهند آورد روی آنها اثر گذاشته است.
حضور تاریخی
تنها کاری که هر دو ستاد به‌خوبی در انجام آن موفق بودند، بالا بردن مشارکت در انتخابات بوده است. موفقیت هر دو ستاد، حتی پیش از برگزاری انتخابات مشخص بود و صف‌های بسیار طولانی برای ثبت آرای زودهنگام، خیره‌کننده بود. نرخ حضور مردم در انتخابات، از سال1900 به بعد بی‌سابقه بوده و از این منظر، یک رکورد به شمار می‌رود. براساس آمار اعلام شده توسط موسسه الکت‌پراجکت،160میلیون آمریکایی در انتخابات شرکت کرده‌اند که حدود 101میلیون نفر از آنها آرای خود را به‌صورت پستی و یا زودهنگام به صندوق انداخته‌اند. با این حساب، نرخ مشارکت مردم در انتخابات 66.9درصد است که در 120سال اخیر بی‌سابقه بوده است. این رقم در سال1900 میلادی 73.7درصد بوده است.
کار سخت دمکرات‌ها در کنگره
همزمان با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دمکرات‌ها و جمهوریخواهان رقابت سختی برای کسب اکثریت در کنگره داشتند. در سنا، جایی که اکثریت با جمهوریخواهان بوده است، دموکرات‌ها تنها یک کرسی را از آن خود کردند و همچنان 3 کرسی دیگر برای کسب اکثریت نیاز داشتند. در مجلس، نمایندگان هم با وجود از دست دادن 2 کرسی، همچنان 10 کرسی بیشتر از جمهوریخواهان دارند و اکثریت را حفظ کرده‌اند. انتظار می‌رود شمارش آرای انتخابات کنگره و اعلام قطعی نتایج آن، مدت زمان زیادی طول بکشد.
