سهم اندک لوازم خانگی در بورس

زهره پدرام نیا ـ کارشناس بازار سرمایه



بازار لوازم خانگی ایرانی گرم شده است. تورم، تغییرات نرخ ارز، تحریم‌ها، ممنوعیت واردات و... دست به ‌دست هم داده‌اند تا بازار لوازم خانگی تولید داخل با استقبال بیشتری مواجه شود. کالاهای وارداتی یا قاچاق هستند که پیگیری اصالت و درخواست گارانتی برای آنها غیرممکن است یا با قیمت‌های نجومی در بازار عرضه شده‌اند که کمتر کسی می‌تواند برای خرید خانه خود بر این گزینه‌ها حساب کند اما به ‌نظر می‌رسد ازاین فرصت به‌درستی استفاده نشده است. تنها 6 شرکت لوازم خانگی داخلی در بازار سرمایه حضور دارند و از بین این 6 شرکت تنها یک شرکت همه مواداولیه خود را از داخل کشور تامین می‌کند و 5 شرکت دیگر برای تولید به واردات نیاز دارند و در واقع برای تامین نیاز داخل، با شعار تولید ملی، ارزبری می‌کنند. این شرکت‌ها در این روزها با مشکلات تامین مواداولیه مواجه شده‌اند و قیمت‌ محصولاتشان پابه‌پای نرخ ارز بالا رفته است.
از سوی دیگر از آنجا که بازدهی سهم‌ها عموما در این گروه پایین است؛ چرا که در مقایسه با شرکت‌های بزرگ سودآوری بسیار کم‌تری دارند و همان سود واقعی را هم با درصدهای پایین‌تری بین سهامداران خود توزیع می‌کنند. پربیراه نیست اگر بگوییم بررسی همین بازدهی‌ها اقبال سهم‌های این گروه را برای نشستن در پرتفوی سهامداران کاهش می‌دهد. برای مثال لخزر ـ لوازم خانگی پارس خزر ـ  با ثبت سود واقعی 4365 ریال و توزیع سود نقدی 1500 ریال، 34.3 درصد سود کسب‌کرده شرکت را بین سهامداران توزیع کرده است. یا مثلا نماد لبوتان با شناسایی سود واقعی 793 ریال به ازای هر سهم بین سهامداران خود 75.6 درصد، یعنی 600 ریال، توزیع کرده است. لآبسا – لوازم خانگی آبسال- هم به ازای هر سهم 1368ریال سود واقعی شناسایی کرده است که از این مقدار تنها 300 ریال را توزیع نقدی کرده است؛ 21.9درصد. وتوشه ـ پارس توشه ـ هم سود واقعی 966 ریال را شناسایی و با توزیع سود 270 ریال به ازای هر سهم، 27درصد سود شرکت را توزیع کرده است.
اما آیا در همه این سال‌ها، حضور تولیدکنندگان داخلی در حوزه لوازم خانگی به همین اندازه کمرنگ بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش باید بدانیم که از ابتدای راه‌اندازی بورس بعد از انقلاب، 15 شرکت تولیدکننده لوازم خانگی وارد این بازار شده‌اند. اسامی آنها هم به گوش خیلی از ما آشناست. ایران‌پویا، جنرال، تولید بهمن، یخچال‌سازی لرستان، ارج و... اما عمر همه آنها کوتاه بود و سهامداران بسیاری را متضرر کرد. از سال 75 تا سال 86، 8 شرکت به‌تدریج از بازار سرمایه خارج شده‌اند و خروج آنها برای همه سهامداران این نگرانی را ایجاد کرده که چه تضمینی وجود دارد که با خرید سهام‌هایی از این گروه متضرر نشویم؟ اگر کارخانه‌های ایرانی ورشکست بشوند و این 6نماد باقی‌مانده در بازار سرمایه هم متوقف شوند، چه بر سر سرمایه ما می‌آید؟ این در حالی است که تولیدکنندگان این حوزه می‌توانستند از شرایط کنونی نهایت استفاده را کنند و این تهدید همگانی را برای خود تبدیل به فرصت کرده و جای خود را در بازار سرمایه پیدا کنند.