مقاومت کاغذبازها در برابر دولت الکترونیک

عمادالدین قاسمی‌پناه- خبر‌نگار

«هنوز بسیاری از دستگاه‌ها از این خدمات استفاده نمی‌کنند و با وجود ابلاغیه‌هایی که ما به آن دستگاه‌ها زده‌ایم همچنان دنبال استعلام کاغذی اطلاعات افراد هستند.»؛این شاید مهم‌ترین نکته نشست خبری روز گذشته دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات درباره دولت الکترونیک باشد که نشان می‌دهد چرا هنوز استفاده از فناوری جایی ندارد و با وجود فراهم شدن زیرساخت‌ها بسیاری از کارها هنوز به شیوه سنتی پیش می‌رود.
 در این نشست خبری رضاباقری‌اصل، پس از ارائه گزارشی از عملکرد این شورا در یک سال و 4‌ماه اخیر در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره ادامه روندهای قدیمی در برخی نهادها و سازمان‌ها گفت: ۷۳۰ خدمت الکترونیکی از طریق پایگاه ملی اطلاعات ارائه می‌شود و با ارائه این خدمات دیگر نیازی به استعلام کاغذی اسناد و مدارک نداریم و استعلام به‌صورت الکترونیکی صورت می‌گیرد. به‌طور مثال با راه‌اندازی امکان استعلام محل اقامت، دیگر شبکه بانکی به سادگی می‌تواند استعلام محل اقامت را آن‌لاین از پایگاه ملی اطلاعات دریافت کند اما همچنان برخی از بانک‌ها افراد را برای استعلام محل اقامتشان به دفاتر پستی می‌فرستند.
به گفته او قرار است به‌زودی گزارش همکاری دستگاه‌ها برای تعامل‌ داده‌ها و پیاده‌سازی و اجرایی کردن پروژه‌ها به رئیس‌جمهور ارائه شود.
رضا باقری‌اصل در پاسخ به سؤال خبرنگار همشهری مبنی بر استفاده از سیستم‌های بیومتریک برای حذف کارت‌های سوخت و حفظ سلامت مردم در شرایط کرونا در پمپ بنزین‌ها گفت: در مورد احراز هویت از طریق سیستم‌های بیومتریک، تا حدی که امروز اختیارات آن براساس مصوبه هویت مجازی(مصوبه 54) وجود دارد و دولت هم اختیار تعامل پذیری به دستگاه‌ها را داده، بسیاری از سرویس‌های پایه فراهم شده است. ما اکنون چالشی در ارائه سرویس‌های پایه نداریم، اما چالش اصلی به معماری سرویس‌ها برمی‌گردد.
او با اشاره به اینکه بسیاری از این سرویس‌ها در یک سیکل بسته قابلیت ارائه دارد، ادامه داد: مشکل احراز هویت در این حوزه‌ها کمتر است، اما بعضی از ارائه‌کنندگان سرویس‌ها معماری خود را به‌گونه‌ای لحاظ می‌کنند تا میزان مراجعه افراد به آن مرکز کماکان برقرار بماند. به‌عنوان مثال، در حوزه مالیات بر ارث، سرویس برقرار شده، اما به دلایلی که اجتناب‌ناپذیر است، این سرویس در بخش استعلام گواهی انحصار وراثت متوقف می‌شود. به این ترتیب برخی کارهای غیرالکترونیک به آن اضافه می‌شود، اما معماری‌ها اگر به خوبی انجام شود و سرویس سیکل بسته رعایت شود چالشی برای برقراری سرویس الکترونیک وجود نخواهد داشت.

اصرار بر حذف نشدن روش‌های سنتی
او در بخشی از صحبت‌های خود به مقاومت بعضی از دستگاه‌ها در برابر سرویس‌های الکترونیکی اشاره کرد و گفت: با اینکه بسیاری از سرویس‌ها الکترونیکی شده، نوعی مقاومت در برابر حذف مسیر فیزیکی وجود دارد که می‌توان آن را دوران‌ گذار نامگذاری کرد و این دوره به‌تدریج طی می‌شود. به‌عنوان مثال، در حوزه بانکی، حذف مستندات کاغذی در هنگام افتتاح حساب یکی از دغدغه‌های شوراست. باقری‌اصل با اشاره به مشهود بودن کم‌کاری بانک مرکزی در این موضوع ادامه داد: بعضی بانک‌ها اطلاعات خود را در مورد محل اقامت قانونی و اعلام فوت‌شدگان به‌روزرسانی نمی‌کنند و باعث زحمت مردم می‌شوند. چرا باید مردم برای استفاده از یک سرویس ساده چندبار مراجعه کنند و در صف منتظر بمانند. به‌ویژه این موضوع در شرایطی که کرونا جان بسیاری از مردم را گرفته است، این سرویس می‌تواند به سلامت خود کارکنان بانک‌ها کمک کند. به گفته او بسیاری از دستگاه‌ها و سرویس‌های مرکز ملی تبادل اطلاعات استفاده نمی‌کنند و توجهی به دغدغه مردم ندارند. باقری‌اصل همچنین به پروژه‌هایی اشاره کرد که شورای اجرایی فناوری اطلاعات آنها را پیگیری می‌کند. ازجمله این پروژه‌ها می‌توان به استعلام مدارک تحصیلی و گواهی اشتغال به تحصیل دانشجویان، گواهی ارزش تحصیلی دانش‌آموزان، ثبت نام برخط دانشجویان و عدم‌اخذ مدارک از آنها، توزیع الکترونیکی سود سهام و ثبت‌نام الکترونیکی سجام و پروژه سهام عدالت، یکپارچه شدن پایگاه اطلاعات بیمه کشور و راه‌اندازی پایگاه استحقاق‌سنجی درمان، تعویض و حذف دفترچه بیمه بدون نیاز به حضور، اظهارنامه الکترونیکی برای مالیات و حذف نسخه کاغذی بیمه شخص ثالث اشاره کرد.