امنیت سرمایه‌گذاری در ایران بهتر شد

مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید وضع امنیت سرمایه‌گذاری در ایران در پایان سال 98نسبت به پایان سال 97بهتر شده چنان که شاخص اندازه‌گیری این مرکز نشان می‌دهد احساس امنیت سرمایه‌گذاران در ایران در زمستان سال گذشته بهبود یافته و به عدد 5.84رسیده که نسبت به 8فصل قبل آن بهترین وضعیت به شمار می‌رود اما شیوع ویروس کرونا و اثر آن بر کسب و کارها و همچنین نوسان نرخ ارز ممکن است که وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری در سال 99را بدتر سازد. به گزارش همشهری، سنجش شاخص امنیت سرمایه‌گذاری نشاندهنده یک عدد بین یک تا 10است که بدترین حالت عدد 10خواهد بود و باید دید با توجه به وضعیت بی‌ثباتی ارزی در سال 99، فعالان اقتصادی امسال هم احساس امنیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری داشته‌اند یا در گزارش‌های آینده مرکز پژوهش‌های مجلس وضعیت بدتر خواهد شد؟
بازوی تحقیقاتی مجلس می‌گوید: شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در ایران براساس نظرخواهی از فعالان اقتصادی در 31استان بر مبنای 38مولفه و 7نماگر در 9حوزه کسب و کار بررسی می‌شود، از پاییز 97روند بهبود را سپری کرد و این روند اما در تابستان 98متوقف شد و در پاییز سال گذشته به‌دلیل همزمان شدن با بی‌ثباتی‌های ناشی از افزایش قیمت بنزین در آبان 98روند معکوس را تجربه کرد و شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در زمستان پارسال در حالی بهتر شد که از ابتدای اسفند 98با شیوع ویروس کرونا به‌تدریج فروش بسیاری از واحدهای تولیدی را تحت‌تأثیر قرار داد تا حدی که فروش ویژه پایان سال و ایام نوروز 1399عملا منتفی شد. این گزارش می‌افزاید: شیوع کرونا به برخی کسب‌وکارها به‌خصوص پوشاک، ضربه سختی زد و به همین مرکز پژوهش‌ها می‌گوید: ممکن است چنین به‌نظر برسد که بهبود شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در زمستان 1398و حتی میانگین آن در سال 1398نسبت به سال ماقبل دور از انتظار باشد.
این نهاد تحقیقاتی البته می‌گوید: شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در ایران هرچند بیشتر منعکس‌کننده ثبات قوانین و مقررات، سلامت اداری، تضمین حقوق مالکیت، فرهنگ وفای به عهد در بازارها و نظایر آن است که به‌صورت مستقیم تحت‌تأثیر شیوع کرونا و عوامل خارجی دیگر قرار ندارد اما می‌توان انتظار داشت که به‌دلیل نوسان نرخ‌ها در بازار ارز و کالاهای واسطه‌ای در بهار 99، شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در بهار امسال نسبت به زمستان پارسال بدتر شود.

شاخص‌های بد و خوب
فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در پایش شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در ایران نمره بد را به 3 مولفه عمل مسئولان ملی به وعده‌های داده شده، اعمال نفوذ و تبانی در معاملات اداری و عمل مسئولان استانی و محلی به وعده‌های اقتصادی داده‌اند و در مقابل گفته‌اند که وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری از حیث سرقت مالی، رواج توزیع کالاهای قاچاق و استفاده غیرمجاز از نام و علایم معنوی و مالکیت معنوی بهتر شده است. نکته قابل تامل اینکه بدترین و بهترین شاخص‌ها از نظر فعالان اقتصادی در سال98دقیقا شبیه ارزیابی آنها در سال 97است که نشان می‌دهد تغییری در رویکرد مسئولان در عمل به وعده‌هایشان رخ نداده است.

استان‌های امن و ناامن
براساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، استان‌های تهران، گیلان، کهگیلویه و بویراحمد نامناسب‌ترین وضعیت را در ارزیابی شاخص ملی امنیت سرمایه‌گذاری در سال 98به‌خود اختصاص داده‌اند درحالی‌که 3 استان خراسان جنوبی، قم و سیستان و بلوچستان بهترین عملکرد را داشته‌اند. افزون بر اینکه از بین 9حوزه فعالیت اقتصادی، حوزه معدن به جز نفت و گاز مناسب‌ترین ارزیابی و حوزه صنعت نامناسب‌ترین ارزیابی را به‌خود اختصاص داده‌اند.

7خان امنیت سرمایه‌گذاری
سنجش امنیت سرمایه‌گذاری در ایران براساس 7نماگر تعریف و تضمین حقوق مالکیت، ثبات اقتصاد کلان، ثبات و پیش‌بینی پذیرش قوانین و مقررات، شفافیت و سلامت اداری، فرهنگ وفای به عهد و صداقت و درصدی، مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض و عملکرد دولتی صورت می‌گیرد. در میان نماگرهای بررسی شده برای سال 1398وضعیت نماگر عملکرد دولت و نماگر تعریف و تضمین حقوق مالکیت نامناسب‌ترین ارزیابی را داشته‌اند و نماگر مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض مناسب‌ترین ارزیابی را به‌خود اختصاص داده‌اند. کارشناسان مرکز پژوهش‌ها به مسئولان کشوری و ملی توصیه می‌کنند که برای جلب بیشتر اعتماد مردم و ارتقای امنیت سرمایه‌گذاری در کشور و نیز استان خود، در عمل به وعده‌ها بیشتر همت کنند و درصورتی که احتمال تحقق وعده‌ها را اندک می‌دانند، از اعلام آن اجتناب ورزند.